Cengiz, Özge
Loading...
Name Variants
Job Title
Dr. Öğr. Üyesi
Email Address
Main Affiliation
Department of Turkish language and Literature / Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü
Status
Current Staff
Website
ORCID ID
Scopus Author ID
Turkish CoHE Profile ID
Google Scholar ID
WoS Researcher ID
Scholarly Output
3
Articles
2
Citation Count
0
Supervised Theses
0
3 results
Scholarly Output Search Results
Now showing 1 - 3 of 3
Article Kırık Hayatlar Bağlamında İstanbul'da Toplumsal Değişim(2023) Cengiz, ÖzgeOsmanlı geleneksel hayatındaki değişimler Tanzimat Fermanı’nın ilan edilmesiyle beraber hız kazanır Toplumsal hayat pratikleri içinde yaşanan dönüşümler, devrin yansıtıcısı olan edebi metinlere de sirayet eder. Bu bağlamda siyasi tarih içinde yaşanan olaylar, genelde edebi metinler özelde romanın ana izleğini belirler. Nitekim, bu dönem romanları yaşanan kültürel değişimin, çalkantılı siyasi hayatın ve toplumun sosyalleşme biçiminin izlerini taşır. Toplumun yeniden inşa sürecinden geçtiği bu devirde, sosyal yaşamın temel unsurları olan; gelenekler, mekânsal deneyimler, beden üzerinden yansıtılan kılık-kıyafet değişimi ve yeme-içme pratikleri gibi temel unsurlar, modernleşme teşebbüslerinin etkisinde kalır. Değişimin etkisi altında belirlenen konular çerçevesinde şekillenen Tanzimat ve Servet-i Fünûn Dönemi anlatılarında toplumsal hayatın ana sorunsalı olan bu konular, ayrıntılı ve bazen de eleştirel bir dille aktarılır. Eleştirel bağlamın güçlenmesi adına dönemsel karşılaştırmalar yapılarak da konunun varmak istediği nokta belirginleştirilir. Tanzimat devri romanına yansıyan bu değişimler daha çok toplumu bilinçlendirme ve yönlendirme amacıyla ölçülü bir Batılılaşmayı anlatma çabası barındırsa da Servet-i Fünûn romanı için aynı şey söz konusu olmaz. Servet-i Fünûn romanı yazarları bir yol gösterici olmak yerine, tanıştığı yeni medeniyetin yaşamını ve kültürünü özümseyen aileleri anlatıp daha çok onların iç dünyalarına, çatışmalarına ve kapalı bir hayat içinde sürdürdükleri konak hayatlarına yönelik bir aktarımı tercih ederler. Çalışmada, modernizmin etkisiyle değişen sosyal hayat, devrin en önemli yazarlarından olan Halit Ziya Uşaklıgil’in kaleme aldığı son romanı olan Kırık Hayatlar üzerinden yansıtılacaktır. Roman, yazıldığı dönemin hayat akışının nasıl bir değişime uğradığı hususunda birçok veri sağlar. Bununla beraber, sosyal hayatta yaşanan dejenerasyona ve geleneksel yaşamdan tam olarak kopuşun gerçekleşmemesine dair vurgu da sıklıkla dile getirilir.Book Part Aşk-ı Memnu Romanında Gündelik Hayatın İnşası: Statü Kurgusu(Mardin Artuklu Üniversitesi Yayınları, 2020) Cengiz, ÖzgeServet-i Fünun romanı, zengin ve seçkin bireylerin hayatlarının anlatıldığı, Batılılaşma temayüllerinin kimi zaman eleştirel kimi zaman estetik bir duyuş tarzıyla ele alındığı kurgulardan oluşmaktadır. Servet-i Fünun romanlarında Batılılaşma ya da medenî görünme kaygısı, toplumsal hayatta statü edinme kaygıları üzerinden yansıtılır. Aşkı- Memnu romanında da