Browsing by Author "Az, Mehmet Sait"

Now showing 1 - 2 of 2

DİNDARLIK İLE ÖZGECİLİK ARASINDAKİ İLİŞKİ: ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ İLE YAPILAN BİR ARAŞTIRMA
(Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2020) Az, Mehmet Sait; Acar, Muhammet Cevat
Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin dindarlık düzeyleri ile özgecilik düzeyleri arasında bir ilişki olup olmadığının belirlenmesidir. Araştırmanın bir diğer amacı da öğrencilerin dindarlık ve özgecilik düzeylerinin cinsiyet, sınıf ve fakülte değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesidir. Bu amaçla Dinsel yaşayış Ölçeği ile Özgecilik Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma, kotalı ve seçkisiz örnekleme yöntemleri kullanılarak belirlenen 510 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin dindarlık düzeyleri ile özgecilik düzeyleri arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın bir diğer sonucu ise Cinsiyetin dindarlığın ibadet alt boyutunda ve özgeciliğin tüm alt boyutlarında anlamlı bir farklılığa yol açtığıdır. Sınıf ve fakülte değişkenleri de dindarlığın ve özgeciliğin bazı alt boyutlarında farklılaşmaya yol açtığıdır.
Üniversite öğrencilerinin dindarlık ve özgecilik düzeyleri arasındaki ilişkinin bazı değişkenler açısından incelenmesi
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2020) Az, Mehmet Sait; Acar, Muhammet Cevat
İnsan yaşamını etkileyen birçok faktör mevcuttur. Bu faktörlerin başında "din" gelmektedir. Din, insanın yaşamını ve davranışlarını hem bireysel hem de toplumsal yönden etkilemektedir. Ayrıca insanların bir arada yaşamasını sağlayan bir takım ahlaki değerler de bulunmaktadır. Dinde önemli bir yeri olan ahlaki değerlerden biri özgeciliktir. Özgecilik, herhangi bir beklenti ve çıkar düşüncesi olmadan yapılan yardım faaliyetidir. Özgecilik aynı zamanda toplumsal dayanışma ve fedakârlığı temsil eden dini bir davranıştır. Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin dindarlık ve özgecilik düzeyleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymayı amaçlanmaktadır. Bu bağlamda tanımlayıcı ve kesitsel özellikte bir çalışmadır. Çalışmada, dindarlık, özgecilik ve bunlarla ilişkili diğer kavramlar tanımlanarak diğer bilimlerle ilişkisi ortaya konmuştur. Ayrıca üniversite öğrencilerinin dindarlık ve özgecilik düzeylerinin çeşitli demografik değişkenler (cinsiyet, yaş, fakülte, sınıf düzeyi ve algılanan dini durum) yönünden farklılık gösterip göstermediği ve özgecilik ile dindarlık ilişkisi incelenmiştir. Araştırmanın evrenini Mardin Artuklu Üniversitesi'nde lisans düzeyinde öğrenim gören öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini kotalı ve örnekleme yöntemi ile belirlenen 510 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada dindarlığı ölçmek için, Kayıklık ve Kalgı (2017) tarafından geliştirilen Dinî Yaşayış Ölçeği; özgecilik düzeyini ölçmek için de Ekşi ve Otrar (2013) tarafından geliştirilen Özgecilik Ölçeği kullanılmıştır. Değişkenler ile ölçekler ve alt boyutlar arasındaki ilişkiyi ortaya koymak için verilerin analizinde sosyal bilimlerde sıkça kullanılan SPSS paket programı kullanılmıştır. Veriler; t testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Kruskal Wallis H testi, Tamhane testi ve dindarlık ile özgecilik arasındaki ilişkinin saptanması amacıyla basit korelasyon teknikleri ile analiz edilmiştir. Analizler sonucunda öğrencilerin dindarlık ve özgecilik düzeyleri arasında olumlu yönde anlamlı ilişki çıkmıştır. Dindarlık ve özgecilik alt boyutları arasında en yüksek anlamlı pozitif ilişki ibadet ile gönüllü faaliyetlere katılma ve ibadet ile fiziksel güce dayalı yardım arasında tespit edilmiştir. Dindarlık ve cinsiyet arasında, erkek öğrencilerin inanç düzeylerinin kız öğrencilerden daha yüksek olduğu; kız öğrencilerin ise ibadet düzeylerinin erkek öğrencilerden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Özgecilik ile cinsiyet arasında ise kız öğrencilerin özgecilik düzeyleri erkek öğrencilerden anlamlı derecede daha yüksek çıkmıştır. Dindarlık düzeyi ve yaş değişkeni arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Özgecilik ve yaş arasında ise özgeciliğin alt boyutları olan gönüllü faaliyetlere katılma ve fiziksel güce dayalı yardım arasında negatif yönlü ilişki ortaya çıkmıştır. Dindarlık ve özgecilik düzeylerinin öğrencilerin okudukları fakülte değişkeni ile karşılaştırıldığında İslami ilimler Fakültesi, daha sonra da Edebiyat Fakültesi öğrencileri diğer fakülte öğrencilerine göre daha yüksek puanlar aldıkları tespit edilmiştir. Dindarlık ve özgecilik düzeylerinin öğrencilerin okudukları sınıf düzeyi değişkeni ile karşılaştırıldığında Hazırlık sınıfı öğrencilerinin dindarlık düzeyleri diğer sınıflarda okuyan öğrencilerden (2. sınıf hariç) anlamlı derecede daha yüksek çıkmıştır. 2. sınıfta okuyan öğrencilerin inanç ve ibadet puanları 3. ve 4. sınıfta okuyan öğrencilerin puanlarından anlamlı derecede daha yüksek çıkmıştır. Öğrencilerin dindarlık ve alt boyutları puanlarının genelinde, hazırlık sınıfından itibaren 4. sınıfa doğru gidildiğinde sayısal olarak bir düşüş yaşandığı tespit edilmiştir. Özgecilik düzeylerinin öğrencilerin algılanan dinî durum değişkeni ile karşılaştırıldığında, "Dinî inancım var ve dinin gereklerini tam olarak yerine getirmeye çalışırım" seçeneğini tercih eden öğrencilerin özgecilik düzeylerinin diğerlerine göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.