Browsing by Author "Oral, Erol"

Now showing 1 - 15 of 15

Adıyaman ve Şanlıurfa-Hilvan Şartlarında Yazlık Arpa Genotiplerinde Verim ve Bazı Kalite Kriterlerinin Araştırılması
(2017) Oral, Erol; Kendal, Enver; Doğan, Yusuf; Doğan, Yusuf; Oral, Erol; Kendal, Enver; Department of Plant Protection / Bitki Koruma Bölümü; Department of Seed Production / Tohumculuk Teknolojisi Bölümü
Bu araştırma 2009-2010 yetiştirme sezonunda Adıyaman ve Şanlıurfa-Hilvan lokasyonlarında yağışa dayalı şartlarda yürütülmüştür. Denemede, materyal olarak ICARDA ve Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü' nden elde edilen 10 adet ileri kademede hat ile birlikte Şahin 91(iki sıralı) ve Vamıkhoca 98 (6 sıralı) çeşitleri kontrol amaçlı kullanılmıştır. Denemeler tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Varyans analiz sonuçlarına göre incelenen özellikler bakımından genotipler, lokasyonlar arasında ve genotip lokasyon interaksiyonlarında % 1 ve % 5 seviyesinde önemli farklılıklar belirlenmiştir. Araştırma sonunda farklı lokasyonlardan elde edilen ortalama sonuçlara göre; başaklanma süresi 92.0 ile 113.5 gün, bitki boyu 61.9 ile 85.0 cm, hektolitre ağırlığı 61.9 ile 70.9 kg/hl, bin tane ağırlığı 35.5 ile 44.0 g, tane verimi 140.9 ile 389.0 kg da-1arasında değişmiştir. Değişen çevre koşullarına bağlı olarak 1 ve 12 nolu hatlar araştırmada kontrol olarak kullanılan çeşitlere göre daha verimli oldukları tespit edilmiştir. Ayrıca 8 nolu hat kalite kriterleri bakımından ön plana çıkmıştır. Bu araştırmada kullanılan ileri kademedeki hatlardan ümitvar sonuçlar elde edilmiş ve araştırmanın yürütüldüğü çevre koşullarında çeşit adayı olabilecekleri sonucuna varılmıştır
Bazı Ekmeklik Buğday Genotiplerinin (Triticum aestivum L.) Doğal Yağış Koşullarındaki Verim ve Kalite Parametrelerinin Değerlendirilmesi
(Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2017) Aktaş, Hüsnü; Oral, Erol; Kendal, Enver; Kendal, Enver; Tekdal, Sertaç; Department of Seed Production / Tohumculuk Teknolojisi Bölümü
Çalışma 2011-12 ve 2012-13 yetiştirme sezonlarında, Hazro/Diyarbakır ekolojik koşullarında yazlık gelişme tabiatlı ileri kademedeki 20 ekmeklik buğday genotipi ile tescilli 5 çeşidin yağışa dayalı şartlarda verim ve bazı kalite özelliklerinin araştırılması amacıyla yürütülmüştür. İki yıllık birleştirilmiş varyans analiz sonuçlarına göre incelenen tüm özellikler için genotipler arasındaki fark istatistiki olarak (P<0.05) önemli bulunmuştur. Birinci yılda G21 (392 kg/da), ikinci yılda ise Dinç çeşidi (610 kg/da) en yüksek tane verimine sahip genotipler olurken, G4, G8 ve G5 (Dinç) her iki yılda da yüksek ve aynı zamanda benzer tane verimi performansına sahip genotipler olmuş, G19 ve G21 genotipleri ise ortalamadan yüksek tane verimine sahip olmalarına rağmen her iki yılda farklı performansa sahip olarak kaydedilmiştir. Birinci yılda, G9 bin tane ağırlığı ve hektolitre için, G21 genotipi tane verimi için (TV), G3 sedimantasyon için, G4 protein için, ikinci yılda ise G14 genotipi başakta tane ağırlığı, başakta tane sayısı, G12 sedimantasyon için, G15 ve G2 bin tane ağırlığı bakımından en yüksek performansa sahip genotipler olmuştur. Basit korelasyon analizi sonuçlarına göre, metre karede başak sayısı ile tane verimi; protein oranı ile sedimantasyon arasında pozitif; tane verimi ile protein oranı arasında da negatif ve istatistiki olarak önemli korelasyonlar tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda G21 genotipi hem tane verimi hem de kalite özellikleri için üstün özelliklere sahip olduğu için çeşit tescili için ümitvar bir genotip olarak saptanırken, buğday ıslah programlarında yüksek tane verimine sahip çeşitlerin tespitinde birim alandaki başak sayısının seleksiyon kriteri olarak kullanılabileceği tespit edilmiştir.
