Bozkurt, Birgül

Bozkurt, Birgül

Name Variants

Bozkurt, Birgul
Birgül, Bozkurt

Job Title

Doçent

Main Affiliation

Department of Philosophy and Religious Sciences / Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü

ORCID ID

0000-0001-5326-5393

Scopus Author ID

ITO-1827-2023

Full item page

Sustainable Development Goals Report Points

SDG data could not be loaded because of an error. Please refresh the page or try again later.

Scholarly Output

16

Articles

10

Citation Count

0

Supervised Theses

6 Scholarly Output Search Results

Now showing 1 - 10 of 16

Abdurrahman Bedevi'nin hayatı, eserleri ve İslam düşüncesindeki yeri
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2022) Bozkurt, Birgül; Bozkurt, Birgül; Department of Philosophy and Religious Sciences / Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
Bu tezde Mısırlı düşünür Abdurrahman Bedevî'nin hayatı, eserleri ve İslâm düşüncesindeki yeri genel hatlarıyla ele alınmıştır. Bu bağlamda çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Tezin birinci bölümünde Abdurrahman Bedevî'nin hayatı, eserleri ve Bedevî ile ilgili yapılan çalışmalar incelenmiştir. Devamında Bedevî'nin ilmi kişiliği ve ona dair düşünceler irdelenmiştir. Tezin ikinci bölümünde ise Bedevî'nin çalışmaları çerçevesinde İslâm düşüncesine katkıları ve bu alandaki rolüne değinilmiştir. Ayrıca onun varoluşçu felsefenin temellerine ve bu felsefi ekolün gelişimine etkisi araştırılmıştır. Evrensel düşüncenin temellerini Yunan felsefesine dayandıran Bedevî onu İslâm ve Batı düşüncesinin ortak mirası olarak tanımlamaktadır. Bedevî bu alanda yaptığı tahkik ve tercüme çalışmalarıyla Batı ve İslâm düşüncesinin temel kaynaklarına ulaşmaya çalışmaktadır. Ona göre bu sayede İslâm düşüncesi yeniden bir aydınlanma yaşayacaktır. Bu nedenle Bedevî İslâm felsefesi ve İslâm düşüncesinin gelişiminde etkili olan mantık, kelâm, tasavvuf gibi ilimler üzerine kapsamlı çalışmalar ortaya koymuştur. Böylece Bedevî bu girişimleriyle İslâm medeniyetinin bünyesinde ortaya çıkan eserlerin yeniden hatırlanmasına vesile olmuştur.
Muhammed B. Mustafa el-Akkirmânî ve Risaletü'l Hamdele adlı eseri
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2020) Bozkurt, Birgül; Bozkurt, Birgül; Department of Philosophy and Religious Sciences / Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
Risaletü'l-Hamdele, Muhammed b. Mustafa el-Akkirmânî'nin (ö.1760) XVIII. yüzyılda kaleme aldığı fıkıh, ibadet ve ahlâk konularını içeren, Arapça olarak yazmış olduğu bir eserdir. Akkirmânî fıkıh, kelam, tefsir, hadis, siyer, tasavvuf ve İslam ahlâk felsefesi gibi alanlarda sayısız eser yazmış, kadılık görevlerinde bulunmuş önemli bir şahsiyettir.Bu değerli âlimin eserini tercüme etmek, Osmanlı Devleti'nin XVIII. yüzyıldaki durumuna tanıklık etmesi açısından önem arz etmektedir.Bu çalışma Risaletü'l-Hamdele'nin içerik, kaynak, fikirler ve sorunsallarını ele alma açısından önemli bir kaynak mesabesindedir. Risaletü'l-Hamdele, İmam Ebu Hanife'nin el-Vasiye'sinin hâşiyesi ve Buhârîzâde'nin ahlâk ile ilgili risalesinin hâşiyesinden oluşmaktadır. Bu çalışma bir giriş, üç bölüm ve eklerden meydana gelmektedir. Birinci bölümde Akkirmânî'nin, hayatı, ilmî şahsiyeti ve eserleri ele alındı. İkinci bölümde yazarın metodolojisi ve yararlandığı kaynaklar belirlenmeye çalışıldı; eserin genel özellikleri ile muhteviyatı hakkında bilgi verildi. Üçüncü bölümde ise eserin içeriğine yönelik değerlendirmelerde bulunuldu. Bu çalışmanın temel konusu olan Risaletü'l-Hamdele'nin Türkçe ve orijinal metni de ekler kısmına ilave edildi.
