Yeşilbaş, Evindar

Yeşilbaş, Evindar

Name Variants

Yeşkilbaş, E.
Yeşilbaş, E.

Job Title

Prof. Dr.

Main Affiliation

Department of History of Art / Sanat Tarihi Bölümü

Status

Current Staff

Full item page

Sustainable Development Goals Report Points

SDG data could not be loaded because of an error. Please refresh the page or try again later.

Scholarly Output

32

Articles

22

Citation Count

0

Supervised Theses

2 Scholarly Output Search Results

Now showing 1 - 10 of 32

Diyarbakır El Sanatlarından Palan ve Şapka Yapımı
(2012) Yeşilbaş, Evindar; Department of History of Art / Sanat Tarihi Bölümü
Diyarbakır Geleneksel El Sanatları
Ortaçağ İslam Mimarisi Süsleme Programında Kakma Tekniği: Mardin Örneği
(Artuklu Akademi, 2020) Yeşilbaş, Evindar; Department of History of Art / Sanat Tarihi Bölümü
Mimari süsleme, kullanılan malzemenin yüzeyine uygulanan müdahaleye bağlı olarak farklı tekniklerle karşımıza çıkmaktadır. Mimari yapılarda ana malzeme olarak yüzyıllardır en çok kullanılan taş, coğrafi etkenlerin ve dayanıklılığın yanında kişisel beğeni sonucunda da tercih edilmiştir. Mimaride taşa uygulanan süslemelerde oyma, kafes oyma, kakma, kazıma, boyama teknikleri ile renkli taş kullanımından söz edilebilir. Çalışmamıza konu olan kakma tekniği, ana inşa malzemesi üzerine farklı renkteki malzemenin kakılması ile oluşturulan bir tekniktir. Bu çalışmada, Mardin’in İslamî dönem dinî yapılarından kakma tekniği süslemeye sahip Latifiye Camii, Hamza-i Kebir Camii, Zinciriye Medresesi ve Kasımiye Medresesi incelenmektedir. Bu çalışmadaki amacımız, kakma tekniği konusunda alana katkı sağlamakla birlikte Mardin’deki ortaçağ İslamî dönem dinî yapılarında görülen kakma teknikli süslemeleri detaylarıyla literatüre kazandırmaktır. Anadolu’da aynı dönem içerisinde karşılaştığımız örneklere nazaran, Mardin’de daha yoğun kullanılan bu teknik, motif ve kompozisyonlarda Selçuklu süsleme üslubunun izlerini taşımaktadır.
MARDİN MÜZESİ'NDE BULUNAN 17.-19. YÜZYIL GÜMÜŞ BİLEZİK ÖRNEKLERİ.
(2018) Yeşilbaş, Evindar; Yeşilbaş, Evindar; Department of History of Art / Sanat Tarihi Bölümü
Anadolu coğrafyasında tarih öncesi çağlardan günümüze kadar maden işlemeciliği ve takı sanatı alanında önemli el sanatlarının üretildiği bilinen bir gerçektir. Çeşitli malzemelerden üretilen el sanatları arasında gümüş madeni içerisinde takı, sikke, gündelik eşya, savaş aletleri üretiminde kullanılan değerli bir maden olmuştur. Takı yapımı el sanatları içinde büyük bir hassasiyetle çalışılan, sembolik anlamlar taşıyan, nazara karşı koruma sağladığı düşünülen ürünlerdir. Gümüş işlemeciliği alanında merkez konumundaki Mardin, hem Artuklu, hem de Osmanlı Döneminde bu özelliğini devam ettirmiş ve bu kentte her dönemde önemli eserler üretilmiştir. Çalışmamızda da, Mardin Müzesine satın alma yoluyla gelmiş 17.-19. yüzyıllara ait gümüş bileziklerden yedi tanesinin kataloğu oluşturulmuştur. İncelediğimiz örneklerden bazıları müzede bulunan teşhir salonlarının yetersizliği sebebiyle depolarda muhafaza edilmektedir. Örneklerin, malzeme ve teknik, ölçü, müzeye geliş yolu ile ilgili bilgiler verildikten sonra ayrıntılı tanımları yapılmıştır. İncelenen örnekler üzerinden Mardin’de 17.-19. yüzyıl gümüş bilezik üretimine, form ve biçim ile süsleme özelliklerine yönelik değerlendirmeler ortaya konulmuştur. Yaptığımız incelemeler sonucunda 17.-19. yüzyılda bilezik modasında süslemelerde ajur tekniği, kabartma, kakma, kazıma, savatlama teknikleri tek tek kullanılmakla birlikte birden fazla tekniğin beraber de kullanıldığı görülmüştür. Bu konunun seçilmesinin sebebi Mardin Müzesinde sergilenen takıların katalog çalışmasının daha önce gerçekleştirilmemiş olmasıdır. Bu çalışma ile Mardin Müzesinde bulunan diğer el sanatlarına literatür ve bilimsel çalışmalar açısından örneklik teşkil edeceği düşünülmektedir.
Diyarbakır Camileri Süsleme Programında Kakma Tekniği