Bazı Ekmeklik Buğday Genotiplerinin (Triticum aestivum L.) Doğal Yağış Koşullarındaki Verim ve Kalite Parametrelerinin Değerlendirilmesi
(Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2017) Aktaş, Hüsnü; Oral, Erol; Kendal, Enver; Kendal, Enver; Tekdal, Sertaç; Department of Seed Production / Tohumculuk Teknolojisi Bölümü
Çalışma 2011-12 ve 2012-13 yetiştirme sezonlarında, Hazro/Diyarbakır ekolojik koşullarında yazlık gelişme tabiatlı ileri kademedeki 20 ekmeklik buğday genotipi ile tescilli 5 çeşidin yağışa dayalı şartlarda verim ve bazı kalite özelliklerinin araştırılması amacıyla yürütülmüştür. İki yıllık birleştirilmiş varyans analiz sonuçlarına göre incelenen tüm özellikler için genotipler arasındaki fark istatistiki olarak (P<0.05) önemli bulunmuştur. Birinci yılda G21 (392 kg/da), ikinci yılda ise Dinç çeşidi (610 kg/da) en yüksek tane verimine sahip genotipler olurken, G4, G8 ve G5 (Dinç) her iki yılda da yüksek ve aynı zamanda benzer tane verimi performansına sahip genotipler olmuş, G19 ve G21 genotipleri ise ortalamadan yüksek tane verimine sahip olmalarına rağmen her iki yılda farklı performansa sahip olarak kaydedilmiştir. Birinci yılda, G9 bin tane ağırlığı ve hektolitre için, G21 genotipi tane verimi için (TV), G3 sedimantasyon için, G4 protein için, ikinci yılda ise G14 genotipi başakta tane ağırlığı, başakta tane sayısı, G12 sedimantasyon için, G15 ve G2 bin tane ağırlığı bakımından en yüksek performansa sahip genotipler olmuştur. Basit korelasyon analizi sonuçlarına göre, metre karede başak sayısı ile tane verimi; protein oranı ile sedimantasyon arasında pozitif; tane verimi ile protein oranı arasında da negatif ve istatistiki olarak önemli korelasyonlar tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda G21 genotipi hem tane verimi hem de kalite özellikleri için üstün özelliklere sahip olduğu için çeşit tescili için ümitvar bir genotip olarak saptanırken, buğday ıslah programlarında yüksek tane verimine sahip çeşitlerin tespitinde birim alandaki başak sayısının seleksiyon kriteri olarak kullanılabileceği tespit edilmiştir.