Abdullah Bosnevî’nin Kitâbu diyâi’l-lem‘ ve’l-bark min hadrati’l-cem‘ ve’r-ratk Adlı Risalesi
(İslami Araştırmalar, 2020) Bozkurt, Birgül; Department of Philosophy and Religious Sciences / Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
Bu çalışmada 17. yüzyıl Osmanlı düşünürlerinden ve Fusûsu’l-Hikem şârihlerinden Abdullah Bosnevî’nin Kitâbu diyâi’l-lem‘ ve’l-bark min hadrati’l-cem‘ ve’r-ratk adlı risalesini inceledik. İki varak ya da dört sayfadan oluşan ve Arapça olan bu risale Bosnevî’nin tefsirle ilgili risalelerinden biridir ve tasavvufî bir içeriğe sahiptir. Bosnevî bu risalede Enfal Sûresi’nin 24. ayetinin yorumu-nu yapmış ve genel olarak Muhyiddin İbn Arabî’nin varlık ve bilgi konusundaki görüşlerinin et-kisinde kalmıştır. Biz çalışmamızda öncelikle Bosnevî’nin bu risalesini şekil, içerik ve kaynakları açısından değerlendirdik. Daha sonra Bosnevî’nin ayette geçen konulara dair yaptığı açıklamaları İbn Arabî’nin görüşlerinden, Bosnevî’nin diğer bazı eserlerinden ve bu konularla ilgili yapılmış diğer çalışmalardan da yararlanarak açıklamaya çalıştık.
Fârâbî'nin Endülüs'teki İmajı: Endülüslü Filozof Ve Tarihçiler Gözüyle Fârâbî
(2017) Bozkurt, Birgül; Department of Philosophy and Religious Sciences / Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
Endülüslü filozofların eserlerinde olduğu gibi tabakât ve tarih yazarlarının eserlerinde de Fârâbî hakkında olumlu bir bakışın bulunması söz konusudur. Bu durum Fârâbî’nin sadece felsefi otoritesiyle ilgili olmayıp mantık, matematik, tıp, müzik gibi pek çok alandaki başarısı ve yaşamındaki mütevazılığını da kapsamaktadır.
Makkarî'nin Hayatı, Eserleri ve Nefhu't-tîb Eseri Bağlamında Endülüs'te Felsefi Birikim
(2024) Bozkurt, Birgül; Bozkurt, Birgül; Department of Philosophy and Religious Sciences / Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
Bu çalışma Kuzey Afrikalı tabakat yazarı, edip ve muhaddislerden olan Ahmed b. Muhammed el-Makkarî'nin hayatını, eserlerini ve ünlü eseri Nefhu't-Tîb'daki felsefi birikimi konu edinmektedir. Bu doğrultuda çalışma iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Makkarî'nin hayatı, ilmi yolculukları ve eserleri ele alınmıştır. Ardından çalışmamızdaki ana kaynak olan Nefhu't-Tîb kısaca tanıtılmış, eserin nüshaları, baskıları ve İslam düşüncesi açısından önemi belirtilmiştir. İkinci bölümde ise Nefhu't-Tîb eseri bağlamında Endülüs'teki felsefi birikim, felsefeciler, mutasavvıflar ve kelâmcılar çerçevesinde incelenmiştir. Bu bölümde Endülüslü felsefeci, mutasavvıf ve kelâm ilmiyle uğraşan düşünürler kısaca tanıtıldıktan sonra Makkarî'nin onların ilmi, felsefi ve düşünsel yönleri hakkındaki sözleri, yorumları ve aktarımları belirtilmiştir. Böylece Makkarî'nin bakış açısıyla Endülüs'teki felsefi birikimi ortaya koymak hedeflenmiştir.
İbn Arabî'de Zühd
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2023) Bozkurt, Birgül; Bozkurt, Birgül; Department of Philosophy and Religious Sciences / Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
