Yûnus Edîb'in Şerh-i Dîvân-ı Şevket'i (inceleme-metin: 1-75. varaklar)

Abstract

Sebk-i Hindî akımının önemli temsilcilerinden olan ve aynı zamanda Türk edebiyatında yarattığı etkiyle birçok şairin sanatına yön veren Şevket-i Buhârî'nin Yûnus Edîb tarafından kaleme alınan Şerh-i Dîvân-ı Şevket adlı eserinin ilk yetmiş beş varakının yeni Türk alfabesine çevrilmesi ve incelenmesi, bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Yûnus Edîb tarafından kaleme alınan Şerh-i Dîvân-ı Şevket ile Şevket-i Buhârî'nin sanatının ana kaynağı olan Dîvân'ının teze konu olan kısımlarının transkribe edilerek anlaşılmaya çalışılması ve şerh geleneği ile şerh yöntemlerinin irdelenmesi amaçlanmaktadır. Bu çalışmada hem şerh hem şair hem de şârih ile ilgili literatür taranarak detaylı incelemeler yapılmıştır. Ayrıca Şevket'in Dîvân'ı ile ilgili şerhler ve Yûnus Edîb'in şerhi ile ilgili çalışmalar da tetkik edilmiştir. Yûnus Edîb'in Şerh-i Dîvân-ı Şevket adlı eserinin ilk 75 varakı tüm bu çalışmalar ışığında transkribe edilmiş; şerh, şair ve şârih ile ilgili tahlillerde bulunulmuştur. Şerh metninden elde edilen bulgular çeşitli başlıklar altında tasnif edilmiş, yapılan tasnif ve tahlillerin sonucunda, şerh metni üzerinde kapsamlı bir analiz yapılmıştır. Yapılan tüm çalışmalar birlikte düşünüldüğünde söz konusu şerh metninde Şevket-i Buhârî'nin Dîvân'ınından bir kısmının edebî, dinî, tarihî ve kültürel yönlerden ayrı ayrı ele alındığı ve edebî eserin gerçek değerinin ortaya konulmaya çalışıldığı sonucuna varılmıştır. Bu çalışma ile klasik Türk edebiyatında doğrudan veya dolaylı olarak varlık göstermiş edebî eserlerin, gerçek değerinin anlaşılması ve böylece sanatkârların edebî kimliklerinin ortaya konulması açısından, birer 'beyan' niteliğinde olan şerhlerin, daha fazla önemsenmesi ve şerhlerle ilgili daha çok çalışmanın yapılması için gerekli ilgi ve özenin kazandırılması hedeflenmektedir.

Translating and examining the first 75 pages of Sharh-i Diwan-ı Shawkat, which was written by Yunus Edib, and which was be-long to Shawkat-i Bukhari who was one of the important representatives of the Sebk-i Hindi movement and at the same time directed the art of many poet swith the effect he created in Turkish literature, is the subject of this study. The aim is to transcribe and interpret the commentary tradition and commentary methods by transcribing the Diwan, the main source of the art of Shawkat-i Bukhari and Sharh-i Diwan-ı Shawkat written by Yunus Edib. In this study, detailed investigation swere made on the commentaries about Shawkat's Diwan and the studies on Yunus Edib's commentaries by scanning all the literature related to commentary, poet and poetry. Yunus Edib's Sharh-i Diwan-ı Shawkat has been meticulously transcribed in the light of all these studies; In-depth and versatile analyzes have been made on commentary, poet and annotator. The findings obtained from the text of the commentary were classified under various topics, and as a result of the classification and analysis, a comprehensive analysis was made on the commentary text. When all the studies are taken together, it is concluded that the actual value of the literary work in which Shawkat-i Bukhari's Diwan is handled separately from the literary, religious, historical and cultural aspects is tried to be-revealed in this commentary text. With this study, it is aimed to gain the necessary attention and care in order to understand the true values of literary works that have existed directly or indirectly in Classical Turkish Literature and thus to give more attention to the commentaries and to carry out more studies on commentaries which are one each "declaration".