Bazı Ekmeklik Buğday Genotiplerinin (Triticum aestivum L.) Doğal Yağış Koşullarındaki Verim ve Kalite Parametrelerinin Değerlendirilmesi
(2017) Aktaş, Hüsnü; Oral, Erol; Kendal, Enver; Kendal, Enver; Tekdal, Sertaç; Department of Seed Production / Tohumculuk Teknolojisi Bölümü
Çalışma 2011-12 ve 2012-13 yetiştirme sezonlarında, Hazro/Diyarbakır ekolojik koşullarında yazlık gelişme tabiatlı ileri kademedeki 20 ekmeklik buğday genotipi ile tescilli 5 çeşidin yağışa dayalı şartlarda verim ve bazı kalite özelliklerinin araştırılması amacıyla yürütülmüştür. İki yıllık birleştirilmiş varyans analiz sonuçlarına göre incelenen tüm özellikler için genotipler arasındaki fark istatistiki olarak (P<0.05) önemli bulunmuştur. Birinci yılda G21 (392 kg/da), ikinci yılda ise Dinç çeşidi (610 kg/da) en yüksek tane verimine sahip genotipler olurken, G4, G8 ve G5 (Dinç) her iki yılda da yüksek ve aynı zamanda benzer tane verimi performansına sahip genotipler olmuş, G19 ve G21 genotipleri ise ortalamadan yüksek tane verimine sahip olmalarına rağmen her iki yılda farklı performansa sahip olarak kaydedilmiştir. Birinci yılda, G9 bin tane ağırlığı ve hektolitre için, G21 genotipi tane verimi için (TV), G3 sedimantasyon için, G4 protein için, ikinci yılda ise G14 genotipi başakta tane ağırlığı, başakta tane sayısı, G12 sedimantasyon için, G15 ve G2 bin tane ağırlığı bakımından en yüksek performansa sahip genotipler olmuştur. Basit korelasyon analizi sonuçlarına göre, metre karede başak sayısı ile tane verimi; protein oranı ile sedimantasyon arasında pozitif; tane verimi ile protein oranı arasında da negatif ve istatistiki olarak önemli korelasyonlar tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda G21 genotipi hem tane verimi hem de kalite özellikleri için üstün özelliklere sahip olduğu için çeşit tescili için ümitvar bir genotip olarak saptanırken, buğday ıslah programlarında yüksek tane verimine sahip çeşitlerin tespitinde birim alandaki başak sayısının seleksiyon kriteri olarak kullanılabileceği tespit edilmiştir.
Citation - WoS: 20
Citation - Scopus: 22
Effect of Nitrogen Fertilization Levels on Grain Yield and Yield Components in Triticale Based on Ammi and Gge Biplot Analysis
(Aloki Applied Ecological Research and Forensic inst Ltd, 2018) Oral, Erol
This study examined the effects of nitrogen doses rate on grain yield (GY) and yield components of spring triticale (xTritico secale) cultivars in dry area, based on cultivars plus cultivar x nitrogen doses interaction GGE biplot and AMMI analysis. The research was designed to evaluate the effects of different nitrogen fertilization levels (0, 40, 80, 120 and 160 kg ha(-1) of N) on the grain yield and agronomic performance of two cultivars in two growing seasons (2015-16/2016-17). Split plot layout with in randomized complete block design with 3 replications was used in both years. The response to fertilization levels were evaluated through GGE (Genotype main effects and Genotype x Environment interaction) biplot graphic methodologies and regression. Combined analysis of variance of nitrogen applications of two cultivars showed highly significant (p < 0.01) difference between the cultivars, nitrogen applications and interaction. The grain yield of triticale was most of all affected by cultivars (70.8%) and then by nitrogen doses (23.5%) and interaction (5.7%). On the other hand, the study showed that plant height, number of spikes per m(2), number of grain of ears and grain yield increased depending on the increasing nitrogen doses of the cultivars. The highest performance of grain yield of both cultivars were associated with nitrogen N-3 (120 kg/ha) fertilization in regression and AMMI analysis. The results showed that 80 kg/ha N application can be recommended in triticale traits and grain yield with Esin (new) cultivar. Further more, we found that the GGE biplot method generated highly useful results with high visual quality in the study.
