Baluken, Yusuf2025-09-152025-09-1520251309-66722618-6322https://doi.org/10.29029/busbed.1582145https://search.trdizin.gov.tr/en/yayin/detay/1311837/eyyubiler-devrinde-hukumdar-kutuphaneleri-ve-hasankeyf-eyyubi-hukumdari-el-melikul-adil-suleymanin-kutuphanesihttps://hdl.handle.net/20.500.12514/9352İki asırdan fazla hüküm süren Eyyûbîlerin Hasankeyf şubesi, Moğol istilâsından Osmanlı hâkimiyetine kadar süren periyotta bölge tarihinde başat rolü olan bir hanedan olarak karşımıza çıkmaktadır. Eyyûbîlerin Hasankeyf ve çevresine hâkim oldukları bu periyotta kültürel gelişmelerin yaşanmasına uygun bir zemin oluşmuştur. Yöneticiler kültürel ve ilmî faaliyetler için uygun mekânlar yaptırmışlardır. İnşâ edilen medreseler bünyesinde birçok âlim yetişmiş ve ilmi eserler kaleme alınmıştır. Her şeyden öte Eyyûbî meliklerinin bizzat kendileri ilimle iştigal ederek ilmî gelişmelere öncülük etmişler. Kendi hâkimiyetleri döneminde Hasankeyf’e gelen ilim adamlarını himaye edip teşvik etmeleri ilmî gelişmelere olumlu katkıda bulunmuştur. Bu dönemde yürütülen ilmî çalışmaların bir kısmı dinî ilimlerle ilgiliyken diğer bir kısmı da beşerî ve müspet ilimlere ilişkindir. Hasankeyf’te yürütülen ilmî faaliyetlerin sadece dinî ilimlerle sınırlı kalmayıp çok yönlü oluşu şehrin kalkınmasına da olumlu katkı sağlamıştır. Eyyûbîler döneminde hükümdarlara ait özel kütüphanelerin varlığına tarihi kayıtlarda rastlamaktayız. Kuruluş devrinin en önemli hükümdarı Selahaddîn Eyyûbî’den itibaren Eyyûbîlerin farklı bölgelerde yöneticilik yapan melikleri şahsî kütüphaneler oluşturmuştur. Hasankeyf Eyyûbî hükümdarları arasında ise el-Melikü’l-Âdil Süleymân (ö. 1424) entelektüel kişiliği ile dikkat çekmektedir. Hükümdarlığı süresince onun tarafından Hasankeyf’te oluşturulan kütüphane, zengin içeriğiyle şöhret bulmuştur. Bu kütüphaneden günümüze ulaşmış bazı örnekler üzerinden gerek içerik gerek de el yazma kitap sanatının geldiği düzeye ilişkin fikir sahibi olmak mümkündür.tr10.29029/busbed.1582145info:eu-repo/semantics/openAccessArticle