Akman, EkremAkman, EkremÇakmak, Zeki02.14. Department of History / Tarih Bölümü02. Faculty of Letters / Edebiyat Fakültesi01. Mardin Artuklu University / Mardin Artuklu Üniversitesi2025-07-152025-07-152025https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=htlyhJG97gjBTPjAeWRhPoWtka3xcS7o5tRhpySQfrxFMNRajdFqd_9iIBhybhyEhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/9121Bu çalışma, 272 numaralı Derik Şer'iyye Sicil Defteri (H.1322-1327 / M.1905-1910) transkripsiyonu ve değerlendirmesidir. Çalışılan defterdeki belgeler, şehrin ailevi, sosyal ve ekonomik durumunu yansıtan konuları içermektedir. Bu konular; nikâh akdi (evlenme) ve boşanma, mehir, tereke, vesayet, kefalet gibi farklı toplumsal davaları kapsamaktadır. Ekonomik yaşamla ilgili olarak da miras paylaşım kayıtları, alışveriş, satış davaları, şehirde yapılan masraflarla ilgili bilgiler bulunmaktadır. Bölgenin yer adları ile Müslim-gayrimüslim şahıs veya ailelerin isimlerinin bu defterlerde yer alması, şehrin demografisi hakkında önemli ipuçları vermektedir. Böylece, o dönemde Diyarbekir vilayetinin bir kazası olan Derik özelinde, birinci el bir kaynağın yol göstericiliğinde şehir tarihçiliğine katkı sağlanmış olacaktır.This study is the transcription and evaluation of Derik Sharia Registry Book numbered 272 (H.1322-1327/M.1905-1910). The documents in the book studied include subjects reflecting the familial, social and economic status of the city. These subjects include different social cases such as marriage contract (marriage) and divorce, dowry, estate, guardianship and surety. Regarding economic life, there are records of inheritance sharing, shopping, sales cases and information about expenses incurred in the city. The place names of the region, the names of Muslim and non-Muslim individuals or families in these books provide important clues about the demographics of the city. Thus, a contribution will be made to urban historiography with the guidance of a first-hand source, especially in Derik, which was a district of Diyarbekir province at that time.trTarihHistoryMaster Thesis