Effects of various plant densities and nitrogen doses in some triticale (x Triticosecale wittmack ex. A. Camus) cultivars in Van city ecological conditions [Van ili ekolojik koşullarinda farkli ekim sikliklari ve azot dozlarinin tritikale (x Triticosecale wittmack ex. A. Camus) çeşitlerinde verim ve bazi verim öğelerine etkisi]
(Centenary University, 2016) Oral, Erol; Ülker M.
This study was conducted by randomized blocks divided by split-split plots trial design with three replications in Van city ecological condition 2009-2010 and 2010-2011 years. The research was planned and carried out with 4 nitrogen doses (2.7, 5.4, 8.1, 10.8 kg N/da) × 3 cultivars (Presto, Mikham-2002, Karma-2000) × 4 seed rate (350, 450, 550 ve 650 seed/m2) × 3 replication =144 parcel. According to the average of years, the plant height has been changed between (113.3-106.8) cm; the number of ears per square meter between (620-572) number; the number of grains per spike between (46.0-44.2); thousand grain weight between (40.4-38.7) g and grain yield between (3437-3270) kg ha-¹ respectively. Among the studied agricultural characters, plant height, the number of spike per square, the number of grains per spike and grain yield were increased depending on increasing nitrogen dose and sowing density in all varieties. In this study, according to the average years the high grain yield (5203 kg ha-1) was obtained from Karma-2000 variety, the third frequency (550 seed rate m-2) and the fourth dose of nitrogen (108 kg N da-1) application. Accordingly, Karma-2000 demonstrated superior performance in terms of plant height, spike number per square meter, number of grains per spike and grain efficiency. It was concluded that Karma-2000 varieties can be grown in the Van city ecological condition and winter with success. © 2016, Centenary University. All rights reserved.
Citation - Scopus: 0
Effects of various plant densities and nitrogen doses in some triticale (x Triticosecale wittmack ex. A. Camus) cultivars in Van city ecological conditions;
(Centenary University, 2016) Oral, Erol; Ülker, M.
This study was conducted by randomized blocks divided by split-split plots trial design with three replications in Van city ecological condition 2009-2010 and 2010-2011 years. The research was planned and carried out with 4 nitrogen doses (2.7, 5.4, 8.1, 10.8 kg N/da) × 3 cultivars (Presto, Mikham-2002, Karma-2000) × 4 seed rate (350, 450, 550 ve 650 seed/m2) × 3 replication =144 parcel. According to the average of years, the plant height has been changed between (113.3-106.8) cm; the number of ears per square meter between (620-572) number; the number of grains per spike between (46.0-44.2); thousand grain weight between (40.4-38.7) g and grain yield between (3437-3270) kg ha-¹ respectively. Among the studied agricultural characters, plant height, the number of spike per square, the number of grains per spike and grain yield were increased depending on increasing nitrogen dose and sowing density in all varieties. In this study, according to the average years the high grain yield (5203 kg ha-1) was obtained from Karma-2000 variety, the third frequency (550 seed rate m-2) and the fourth dose of nitrogen (108 kg N da-1) application. Accordingly, Karma-2000 demonstrated superior performance in terms of plant height, spike number per square meter, number of grains per spike and grain efficiency. It was concluded that Karma-2000 varieties can be grown in the Van city ecological condition and winter with success. © 2016, Centenary University. All rights reserved.