toplumsal hayatta statü edinme çabaları, toplumsal normlar çerçevesinde ve nesnelerle kurulan ilişkiler bağlamında ele alınır. Seçkin bireylerin gündelik hayatlarından kesitlerin sunulduğu Aşk-ı Memnu romanında asli mekân yalıdır. Yalı, zenginliğin, gösterişin ve zevk sahibi olmanın yansıtıcısı olarak bir statü aracıdır. Yalıdaki eşyalar, nesneler, seçkin bireylerin gündelik hayatlarına ilişkin ipuçları sunan, gündelikliğe dair ayrıntıları yansıtan kurgusal bir işlevi yüklenirler. Romanın başkişisi Bihter’in zenginlik uğruna gelin geldiği yalıdaki hayat tarzı ve nesnelerle kurduğu ilişki, toplumsal hayatta statü edinmeye yönelik bir arzuyu barındırır. Annesine benzeme ya da evde kalma kaygıları arasında sürekli bocalayıp duran Bihter’in kendisinden yaşça büyük biriyle evlenme sebebi de toplumsal hayat içerisinde statü edinme çabasını yansıtır. Adnan Bey’le evliliğiyle birlikte alacağı soyisim ve yerleşeceği konak Bihter’in arzu ettiği konuma yerleşmesinde aracı olup sınıf atlama çabasına yardımcı olur. Romanda, karakterlerin eğlendikleri, gezdikleri, alışveriş yaptıkları ve bütünsel bir ifadeyle belirtirsek görünür oldukları mekânlar, sosyal çevreleriyle kurdukları ilişkiler statü kaygısı çerçevesinde değerlendirilebilir. Adnan Bey’in konağında yer alan eşyalar, perdeler, koltuklar Bihter’in ulaşmak istediği statüyü ortaya koyar niteliktedir diyebiliriz. Romanda, mekanın yanı sıra karakterlerin giyim-kuşamları, tüketilen yiyecek-içecekler, sofra dizaynı, yapılan geziler ait olunan yaşam tarzının izlerini yansıtarak statü nesnesi özelliği taşırlar. Nihal’in büyüdüğünün nişanesi olan çarşaf giyme töreninde, giydiği çarşafın kumaşının anlatılması eşya ile kurulan ilişkiyi gösterir. Bunun yanı sıra yapılan sandal gezilerinde gezdikleri sandalların özellikleri, görünür oldukları mekanlarda giydikleri kıyafetlerin batılı yaşam biçimini ortaya koyması, seçkinci bir hayatın yansıtıcısıdır.Article Kitap Tanıtımı- Ekinden Ekin Biçenler: Bitkisel Hekimlik ve Kültürü Yaz: Uygur, H., K.,(Çocuk ve gençlik edebiyatı yazarları derneği, 2023) Cengiz, ÖzgeEkinden Ekin Biçenler Bitkisel Hekimlik ve Kültürü (Mardin’de Bitkisel Hekimlik) adlı kitap, Dr. Hatice Kübra Uygur tarafından Mardin yöresinde 35 kaynak kişiden derlenen bilgilerden faydalanılarak yayına hazırlanıp Paradigma Akademi tarafından 2022 yılında yayımlanmıştır. Kitap “İçindekiler, Fotoğraflar Listesi, Başlarken, Giriş, Dört Bölüm, Sonuç, Kaynak Kişiler, Kaynaklar ve Ekler kısımlarından oluşmaktadır. Kitabın kapağı Dr. Emre Aşılıoğlu tarafından, kitabın adı ve anlamı göz önüne alınarak özel olarak hazırlanmıştır. Eserde Mardin yöresinde tespit edilen 85 bitkiye yer verilmiştir. Bu bitkiler; bitkinin yöresel adı, Türkçe adı, bitkinin kullanılan kısmı, ilaç olarak hazırlanması, hangi hastalığa iyi geldiği ve kaynak kişilerin yer aldığı bir tablo ile sistematik hale getirilerek konuya bütüncül yaklaşılması sağlanmıştır. Söz konusu tablonun ardından pek çok bitkiye ait fotoğraflarla da çalışma desteklenmiştir.