Baran, LeylaBaran, LeylaKılıç, Fatma HükümdarDepartment of Social Services/ Sosyal Hizmet Bölümü2025-06-192025-06-192025https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=htlyhJG97gjBTPjAeWRhPvAyp_OJteIScAEq3BeQj0u2AiyIpoPJhVqyhG5yT3kRhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/8982Amaç: Bu araştırmada, toplum ruh sağlığı merkezinden hizmet alan bireylere bakım veren hasta yakınlarının yaşadığı zorlukların ve ruh sağlığı okuryazarlık (RSOY) düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Method: Kesitsel nitelikte planlanan bu çalışmanın evreni, Mardin Toplum Ruh Sağlığı Merkezi'nden hizmet alan bireylerin bakımını sağlayan 330 bakım verenden oluşmuştur. Araştırmanın örneklemini ise çalışmanın dahil olma kriterlerini sağlayan ve çalışmaya katılmayı kabul eden 184 bakım veren oluşturmuştur. Veriler 01.05.2024 – 01.09.2024 tarihleri arasında yüz yüze anket yöntemiyle araştırmacı tarafından toplanmıştır. Araştırma verilerinin istatistiksel değerlendirilmesinde Statistical Package of Social Science 26.0 paket programı kullanılmıştır. Araştırmaya dahil edilen hastaların ve bakım verenlerin tanıtıcı bilgilerine ilişkin verileri için; sayı, yüzde dağılımlar, ortalama, standart sapma, minimum ve maksimum değerler verilmiştir. Yapılan normallik testleri sonucunda uygun t testleri uygulanmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alınmıştır. Bulgular: Çalışmamızda bakım verenler tarafından bakımı sağlanan hastaların yaş ortalaması 37.89±14.17 (19–94) ve tanı yılı ortalaması 11.17±8.20 (1–40) olduğu, %52.2'sinin kadın, %59.8'inin tanısının şizofreni, %59.8'inin bekar olduğu, %35.9'unun okuma yazma bilmediği, %55.4'ünün şehir merkezinde yaşadığı, %77.2'sinin çalışmadığı, %81.5'inin gelirinin giderden az olduğu ve %61.9'unun gelir kaynağının engelli / bakıcı maaşı olduğu saptanmıştır. Çalışmamızda bakım verenlerin yaş ortalaması 45.42±11.49 (24–73) ve hastaya bakım süresinin ortalama 12.28±9.13 (1–35) yıl olduğu, %50'sinin kadın, %80.4'ünün evli, %28.2'sinin okur yazar olduğu, %60.9'unun şehir merkezinde yaşadığı, %84.8'inin çalışmadığı, %76.1'inin gelirinin giderden az olduğu, %89.1'inin hastayla aynı evde yaşadığı, %85.9'unun daha önce bakım deneyiminin olmadığı, %29.3'ünün bakım verdiği hastanın eşi olduğu, %30.4'ünün bakımda yardım almadığı ve %50'sinin gelir kaynağının engelli / bakıcı maaşı olduğu saptanmıştır. Bakım verenlerin %87.5'inin duygusal, 83.2'sinin fiziksel, 81.5'inin pratik, 76.6'sının sosyal ve 67.9'unun finansal zorluk yaşadığı saptanmıştır. Bakım verenlerin RSOY ölçeğinden aldıkları puan ortalamaları 12.36±3.42 (3-22) olup; cinsiyet, medeni durum, çalışma durumu, eğitim durumu, hasta dışında baktığı kişilerin olması ve hastaya bakım verme nedenine göre ölçek puanı farklılıklar göstermiştir. Ayrıca RSOY ölçeğinden alınan puan ortalamaları bakım verenlerin fiziksel ve sosyal zorlukları yaşama durumlarına göre farklılıklar göstermiştir. Sonuç: Çalışmamızın sonuçları incelendiğinde, ruhsal sorunları olan bireylere bakım verenlerin çeşitli alanlarda önemli zorluklarla karşılaştığı ve RSOY düzeylerinin orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Bu alanda yapılacak gelecekteki çalışmalarda, bakım verenlerin karşılaştığı zorlukların aşılmasına yardımcı olabilecek ve onlara zorluklarla etkili baş etme mekanizmaları geliştirmelerine olanak tanıyacak yaklaşımların ele alınması önerilmektedir.Objective: In this study, it was aimed to determine the difficulties experienced by the relatives of patients who care for individuals receiving services from the Community Mental Health Center and their mental health literacy (MHL) levels. Material and Method: The population of this cross-sectional study consisted of 330 caregivers providing care for individuals receiving services from Mardin Community Mental Health Center. The sample of the study consisted of 184 caregivers who met the inclusion criteria and agreed to participate in the study. The data were collected by the researcher between 01.05.2024 - 01.09.2024 by face-to-face survey method. Statistical Package of Social Science 26.0 package program was used for statistical evaluation of the research data. For the data on the descriptive information of the patients and caregivers included in the study; number, percentage distributions, mean, standard deviation, minimum and maximum values were given. As a result of normality tests, appropriate t tests were applied. Statistical significance level was taken as 0.05. Results: Results: In our study, the mean age of the patients cared for by caregivers was 37.89±14.17 (19-94) and the mean year of diagnosis was 11.17±8.20 (1-40), 52.2% were female, 59.8% were diagnosed with schizophrenia, 59.8% were single, 35.9% were illiterate, 55.4% lived in the city center, 77.2% were unemployed, 81.5% had an income less than expenses, and 61.9% had a disability/caregiver salary as their source of income. In our study, the mean age of the caregivers was 45.42±11.49 (24-73) and the mean duration of care for the patient was 12.28±9.13 (1-35) years, 50% were female, 80.4% were married, 28.2% were literate, 60.9% lived in the city center, 84.8% were not working, 76. 1% had income less than expenses, 89.1% lived in the same house with the patient, 85.9% had no previous caregiving experience, 29.3% were the spouse of the patient, 30.4% received no help in caregiving, and 50% had a disability/caregiver salary as their source of income. It was found that 87.5% of caregivers experienced emotional, 83.2% physical, 81.5% practical, 76.6 social and 67.9% financial difficulties. The mean score of the caregivers on the MHL scale was 12.36±3.42 (3- 22) and the scale score showed differences according to gender, marital status, employment status, educational status, having caregivers other than the patient and the reason for providing care to the patient. In addition, the mean scores obtained from the MHL scale differed according to the caregivers' experience of physical and social difficulties. Conclusion: When the results of our study were examined, it was determined that caregivers of individuals with mental problems faced significant difficulties in various areas and their MHL levels were at a moderate level. In future studies in this field, it is recommended to address approaches that can help caregivers overcome the difficulties they face and enable them to develop effective coping mechanisms.trSağlık Kurumları YönetimiSağlık YönetimiHealth Care ManagementHealthcare ManagementMaster Thesis92932245