Citation - WoS: 4
Evolotion Barley Genotypes in Multi-Environment Trials by Ammi Model and Gge Biplot Analysis
(Parlar Scientific Publications (p S P), 2019) Oral, Erol; Kendal, Enver; Kilic, Hasan; Dogan, Yusuf; Doğan, Yusuf; Oral, Erol; Kendal, Enver; Department of Plant Protection / Bitki Koruma Bölümü; Department of Seed Production / Tohumculuk Teknolojisi Bölümü
The uniformity of genotypes are significant for crop breeding program decisions to improve new varieties. The AMMI (Additive main effects and multiplicative interaction) analysis and Genotype x Environment Interaction (GEI) is make to estimation grain yield and understands GxE interaction patterns by researches as differential ranking of variety yields in multi-environment trials. Therefore, fifteen barley advanced line and six national cultivars and four foreign varieties (registered in abroad) were used in the study. The experiments were performed according to a complete randomized block design with four replications at five environments during two years. The stability and superiority of genotypes for yield and other traits were determined using AMMI and GGE biplot analysis. Factors (G, GE, and GEI) were found to be highly significant (P < 0.01) for grain yield. AMMI analysis indicated that the major contributions to treatment sum of squares were environments (98.52%), GE (0.45%) and genotypes (1.02%), respectively, suggesting that grain yield of genotypes were effected environmental conditions. The GGE biplot indicated that PCA 1 axes (Principal component) was significant as P<0.01 and supplied to 49.36% of complete GxE interaction. The AMMI indicated that G8 and G23 desirable and stabile genotypes for grain yield in multi-environment. Moreover, E2 and E5 (irrigated environments) were high yielding, while E3 (drought stress) low yielding as forecast. On the other hand, GGE biplot indicated that three group were occurred among traits, first group (GY: grain yield, CC: crude cellulose, CD: cold damage), second group (PC:, HVV: hectoliter weight, TGW: thousand grain weight, SH: seed humidity), third group (LOD: lodging, PH: plant height, HT: heading time). Moreover: the study showed that G3, G6, G7, G8, G13 and G21 were the best genotypes both grain yield and other traits. The results of AMMI model and GGE biplot indicated that G8 is suitable to recommend for release and G23 desirable origin for yield stability and G7 valuable source for quality to use in barley breeding program.
Citation - WoS: 4
Citation - Scopus: 6
Investigating the Quality of Durum Wheat Landraces and Determination of Parents To Use in Breeding Programs
(Corvinus Univ Budapest, 2019) Kendal, E.; Eren, A.; Dogan, Y.; Oral, E.; Koyuncu, M.; Doğan, Yusuf; Eren, Abdullah; Kendal, Enver; Oral, Erol; Department of Plant Protection / Bitki Koruma Bölümü; Department of Organic Agriculture / Organik Tarım Bölümü; Department of Seed Production / Tohumculuk Teknolojisi Bölümü
The study was conducted to evaluate the quality of durum wheat grain. For this reason, genetic resources are crucial for the identification of parents and the enrichment of the gene pool that can be used in the development of new varieties for better nutrition of people. For this purpose, 131 populations of landraces, 9 promising line and 5 new varieties were used. The experiment was set up in randomized blocks with 7 replications, according to the augmented (increased) experimental design in 2015-2016 growing season. In the study, we examined total nitrogen content, protein ratio, CIE (Commission Internationale Eclairage) wheat color analysis (L* brightness, b* jaundice, a* redness) of 145 genotypes of durum wheat seeds. According to analysis of variance, highly significant differences (P < 0.05 or P < 0.01) were determined for total nitrogen, protein content and CIE L* value, while differences were not significant for b* value and a* value. The superiority of the genotypes was determined by the first two principal components (IPC1 (principle component) and IPC2) in order to create a two-dimensional GT biplot. The sum squares of the first two components were accounted by 45.34% (PC1) and 40.03% (PC2) for genotypes. The GT (genotype x trait) biplot indicated that 9 (nine) sectors occurred among genotypes and quality parameters. On the other hand, three groups occurred among the quality parameters based on the genotypes. The scatter plot demonstrated that there is a high correlation between b* jaundice, and a* redness. The results showed that cultivars and more landraces have general adaptability for all quality parameters, while some genotypes (G79, G78), (G22, G102), (G3) and (G121, G5) showed specific adaptation for N (nitrogen), PC (protein content) and L*, a* and b* values, respectively. According to the biplot techniques, G36 came forward with the N, P and a* value and desirable landraces, G5 for b* value, G30 stable line for all quality parameters, while (G128, G61) and the majority of promising lines (L4, L6) did not come forward with any quality parameters. The results of the study indicated that the majority of landraces can be used as parents to improve the quality of durum wheat varieties. The study indicated that GT biplot can be used to evaluate the genotypes graphically to select the best genotypes for parents to use in breeding programs.
