Zâhid bin Muhammed'in Kitâb-ı Şem?î ve Sürûrî ?Alâ Dîvân-ı Hâfız adlı eseri (Vr.225b-250a inceleme-metin)

Abstract

Klasik Fars şiirinde hususi bir yeri olan Hafız-ı Şirazi'nin Dîvanı üzerine geçmişten günümüze pek çok şerh kaleme alınmıştır. Türk Edebiyatı'nda Sürurî, Şem?î, Sudî, Konevî bu anlamda yaptıkları çalışmalarla ön plana çıkmıştır. İncelenen eser, Zahid bin Muhammed adlı mürettip tarafından Şem?î ve Sururî'nin Hafız Dîvanı üzerine yapmış oldukları şerhlerinin bir araya getirilmesinden oluşur. Eserin bilinen tek nüshası Süleymaniye Kütüphanesi Nuruosmaniye 3962 numarada kayıtlı bulunmaktadır. Bu çalışmada Zahid bin Muhammed'in Kitab-ı Şem?î ve Sururî ?Ala Dîvan-ı Hafız adlı eserinin 225b-250a varakları transkripsiyonlu bir şekilde yazılmış ve incelenmiştir. Üç ana bölümden oluşan çalışmanın giriş bölümünde şerh ve şerh edebiyatı, Hafız'ın hayatı ve divanı hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde Osmanlı sahasında Hafız'ın dîvanını şerh eden başlıca şarihlere yer verilmiştir. İkinci bölümde eserin mürettibi Zahid bin Muhammed'in hayatı, eserin tertip metodu ile incelenen kısımda geçen Arapça, Farsça, Türkçe şiirler; ayet, hadis ve Arapça ibareler tercümeleriyle birlikte verilmiş, tertip edilen şerh metni ile Sürûrî ve Şem'î şerhleri mukayese edilmiştir. Üçüncü bölümde ise Kitâb-ı Şem"î ve Sürûrî Alâ Dîvân-ı Hâfız'ın (225b-250a) varakları transkripsiyonlu bir şekilde verilmiştir. Çalışmanın asıl gayesi, Zahid bin Muhammed'in cem edip ortaya koyduğu metnin ilgili kısmını tetkik etmek ve eserin tertip etme şeklini tespit etmektir.

From past to present, many şerhs were written on Divan of Hafiz-ı Shirazi who has a special place in Classical Persian Literature. In Turkish literature, Sururî, Shem?î, Konevi, and Sudî rose to prominence in this subject. This dissection consists of copyist Zahid bin Mohammed's şerhs of collection written by Shem?i and Sururi on Divan of Hafiz-ı Shirazi. The only known copy of this work is in the Nuruosmaniye record number 3962 of the Süleymaniye Library. In this article, page 225b-250a of Kitabı Sem?î and Sururî Ala Divan-ı Hafiz by Zahid bin Muhammed was written in transcription and analyzed. In the prologue of three chapters, şerh and şerh literature, the life of Hafiz and his Divan are detailed. In the first chapter, the main poets who wrote şerhs on Divan of Hafiz are included. In the second chapter, the life of copyist Zahid bin Mohammed, the schema of his work; Arabic, Persian, Turkish poems in the examined chapter; ayets, hadiths, and Arabic expressions with their translations are included and the edited şerh text was compared with Sürurî and Shem'î şerhs. In the third chapter, pages 225b-250a of Kitabı Shem?î and Sururî Ala Divan-ı Hafiz are included in the transcription. The main object of this article is to examine the relevant part of the text that Zahid bin Muhammed composed and to determine the composition of the work.