Aydın, Derya2025-02-152025-02-1520242667-8772https://doi.org/10.56720/mevzu.1524068https://search.trdizin.gov.tr/en/yayin/detay/1264024/nizami-hamse-nushalarinda-ask-sahneleri-husrev-ile-sirinin-gerdek-gecesi-resimleritasvirlerihttps://hdl.handle.net/20.500.12514/6553Nizâmî-i Gencevi tarafından 1174/1176-1201 yılları arasında yazılan Hamse adlı eseri, içerdiği hikayelerinin büyük çoğunluğun aşk üzerine olma-sı sebebiyle daha çok “romantik hikayeleri” temsil etmekte ve Maḫzenü’l-esrâr, Ḫüsrev vü Şîrîn, Leylâ vü Mecnûn, Heft Peyker, İskendernâme adlı beş mesneviden oluşmaktadır. Romantik hikayelerin iki önemli temsilcisi olan Hüsrev ü Şirin ve Leyla ile Mecnun, İslam resim sanatı içerisinde oldukça meşhur ve sıklıkla resimlenen aşk hikayeleri olarak günümüze kadar gelmiş-lerdir. Nizâmî Hamse’sinin ikinci mesnevisi olan Hüsrev ü Şirin zor bir aşkı temsil etmektedir ve hikâyeye ait bazı bölümleri el yazma nüshalar içerisin-de resmedilmiştir. Bunlar arasında Hüsrev ile Şirin’i aynı yatakta gösteren “gerdek sahnesinin” yer alması oldukça ilgi çekici bir durumdadır. Böylece, aşk hikayeleri içerisinde müstehcen sayılabilecek bir hikâyenin olması ve hikâyenin sahne içerisinde canlandırılması konunun incelenmesinin esas nedenini oluşturmuştur. Diğer taraftan, İslam resim sanatında, bu türden sahnelerin yer alması araştırmanın odak noktalarından olmuştur. Konu kapsamında araştırma için, farklı koleksiyonlara ait çok sayıda resimli Nizâmî Hamse nüshasının varlığı bilinmektedir. Bunlar arasında, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi’nde yer alan çok sayıda resimli Nizâmî Hamsesi inceleme için yol gösterici niteliğe sahiptir. Diğer taraftan, koleksiyona ait altmıştan fazla resimli nüshanın mevcut olması sahnelerin incelenebilmesi için sınırlandırılmasını gerektirmiştir. Bu nedenle, koleksiyona ait, 1440-1500 yılları arasına tarihlendirilen nüshalardaki sahneler araştırma kapsamına alınmıştır. Böylece bu çalışma içerisinde, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüpha-nesi’ndeki 1440-1500 yılları arasına tarihlendirilen Hamse nüshalarındaki Hüsrev ve Şirin’in gerdeğini canlandıran sahneler ele alınacak ve resim-metin ilişkisi kapsamında sahnelerin kompozisyonunu oluşturan etkenler değerlendirilecektir.tr10.56720/mevzu.1524068info:eu-repo/semantics/openAccessTarihEdebiyatTiyatroArticle1211731203N/AN/A12640240