Bu çalışma İslâm düşüncesinde tasavvuf felsefesinin temsilcilerinden biri olan İbn Arabî'nin zühd anlayışının İslâm tasavvuf geleneğindeki yerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda çalışma iki bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde zühdün mahiyeti, doğuşuna etki eden amiller, zühd ekolleri ve zühde anlam bakımından yakın olan bazı kavramlar genel hatlarıyla anlatılmış ve İbn Arabî öncesi zühdün tarihsel süreç içerisindeki gelişimi ortaya konulmuştur. İkinci bölümde ise İbn Arabî'nin zühd anlayışı ortaya konulmuş ve Fârâbî, İbn Sîna, Gazâlî, İbn Bâcce, İhvân-ı Safâ, İbn Miskeveyh ve Şihâbüddin es-Sühreverdî'nin zühde dair düşünceleriyle karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda İbn Arabî kendisinden önceki düşünürler gibi ilâhi hakikâtlere ulaşmak için zühdün gerekli olduğunu savunur. Ancak zühdün hakikât yolculuğundaki geçici duraklardan biri olduğunu vahdet-i vücûd düşüncesiyle temellendirerek onlardan ayrılır.
Fıkıh ve Siyaset Arasında Endülüs’te (B)ilim ve Felsefe
(2017) Bozkurt, Birgül; Department of Philosophy and Religious Sciences / Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
Bu çalışmada Endülüs medeniyetinde (b)ilimler ve felsefenin seyri fıkıh ve siyaset ilişkisi çerçevesinde ele alınmıştır. Endülüs dünyasında fıkıh ve siyaset ilişkileri bu bölgenin siyasi, kültürel ve entelektüel ortamını hazırlayan en önemli etkenlerdendir. Fıkhın bu derece etkin olması, Endülüs bölgesindeki kültürel hazır bulunuşluluk, inançlar ve insani yapıyla doğrudan ilgilidir. Siyasi ortam ise bölgede önceden bulunan siyasi yapılar, hızlı değişimler, Doğu İslam dünyasıyla ilişkiler ve Fâtımî tehdidi gibi unsurlarla bağlantılıdır. Fıkıh ve siyasetin samimiyet ya da menfaatsel boyutlara kayan ilişkileri, başta akli ilimler ve felsefe olmak üzere diğer dinî ilimler ve hatta farklı fıkhi ekollere kadar uzanan disiplinlerin Endülüs'e gelişi ve oradaki gelişiminde belirleyici bir rol oynamıştır. Bu çalışmada Endülüs tarihinin siyasi dönemlerinin kronolojik sırasını takip ederek, fıkıhsiyaset ilişkileri ve bunun neticelerini örneklerle ortaya koymaya çalışacağız
AHMED YESEVİ BİBLİYOGRAFYASI: TÜRKİYE’DE YESEVİ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALARA DAİR DEĞERLENDİRMELER
(2016) Bozkurt, Birgül; Department of Philosophy and Religious Sciences / Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
"Hazret-i Türkistan" ya da "Pir-i Türkistan" namıyla meşhur olan büyük Türk mutasavvıfı Ahmed Yesevî , Divân-ı Hikmet adlı eseri ve yetiştirmiş olduğu öğrencileriyle Orta Asya'dan Balkanlar'a kadar büyük bir alanı etkilemiştir. Yesevî'nin Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasında da etkileri büyüktür. Onun Anadolu'daki takipçileri arasında Şeyh Edebâli, Hacı Bektâş Velî, Sarı Saltuk, Ahi Evran gibi önemli mutasavvıflar yer almaktadır. Yesevî müridleri Anadolu'da aynı zamanda savaşçı dervişler olmaları, ticaret ahlakına ve kadınların eğitimine verdikleri önemle de tanınmaktadırlar. Bu özellikleri nedeniyle Ahmed Yesevî ve Yesevîlik hakkında Anadolu'da erken dönemlerden itibaren eserler kaleme alınmıştır. Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde de Divân-ı Hikmet ve Yesevîlik üzerine çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Yesevî hakkında Türkiye'de çok sayıda makale, bildiri ve kitap çalışmasının yapıldığı bilinmektedir. Biz bu makalemizde Ahmed Yesevî hakkında Türkiye'de yapılmış olan bu çalışmalara dair bazı değerlendirmelerde bulunduk. Ayrıca Yesevî üzerine yapılmış araştırmaları içeren kapsamlı bir bibliyografyayı da takdim ettik. Batı dünyasında, Çin, Kazakistan, Özbekistan (Taşkent) gibi ülkelerde Yesevi'ye değerlendirmeleri konu edinen makale ve bildiriler söz konusudur. Fakat Ahmed Yesevi'ye dair Türkiye'de bu tarzda benzer çalışmaların henüz yapılmamış olması önemli bir eksikliktir. Bizim bu çalışmayı yapmaktaki temel amacımız da bu eksikliği gidermek ve Yesevi'ye dair çalışmaların düzeyine dair bir tablo ortaya koymaktır
