GAYB İLMİNİN YORUMLANMASINDAKİ TUTARSIZLIKLAR MUHAMMED ALİ SÂB?NÎ ÖRNEĞİ

Abstract

İnsanoğlunun gayba olan ilgisi yani geleceği bilme, fizikötesi âlemden haberdar olma arzusu, daima var olagelmiştir. Öte yandan insanların gayb âlemine ulaşma ideali, onlarda, üstün niteliklere sahip güçlü bazı kimselerin metafizik âlemden haber verebilecekleri beklentisini oluşturmuş, bunun bir sonucu olarak söz konusu kimselere gaybı bilme niteliği vermişlerdir. Zamanla bu mesele, o derece karmaşık bir hal almıştır ki, net ve tutarlı bir fikre sahip olmak son derece zorlaşmıştır. Bu durum, gayb kavramının içeriğini ve sınırlarını bilmeyi gerekli kılmıştır. Eserlerinde kolay, anlaşılır ve sade bir üslup kullanması yönüyle bilinen Muhammed Ali Sâbûnî, gayb konusunda tutarlı olmayı başaramamış, eserlerinde gayb konusunu, çelişkiler barındıracak şekilde ele almıştır. Konu etrafındaki bulanıklığın bir derece giderilebilmesi ve inanan zihinlerde netlik oluşabilmesi için söz konusu görüşler arasındaki çelişki ve tutarsızlığı gösterip, problemin nasıl çözümlenmesi gerektiğini ele almak gerekir. İşte bu makale Sâbûnî'nin bu konuyu ele alış tarzını mukayeseli bir şekilde değerlendirmektedir

The mankind interest of unseen that the knowing of future, the desire to become aware of the metaphysical world, there has always been. On the other hand, the ideal of reaching of people to unseen world, has created the expectation that some powerful people have the superior qualities could inform them about the metaphysical world, as a result of this, they have given unseen know qualification to the someone mentioned. Over time, due to this issue has been very complicated, having a clear and consistent idea has been extremely difficult. This situation has necessitated the knowing of the contents and limit of the concept of unseen. Muhammed Ali Sâbûnî, known in his studies aspect of using clear and simple style, has failed to be consistent about the unseen, has assessed unseen subject as so as contain contradictions in his works. To eliminate the turbidity around the subject and to bring the sharpness in believing minds, it is necessary to show the contradictions and inconsistencies between the said opinions and how the problem should be resolved. This article evaluates Sâbûnî's style of handling this issue, on a comparative basis