(Dicle Üniversitesi Kültür Yayınları, 2023) Yeşilbaş, Evindar; Department of History of Art / Sanat Tarihi Bölümü
Diyarbakır Camileri Süsleme Programında Kakma Tekniği,
MARDİN ŞAHTANA KONAĞI VE RESTORASYONUNA DAİR GÖZLEMLER
(KADİM AKADEMİ DERNEĞİ, 2019) Yeşilbaş, Evindar; Department of History of Art / Sanat Tarihi Bölümü
Anadolu’nun tarihi kentlerinde özgünlüğünü koruyan sivil mimari örnekleri, restorasyonları tamamlanarak yeni işlevlerle kullanıma sunulmaktadır. Tarihi eserleri bakımsızlıktan kurtaran ve içinde yaşamın sürdüğü birer cazibe noktası haline gelmesine imkan sağlayan bu tutum, eserlerin ayakta kalması bakımından önemli bir uygulamadır. Bu bağlamda, Mardin Kentsel Sit alanı içerisinde kalan bir çok konak ve tarihi eserin de restorasyon çalışmalarının yapıldığı dikkati çekmektedir. Yeni fonksiyonlarla halkın kullanıma sunulan tarihi eserlerin büyük çoğunluğu otel işlevi ile hizmet vermektedir. Yapıların tarihi taş dokusu, büyükleri, ergonomik özellikleri ve kolay ulaşılabilir olmaları vs. özeliklerinden dolayı yerel yöneticilerin ve esnafın, tarihi alandaki otel ihtiyacını yeni yapı üretmeye gerek kalmadan bu şekilde çözdükleri görülmektedir. Restorasyon çalışması tamamlanmış Şahtana Konağı da bu kapsamda değerlendirilerek yeni bir işlevle hizmete sunulmuştur. Bu çalışmada, Osmanlı geç dönem mimarisinin kendine özgü nitelikleri taşıyan ve Mardin yerel mimarisini işaret eden Şahtana Konağı’nın mimari özellikleri kısaca verilip restorasyon projesi kapsamında geçirdiği evreler ile gerçekleştirilen onarımlar hakkında detaylı bilgilerin verilmesi amaçlanmaktadır.
MARDİN KALESİ 2021 YILI ARKEOLOJİK KAZI ÇALIŞMALARI
(Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayını, 2022) Yeşilbaş, Evindar; Acat Akgül, Fehime; Department of History of Art / Sanat Tarihi Bölümü
MARDİN KALESİ 2021 YILI ARKEOLOJİK KAZI ÇALIŞMALARI
Diyarbakır Çeşmelerinden Üç Örnek
(MUKKADİME, 2010) Yeşilbaş, Evindar; Department of History of Art / Sanat Tarihi Bölümü
Ortaçağ şehirciliğinde önemli bir yeri olan su mimarisi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin iklim ve coğrafyasından kaynaklanan farklı boyutu ile Diyarbakır’da daha zengin bir donanıma kavuşmuştur. Yalnız dinî ve sosyal yapılarda değil, sivil mimaride de su vazgeçilmez bir unsur olarak yerini almıştır. Su mimarisinde çeşmeler, kamunun kullanımına sunulan basit yapılardır. Bu çalışmada, Diyarbakır şehir merkezinde yer alan çeşmelerden Tahtalı Katsal Sokak Çeşmesi, Arap Şeyh Cami Çeşmesi, Sultan Şüca Çeşmesi çizim ve fotoğraflarla desteklenerek incelenmeye çalışılmıştır. İncelenen çeşmelerin şehir mimarisini bütünleyen kültür zenginliklerimizden olduğu tespit edilmiştir. Bu mirasın gelecek kuşaklara aktarılabilmesi için asli fonksiyonlarına kavuşturulması gerekmektedir
Citation - WoS: 1
Citation - Scopus: 0
Evaluation on Khans of the Ottoman Period in Diyarbakir
(Turkish Historical Society, 2015) Yeşilbaş, Evindar; Department of History of Art / Sanat Tarihi Bölümü
Our research is about Diyarbakir's architectural features and the city's busy trade potential between the period of the Ottoman rule of Diyarbakir and the Republican term. It was found that there were 25 caravansaries that were known their name in Diyarbakir until the period of Ottoman. Only four of these caravansaries reached completely or partially up to now; when it comes to the location, only nine of them could be identified by archival documents; there was no information about the other structures except their names. The planning, the external mass, the internal appearance and the material used in these architectures remain connected with the Ottoman tradition, but they mainly exhibit regional characteristics. According to our data, all the inns which we identified their planning styles, were built by doing some user spaces around a courtyard. The flat roofs with wooden girder, the crib with a dome, mirrored and cross vaults were applied variations. The dome transitions were provided