Gürhan, NazifeKutlu, Gülbahar2025-09-152025-09-152025https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=5NNqZKwwGohPh6_KCcfp-gNzam6avlhM9zWpu9tmty-m4a80THdoGCKrkZ0YFv12https://hdl.handle.net/20.500.12514/9233Toplumsal bir varlık olarak insanın yaşam serüveninin doğal ve değişmez başlangıç noktası olan çocukluk, tarihin farklı dönemlerinde farklı anlamlara bürünmüştür. Toplumun içinde bulunduğu dinamiklerle beraber bünyesinde meydana gelen değişim ve dönüşümler toplumun bütün kurumlarını etkilediği gibi çocukluğu da etkilemektedir. Çocuk her toplumda var olurken, çocukluk deneyimleri toplumsal kodlara bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bu çalışma insanın yaşamının önemli bir kısmını oluşturan çocukluğun deneyim ve tecrübelerinin zamana ve mekâna göre nasıl değişip dönüştüğünü anlamaya çalışmaktadır. Çalışmanın amacı, değişen çocukluk pratiklerinin doğasını ortaya koymaktır. Değişen çocukluk algısı, toplumsal değişme ve çocuk ilişkisinde en önemli parametre olarak karşımıza çıkmaktadır. Günümüzde ebeveynlerin çocuklarına verdikleri değerin artması, çocuk merkezli bir hayata geçişin olması çocuğa yönelik algının geçmişe nazaran önemli ölçüde değişmesine neden olmuştur. Buradan hareketle toplumların evrimsel süreçte anaerkil toplumlardan ataerkil toplumlara geçtiği ve hatta günümüzde 'çocukerkil' toplumların var olduğu söylenebilir. Tıpkı değişen çocukluk algısı gibi çocukluk pratiklerinde de toplumsal bir inşa sürecinden bahsedilebilir. Bu çalışmada çocukluk, toplumsal değişme ve teknolojinin gelişmesi ile ilişkilendirilerek açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın amacı toplumsal değişmenin ve tüm dünyayı etkileyen küresel değişmelerin çocukluk üzerindeki etkisini tartışmak ve değişen çocukluk pratikleri ile değişen çocukluk algısının gelinen noktadaki durumunu Mardin örneği üzerinden sosyolojik bakış açısı ile incelemektir. Çalışmada, geçmiş ve günümüz çocukluk deneyimleri karşılaştırılarak değişen aile yapısı, kültürel normlar ve dijitalleşmenin çocukluk üzerindeki etkileri analiz edilmektedir. Araştırma, Mardin ili temelinde nitel araştırma yöntemlerinden yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda farklı kuşaklardan 25 katılımcı ile görüşülerek elde edilen veriler üzerinden çocukluğun değişen doğası ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Yapılan görüşmeler sonucunda çocukluğun dönemlere göre yaşadığı değişim, çocukluk pratikleri ile ilişkilendirilerek ifade edilmiştir. Bu sayede çocuklukta yaşanılan dönüşümün toplumun dinamiklerine göre şekillendiği görülmüştür. Sonuç olarak dijital iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişmeler, küreselleşme ve risk toplumu dinamikleri, çocukluk pratiklerinde önemli kırılma noktaları yaratarak geleneksel çocukluk anlayışının yerini daha bireysel, denetimli ve dijitalleşmiş bir çocukluk biçimine bıraktığı görülmüştür.Childhood, the natural and unchanging starting point of a human being's life adventure as a social being, has taken on different meanings in different periods of history. Together with the dynamics within it the changes and transformations that occur within the society affect all institutions of the society as well as childhood. While children exist in every society, childhood experiences vary depending on social codes. This study attempts to understand how childhood experiences, which constitute an important part of a person's life, change and transform according to time and place. The aim of the study is to reveal the nature of changing childhood practices. The changing perception of childhood is the most important parameter in social change and child relations. The increasing value that parents give to their children today and the transition to a child-centered life have caused the perception of children to change significantly compared to the past. Buradan hareketle toplumların evrimsel süreçte anaerkil toplumlardan ataerkil toplumlara geçtiği ve hatta günümüzde 'çocukerkil' toplumların var olduğu söylenebilir. Tıpkı değişen çocukluk algısı gibi çocukluk pratiklerinde de toplumsal bir inşa sürecinden bahsedilebilir. Bu çalışmada çocukluk, toplumsal değişme ve teknolojinin gelişmesi ile ilişkilendirilerek açıklanmaya çalışılmıştır. The aim of the study is to discuss the impact of social change and global changes affecting the whole world on childhood and to examine the changing childhood practices and the changing perception of childhood from a sociological perspective through the example of Mardin. In the study, the changing family structure, cultural norms and the effects of digitalization on childhood are analyzed by comparing past and present childhood experiences. The research was conducted in Mardin province using the face-to-face interview technique, which is one of the qualitative research methods. In this context, the changing nature of childhood was tried to be revealed through the data obtained by interviewing 25 participants from different generations. As a result of the interviews, the changes experienced by childhood over time were expressed in relation to childhood practices. In this way, it was seen that the transformation experienced in childhood was shaped according to the dynamics of society. As a result, it has been observed that rapid developments in digital communication technologies, globalization and risk society dynamics have created significant breaking points in childhood practices, replacing the traditional understanding of childhood with a more individual, controlled and digitalized form of childhood.trSosyolojiSociologyMaster Thesis