Güney, İnci GülerYazıcılar, Umut2025-03-152025-03-152024https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=weFMBHaUra8rsS5wi2bmHEF4XJu0JaGIJ9wncGzlOfZ7blHDZB6C3w_i1_6LNY_hhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/6735Bu çalışmada, adaçayı bitkisinin kök ve kök boğazından endofitik bakteri izolasyonu ve karekterizasyonu yapılmıştır. Endofitik izolatlar patojenlere karşı % inhibisyon oranları, Neoscytalidium dimidiatum'a karşı %96.3 ile %15.27, Fusarium culmorum'a karşı %67.05 ile % 32.19 arasında inhibe etmiştir. A33 izolatı her iki patoje karşı etkili bulunmuş, fosfataz, selülaz ve proteaz enzim aktivilerinde de pozitif sonuç vermiştir. İn-vitro koşullarda etkili bulunan izolatlar 16S rRNA geninin sekans analizi kullanılarak tanımlanmıştır. 16S rRNA geninin sekans analizi sonucuna göre A3, A56, A65 kodlu izolatların Bacillus spp, A23 ve A33 kodlu izolatların Pseudomonas spp. olduğu belirtilmiştir. Bakteri suşlarının uçucu yağa etkinliğini değerlendirmek için iklim odası koşullarında (in vivo) saksı denemeleri kurulmuştur. İn-vivo yapılan çalışmalar sonucunda izolatların kontrole göre bazı bitki parametrelerine, uçucu yağ oranına bakılmıştır. Saksı denemelerinin sonuçlarında bitki boyu, gövde çapı, yaş ağırlık, yaprak genişliği, toplam kuru gövde ağırlığı, toplam kuru gövde ağırlığı gibi farklı parametrelerde ve uçucu yağ oranında Pseudomonas sp A33 kodlu bakteri ile inokule edilmiş adaçayı bitkileri kontrol ve diğer uygulamalara göre etkili uygulama olarak görülmüştür. Bunu takip eden uygulamanın ise endofitik Bacillus spp. + Pseudomonas sp. (A3+A33+A56+A65) karışımları ile inokule edilmiş adaçayı bitkileri olduğu tespit edilmiştir. Saksı denemesinde adaçaylarına inokule edilen farklı uygulamaların % uçucu yağ oranına etkisi Clevenger aparatı kullanılarak yapılan yöntem sonucuna göre Pseudomonas sp. (A33) bakterisiyle yapılan uygulama % 0.74 uçucu yağ oranıyla kontrol ve diğer uygulamalara göre en etkili olmuştur. Çalışmadan elde edilecek sonuçlar ile endofitik bakterilerin sürdürülebilir organik adaçayı yetiştiriciliğinde biyo-gübre olarak kullanılabilinecektir. Anahtar Kelimeler: Uçucu yağ oranı, tıbbı ve aromatik bitkiler, tıbbi adaçayıIn this study, endophytic bacteria were isolated and characterized from the root and crown of the sage plant. Endophytic isolates showed % inhibition rates against pathogens between 96.3% and 15.27% against Neoscytalidium dimidiatum and 67.05% and 32.19% against Fusarium culmorum. Isolate A33 was found to be effective against both pathogens and gave positive results in phosphatase, cellulase and protease enzyme activities. Isolates found to be effective in vitro were identified using sequence analysis of the 16S rRNA gene. According to the results of the sequence analysis of the 16S rRNA gene, the isolates coded A3, A56, A65 were identified as Bacillus spp, and the isolates coded A23 and A33 were identified as Pseudomonas spp. It is stated that . Pot trials were established in climatic chamber conditions (in vivo) to evaluate the effectiveness of bacterial strains to essential oil. As a result of in-vivo studies, some plant parameters and essential oil ratios of the isolates compared to the control were examined. As a result of the pot experiments, sage plants inoculated with Pseudomonas sp. A33 coded bacteria in different parameters such as plant height, stem diameter, fresh weight, leaf width, total dry stem weight, total dry stem weight and essential oil ratio were found to be effective compared to control and other applications. . The subsequent application was against endophytic Bacillus spp. + Pseudomonas sp. It was determined that there were sage plants inoculated with (A3+A33+A56+A65) mixtures. The effect of different applications inoculated on sage teas in the pot experiment on the % essential oil rate. According to the results of the method using the Clevenger apparatus, Pseudomonas sp. the application with (A33) bacteria was the most effective with 0.74% essential oil content compared to the control and other applications. With the results obtained from the study, endophytic bacteria can be used as biofertilizer in sustainable organic sage cultivation. Keywords: Essential oil ratio, medicinal and aromatic plants, medicinal sagetrBiyolojiMikrobiyolojiZiraatBiologyMicrobiologyAgricultureMaster Thesis47845814