Cumhuriyet Dönemi’nde Yerel Basın Örneği Demokrat Mardin Gazetesi

Abstract

Yerel basın, yayımlandığı yöredeki insanların çeşitli sorunlarını dile getirmek, yerel haberleri duyurmak ve diğer taraftan da kamuoyu oluşturmak konusunda, oldukça önemli bir rol oynamaktadır. Kitle iletişim araçları tarihin her döneminde toplumlar üzerinde büyük etkilerde bulunmuş, onları bir taraftan bilgilendirirken diğer taraftan da yönlendirmiştir.

Toplumsal ve yerel basın iletişim araçları içinde, en yaygın ve en etkili olanlardan biri de gazetelerdir. Gazeteler, bulunduğu yörenin, kentin, bölgenin, hatta ülkenin sosyal, kültürel, ekonomik ve siyasal tarihinin belleği olmuştur. Ülke düzeyinde ve büyük şehir merkezlerinde çıkarılan ulusal gazetelerin yanında, bazı yerlerde de, yerel gazeteler bulunmaktadır. Bu gazetelerin, bulunduğu il ve ilçelerindeki haberleri, kamuoyuna duyurulması bakımından köprü görevi üstlenmesi büyük önem arz etmektedir. Toplumsal gelişmeleri yöre halkına aktaran yerel basın, yöre toplumunun sosyal ve siyasal özelliklerini yansıtan bir ayna gibidir. Yerel bölgelerde yaşayan halkla, yerel yönetimlerin ilişkilerini yansıtacak olan kuruluşlar da, yerel basın organlarıdır. İşte bu sebeple, yerel gazeteler ve diğer başka yayın organları, bulundukları yörelerde oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Bu bağlamda, özellikle Cumhuriyet’in ilanından sonra Anadolu’nun birçok yerinde olduğu gibi Mardin’de de, yerel basın çalışmaları başlamıştır. Demokrat Parti’nin (DP) 1950 yılında iktidara gelişiyle birlikte, tek parti dönemi sona ermiş, çok partili sisteme geçilmiştir. Mardin yerel basın tarihinde, önemli bir kaynağa sahip olan “Demokrat Mardin” gazetesi ise, 20 Şubat 1954 tarihinde yayın hayatına başlamıştır. 1954’ten 1961 yılına kadar yayın hayatını sürdürmüştür. Gazete, daha çok dönemin iktidarı olan Demokrat Parti’nin faaliyetleri hakkında bilgi vermektedir.

Bu çalışmada, Mardin ilinin yerel tarih bağlamında süreli yayınını teşkil eden “Demokrat Mardin” gazetesinin incelemesi yapılmış, gazetenin künyesi, içeriği, yayın politikası ve yayımlanan haberleri hakkında bilgi verilerek, Türkiye’de basın-siyaset etkileşimi, Cumhuriyet döneminde bir yerel basın örneği ile ele alınmaya çalışılmıştır.

The local press plays a very important role in expressing the various problems of the people in the region, highlighting local elements and creating public opinion on the other side. The mass media have had a great impact on communities in every period of history, and have guided them from one side while informing them from the other. One of the most widespread and influential media and communications media is the newspapers. The newspapers are the memory of the social, cultural, economic and political history of the city, region and even the country. In addition to the national newspapers published at the dormitory level and in major city centers, there are local newspapers in some places. It is of great importance that these newspapers take on the task of bridging the news in their provinces and districts in terms of publicity.

The local press, which conveys social developments to the local people, is like a mirror reflecting the social and political characteristics of the local community. The local media are the organizations that will reflect the relations between local people and local governments. For this reason, local newspapers and other media have a very important place in the area where they live. In this context, local press studies have started in Mardin, as well as in many parts of Anatolia, especially after the declaration of the Republic. With the Democratic Party’s (DP) rise in power in 1950, the one-party period ended in a multiparty system. The “Democratic Mardin” newspaper, which has an important source in the history of Mardin local press, began its publication life on 20 February 1954. From 1954 to 1961, he continued his publishing career. The newspaper also provides information on the activities of the Democratic Party of the time.

In this study, an analysis of the “Democratic Mardin” newspaper, which we have accepted as the first source for the history of Mardin and its environs, has been analyzed and the analysis of the purpose, content, publication policy, author period and publication period of the journal. examining the properties, the Republican era in Turkey is to be considered an example of the local press.