Çayıldak, Özlem
Loading...
Name Variants
ÇAYILDAK, Özlem
Job Title
Dr. Öğr. Üyesi
Email Address
Main Affiliation
Department of Turkish language and Literature / Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü
Status
Current Staff
Website
ORCID ID
Scopus Author ID
Turkish CoHE Profile ID
Google Scholar ID
WoS Researcher ID
Sustainable Development Goals Report Points
SDG data could not be loaded because of an error. Please refresh the page or try again later.
Scholarly Output
2
Articles
2
Citation Count
0
Supervised Theses
0
2 results
Scholarly Output Search Results
Now showing 1 - 2 of 2
Article Şeyh Gālib’in “Şarap” Redifli Gazelinin Redif-Anlam İlgisi Bağlamında Değerlendirilmesi(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2021) Çayıldak, Özlem; Department of Turkish language and Literature / Türk Dili ve Edebiyatı BölümüBu çalışmada 18. yüzyılın önemli şairlerinden Şeyh Gâlib’in “şarap” redifli gazeli redif-anlam ilgisi ve gazelde anlam bütünlüğü açısından incelenecektir. Bu gazelde redif sadece ahenk unsuru değildir, aynı zamanda şiirin başlangıcından bitimine kadar şiire bir anlam bütünlüğü de kazandırır. Şeyh Gâlib, bu gazelde Arapça bir kelime olan “şarap”ı redif kelime olarak seçmiştir. Gazelin tamamında şarap ve şarapla ilgili unsurlardan bahsedilmiş, bu konuyla ilgili tasvir ve teşbihler yapılmıştır. Gazelin her beyiti kendi içerisinde bir anlam bütünlüğü oluşturmakla kalmamış, bunun yanı sıra takip eden diğer beyitler de bir alt anlam alanı oluşturmuşlardır. Yani gazelde ilk beyitten itibaren hem beyitlerde hem de gazelin bütününde redif etrafında teşekkül eden bir anlam bütünlüğü ve beyitler arası bir tamamlayıcılık söz konusudur. Şarap, klasik Türk şiirinin zengin anlam dünyasında çeşitli benzetme ve ilgilerle karşımıza çıkan önemli bir kavramdır. Hatta edebiyatımızda şaraptan, kadehten, meclisten ve sakiden gerçek veya tasavvufi anlamıyla bahseden saki-name diye bir tür vardır. Şarap ve onunla ilgili kavramların bu kadar önemli olduğu şiirimizde “şarap” redifinin kullanılması da gazel-anlam ilgisi açısından son derece önemlidir. Gâlib’in bu gazelinde “şarap” redif olarak kullanılmış; ancak kadehten, humardan, meclisten de çeşitli benzetmelerle bahsedilmiştir. Beyitlerin anlamları incelendiğinde tıpkı saki-namelerde olduğu gibi kelimelerin tasavvufi anlamlarına da işaret edildiği görülmüştür. Gazel bu hâliyle anlam bütünlüğünün ve geçişlerinin ustalıkla sağlandığı, şarapla ve onunla ilgili kavramların çeşitli benzetmelerle anlatıldığı bir saki-nameyi andırmaktadır.Article SÂKÎ-NÂMELERDE ŞARAP TASVİRLERİ(Turkish Studies (Elektronik), 2018) Çayıldak, Özlem; KAVRUK, Hasan; Department of Turkish language and Literature / Türk Dili ve Edebiyatı BölümüKlasik Türk şiirinde yüzyıllardır kullanılan sözcükler sayesinde zengin bir anlam dünyası oluşturulmuştur. Bu zengin edebiyat geleneği içerisinde anlam derinliğini oluşturan kelimelerden biri de şaraptır ve bu edebiyata yön veren kelime grubu içinde ilk sıralardadır. Dinî ve tarihî kaynaklar şarabın insanlık tarihi kadar eski olduğunu, şarabın ilk devirlerden itibaren bilindiğini kaydeder hatta şarabın tarihini cennete bile götürenler olmuştur. O iddiaya göre Hz. Âdem, Havvâ’nın verdiği içkinin etkisiyle yasak meyveden yemiştir. Şarabın tarihi çeşitli dinî kaynaklar tarafından Hz. Âdem’e veya Hz. Nuh’a dayandırılmaktadır. Bazı efsanelere göre de şarabın mucidi İran Hükümdarı Cem veya Cemşid’dir. Şarap kavramının edebiyatımıza yansımasını çeşitli hikâyelerle takip etmekteyiz. Şairler bu kaynaklardan yola çıkarak şarapla ilgili zengin hayaller ve mazmunlar oluşturmuşlardır. Klasik İslam edebiyatlarında şarap ve şarap meclislerinin anlatıldığı hamriyyât tarzı şiirler İslamiyetin kabulüyle birlikte azalmaya başlamıştır. İslamiyetle birlikte yasaklanan gerçek şarap, edebiyatta tasavvufi bir karaktere bürünüp şiirlerde var olmayı devam ettirmiş, farklı anlam daireleriyle edebiyatın vazgeçilmez konularından biri hâline gelmiştir. Klasik edebiyatımızın önemli türlerinden biri olan sâkî-nâmeler başta şarap olmak üzere sâkî, kadeh, meyhane, meclis, sohbet, sofra, yemek, meze vb. şarapla uzaktan yakından ilgili kavram, araç, duygu ve düşünceleri anlatan manzum eserlerdir. Bu türde şaraptan çok sık bahsedilmesi şarabın sâkî-nâmelerde önemli bir kavram olduğunun ispatı olup şarap rengi, kokusu, lezzeti ve farklı isimleriyle ayrıntılı bir şekilde anlatılmıştır. Makalede sâkî-nâme metinlerinden hareketle şarap isim ve çeşitleri, şarabın özellikleri, şarabın benzetildiği unsurlar ve tasavvufi mecaz olarak şarap ele alınarak bu kavramın daha iyi anlaşılması sağlanacaktır.