JI KOLEKSÎYONA ALEXANDRE JABA LATÎNÎZEKIRIN Û ANALÎZKIRINA ÇEND KLAMÊN KIÇAN

Abstract

Ked û xebatên Alexandre JABA, ên li ser folklor û edebiyata Kurdî di warê dîroka edebiyata Kurdî de cihekî pir girîng digire. Bi rîya vê keda ku li ser çanda Kurdî dayî meşandin em xwe digihînin çanda xwe ya berê. Ev keda wî bê hempa û piralî ye. ji ber piraliya wê wekî koleksiyonê tê binavkirin. Heya niha gelek xebat li ser vê koleksîyonê hatine kirin. Û ji koleksîyonê gelek beş hatine laztînîzekirin. Xebatên li ser latînîzekirinê hatinî kirin jî bi mijaran re sînordar mane. Û hej hindek mijar li benda latînîzekirinê mane. Em dikarin bibêjin ku koleksîyona Jaba, hêj bi temamî nehatiye latînîzekirin. Me jî xwast kû ji koleksiyonê çend stranan latînîze bikin da kû rê li ber vê koleksîyonê were vekirin. Ji ber kû gelek kes hene ku dixwazin li ser vê koleksîyonê xebatê bikin lê ji ber destxeta kû pê hatiyî nivîsîn, ji wan re asteng derdikevin holê. Ji ber van sedeman me hewlda û ji koleksîyonê çend stran latînîze kirin. Di latînîzekirinê de hindî ji destê me hatiyî, me xwe li nêzîkî nivîsa eslî girt. Nivîs kevin û ji ya eslî lêzêdekirinek bû, ji ber vê yekê hinek cih nedihatin xwendin. Hinek cih jî dihatin xwendin lê bêwate diman. Û me ew cihên bêwate, bi awayekî texmînî binavkirine. Ji ber van sedeman kesên ji me pisportir û şareza hebin, dikarin serde lêrastkirinekî bikin. Em wê mafi didin wan kesên ji me şareza û pisportir. Ji ber kû armanca me latînîzekirinekî rast e.Alexandre Jaba’nın, Kürt edebiyat ve folkloru üzerindeki emeği ve çalışmaları Kürt edebiyat tarihi açısından cok önemli bir yere sahiptir. Kürt kültürü üzerinde yürütüğü çalışmaları sayesinde geçmişteki kültürümüze ulaşmaktayız. Bu emeği, eşsiz ve cok yönlüdür. Çok yönlü oluşundan dolayı koleksiyon olarak adlandırılmaktadır. Şimdiye kadar bu koleksiyon üzerinde çok çalişma yapılmıştır. Ve koleksiyondan birçok bölüm latinize edilmiştir. Koleksiyon üzerinde yapılan latinize çalışmaları da konularla sınırlı kalınmıştır. Ve hala bazı konular latinize edilmeyi beklemektedirler. Söylemeliyiz ki Jabanin koleksiyonu daha tamamıyla latinize edilmemiştir. Biz de bu koleksiyondan birkaç şarki latinize etmek istedik ki bu koleksiyonun önü açılsın. Çünkü birçok kişi bu koleksiyon üzerinde çalışma yapmak istemektedir fakat yazıldığı yazı tipi nedeniyle onlara engel teşkil etmekte. Bu nedenlerden dolayı biz de koleksiyondan bazı şarkıları latinize etmeye çaba gösterdik. Latinize etme esnasında elimizden geldiği kadar, kendimizi orijinal metne yakın tutmaya çalıştık. Metin eski ve orjinalinin birer fotokopisiydi. Bu nedenle bazı yerler okunmuyordu. Bazı yerler okunuyordu fakat anlamsız kelimeler ortaya çıkıyordu. Biz o anlamsız kalınan yerleri, tahmini bir şekilde adlandırdık. Bu nedenlerden doleyı bizden daha bilgin ve usta kişiler, metin üzerinde bir düzeltme yapabilirler. Biz bu hakı o bilgin ve usta kişilere veriyoruz. Çünkü bizim amacımız doğru bir latinize etme şeklidir.