by squinches. Diyarbakir trade buildings were mostly made of dark basalt stone in cutting method as well as white or yellowish lime that were ordered alternatively. It was concluded that the structures had decoration styles exhibiting characteristics of their period to a certain extent. The simple decoration style away from exaggeration was in floral, geometric, and partly written arrangements. It was found that in Diyarbakir which has a rich architecture with numerous and different types of structures, several buildings were built by state for the progress of trade in both regional and international trade network in reliable ways and stable conditions; however, some of these structures lost their essential features because of several damages, unconscious interventions and some additions while some others were neglected.
İslam Mimarisinde “Çift Cidarlı Kubbe” Uygulaması ve Anadolu’dan Bazı Örnekler
(Şehir ve Medeniyet Şehir Araştırmaları Dergisi, 2020) Yeşilbaş, Evindar; Department of History of Art / Sanat Tarihi Bölümü
Devletlerin sanat üslubunun bir parçası olarak da görülen kubbe formları, karakteristik özellikler arasında değerlendirilmektedir. Mimaride bir mekânın üzerini örtmeye yarayan, yarım küre formundaki örtü elemanı olan kubbe, Roma dönemi mimarisinde önemli örnekleri ile ön plana çıkar. Daha sonraki süreçte farklı devletlerin katkılarıyla bölgesel özellikler taşıyacak bir form kazanır. Kubbe yapımında farklı bir uygulama olarak karşımıza çıkan “çift cidarlı kubbe” örtü sistemi, genellikle dıştan ve içten aynı kubbe formuna sahip olabildiği gibi içten düz kubbe, dıştan farklı bir kabuk formuyla da örtülü olabilmektedir. Çift cidarlı kubbe ilk kez İran bölgesinde, Büyük Selçuklularda, daha sonra Artuklu, İlhanlı ve Akkoyunlu dönemlerinde de tercih edilmiştir. Timurlu ve Safevî dönemlerinde ise en güzel örnekleri inşa edilmiştir. Bu çalışmanın amacı İslam mimarisinin en önemli eserlerinde görülen çift cidarlı kubbe uygulamasının başlıca etkenlerini, eserlerini ve kökenlerini tespit etmektir. Çalışmada “çift cidarlı kubbe uygulaması” başlığı altında çift cidarlı kubbe sisteminin kökeni ve ne tür kaygılar sonucu ortaya çıkmış olabileceği üzerinde durulduktan sonra değişik coğrafyalarda ki bazı örneklerine yer verilecektir. Daha sonra Anadolu’da ki “çift cidarlı kubbe” örneklerine değinilecektir. Bu çalışma ile çift cidarlı kubbe uygulamasının mimarlık tarihi içindeki önemine değinilerek, konu ile ilgili bilgilerin derlendiği toplu bir çalışma literatüre kazandırılmış olacaktır.
Artuklu Yapıları Örnekleminde Sanatta Kültürel Etkileşim
(Kadim Akademi Derneği, 2020) Yeşilbaş, Evindar; Acat Akgül, Fehime; Department of History of Art / Sanat Tarihi Bölümü
Anadolu’da XI. yüzyıldan itibaren gelişen kültür ve sanat çok farklı kültürel ve etnik veriler üzerine temellenmiştir. Anadolu sınırları içinde oluşan sanatların daha iyi anlaşılması için sanatın gelişmesini etkileyen ortamı ve kültür çevresini iyi araştırmak bir zorunluluktur. Sanatın içinde kendine yer bulan farklı gelenekleri tespit etmek ve bu geleneklere ait olan unsurları ortaya koymak oldukça önemlidir. Aynı dönem ve yakın çevrede hüküm süren beylikler ve devletler, tarih boyunca kaçınılmaz bir şekilde kültürel ilişkiler içerisinde bulunmuşlardır. Kültürel etkileşimi oluşturan temel husus ise siyasi ve sosyal zeminde yaşanan ilişkilerdir. Bu etkileşimin izlerini ortaya koyan en somut veriler sanat üretimleridir. Sanat yapıtlarında, taçkapı, minare, kemer, örtü sistemi, malzeme, süsleme vb. gibi mimari yapı detayları üzerinden kültürler arasındaki etkileşimin izleri okunabilmektedir. Bu çalışmada, Artuklu Beyliği ile aynı dönemde ve yakın bölgelerde hüküm sürmüş Büyük Selçukluları, Anadolu Selçukluları, İlhanlı, Eyyûbi, Zengî ve Memlûkler’in siyasi, sosyal ve kültürel ilişkileri üzerinden malzeme, teknik, süsleme açısından dönemin yapılarındaki benzer izler incelenmiş ve değerlendirilmiştir.