HARF GİZEMİ VE SEMBOLİZMİ BAĞLAMINDA İHVÂN-I SAFÂ’DA HURÛFÎLİĞİN İMKÂNI
(Turkish Studies (Elektronik), 2018) Bozkurt, Birgül; Department of Philosophy and Religious Sciences / Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
X. yüzyılda ortaya çıkan ve bir felsefe topluluğu olan İhvan-ı Safa’nın Resâilu İhvâni’s-Safâ adlı eserinde harfler ve harf ilmine dair düşünceleri ele alınması gereken bir konudur. Tarihi çok eski dönemlere uzanan harf ilminin üç temel boyutu bulunmaktadır. Bunlar şu şekilde özetlenebilir: 1. Harflerle varlıkların gizemini anlamak, harflere anlamlar yüklemek, harflerle sayılar arasında ilişkiler kurmak, çeşitli oran ve uyum yasalarıyla varlıkların gizli kalmış yönlerine vakıf olmak ve gizemlerini keşfetmek. 2. Harflerin varlıklar üzerinde etkide bulunduklarını kabul ederek muskalar, tılsımlar, vefkler, büyüler vs. gibi yollarla bu etkiyi sağlamak. 3. Harflerle gayba ve geleceğe dair bilgilere ulaşmak. Bu çalışmamızda İhvân-ı Safâ’nın bu üç boyutu sağlayıp sağlamadığı tartışılacaktır. Bu noktada Resâil’de onların harflerle ilgili görüşlerini ortaya koymaya çalıştık ve Hurûfî olup olmadıklarına dair bir sonuca ulaştık. Netice itibariyle, araştırmalarımız göstermektedir ki; İhvan-ı Safa ilm-i hurûfla ilgilenmiş, bu ilmin bazı boyutlarına dair değerlendirmelerde bulunmuş fakat üçüncü boyutuyla çok fazla ilgilenmemiştir. Hatta ikinci boyutla da kısmen alakadar olmuşlardır. Onların iki ve üçüncü boyutla ilgili tutumları daha ziyade betimsel ve durum izahı şeklindedir. Bu nedenle İhvân-ı Safâ’yı harf ilminin hararetli bir savunucusu ve tam bir Hurûfîlik müdafii olarak görmek zor gözükmektedir. Onları daha ziyade bir tür harf gizemciliği ve sembolizmi yapan ve ilm-i hurûfla belli düzeylerde uğraşmış bir grup olarak değerlendirmek daha doğru olacaktır.
Citation - WoS: 3
Perception of al-Ghazali in Andalusia
(MUSTAFA CEVIK, 2017) Bozkurt, Birgül; Department of Philosophy and Religious Sciences / Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
The main aim of this article is to propound the perception of Ghazali in Andalusia. Ghazali was an important scholar who wrote works in many fields from theology (kalam) to philosophy and from fiqh to Sufism in Islamic world. Meanwhile, Ghazali was a grand authority in eastern Islamic world, so the position of Ghazali in Andalusia has aroused interest. Ghazali had almost a central position in Andalusian world of thought which was shaped on the relationship in the aspects of fiqh, tasawwuf and politics. In this study, we try to propound how the Andalusian evaluated Ghazali according to knowledge in the books of Andalusian philosophers, Sufis, faqihs and historians. In addition, this study makes an effort to present how Ghazali was perceived in Andalusia from different point of views, to fil the gap in this topic and to propound the Andalusian perception of al-Ghazali in an integrative way. I believe that this study which will probe in sociological and political aspects of philosophy and knowledge that have attracted attention recently, will contribute a lot to the preparation of other future works about Andalusian thought.