Citation - WoS: 27
SELECTION THE BEST BARLEY GENOTYPES TO MULTI AND SPECIAL ENVIRONMENTS BY AMMI AND GGE BIPLOT MODELS
(Fresenius Environmental Bulletin, 2018) Oral, Erol; Kendal, Enver; Doğan, Yusuf; Doğan, Yusuf; Oral, Erol; Kendal, Enver; Department of Plant Protection / Bitki Koruma Bölümü; Department of Seed Production / Tohumculuk Teknolojisi Bölümü
The stability of genotypes is significant to selection and improves new varieties. The effect of genotype x environment interaction is revealed by different analysis methods. Nowadays, majority of researchers have been used the AMMI (Additive main effects and multiplicative interaction) and GGE biplot analysis in multi-environment trials. Therefore, ten barley advanced line and cultivars were used in the study. The experiments were performed according to a complete randomized block design with four replications at six environments in 2010-2011 seasons. The stability and superiority of genotypes for yield was determined using AMMI and GGE biplot analysis. Factors (G, GE, and GEI) were found to be highly significant (P 0.01) for grain yield. AMMI analysis indicated that the major contributions to treatment sum of squares were environments (89.77), genotypes (7.25) and GE (2.96), respectively, suggesting that grain yield of genotypes were effected environmental conditions. The GGE biplot indicated that PCA 1 axes (Principal component) was significant as P0.01 and sup- plied to 75.33 of complete GxE interaction. The AMMI indicated that G6 was stable, while G10 and G9 were high yielding for grain yield in multienvironment. Moreover, E1 and E4 were high yielding, while E2, E5 and E6 low yielding as forecast. On the other hand, GGE biplot indicated that three group were occurred among environments, first group (E1, E2 and E6), second group (E3, and E4), third group (only E5). Moreover: the study showed that G6 and G9 were the best genotypes for first group, G10 for second and G1 for third of environments, while other genotypes didn’t show any relation with environments. The results of AMMI and GGE biplot models indicated that G6 was stable in all environments. Therefore this genotype can be recommend for release to all environ- ments, while G9 for first group and G10 for second group.
Sentetik ve Modern Ekmeklik Buğday Genotiplerinin (Triticum aestivum L.) Verim ve Kalite Özelliklerinin Karşılaştırılması
(2017) Aktaş, Hüsnü; Kendal, Enver; Oral, Erol; Kendal, Enver; Tekdal, Sertaç; Kılıç, Hasan; Oral, Erol; Department of Seed Production / Tohumculuk Teknolojisi Bölümü
Bu çalışma, kışlık gelişme tabiatına sahip 14 modern ekmeklik ve 11 sentetik buğday genotipinin tane verimi ve bazı kalite özellikleri bakımından karşılaştırılması amacıyla 2014- 15 ve 2015-16 yetiştirme sezonlarında Elazığ ili sulu şartlarında yürütülmüştür. Denemeler tesadüf blokları deneme deseninde 3 tekerrürlü olarak kurulmuş, birleştirilmiş varyans analiz sonuçlarına göre incelenen tüm özellikler bakımından genotipler arasındaki fark 0.01 düzeyinde istatistiki olarak önemli bulunmuştur. İki yıllık ortalama sonuçlara göre, sentetik ve modern ekmeklik buğday genotiplerinin tane verimi ortalaması sırasıyla 720 ve 707 kg da-1; bin tane ağırlığı için 41.42 ve 37.35 g; protein oranı için %10.71 ve %10.79; yaş gluten değeri %31.7 ve %30.7 olarak tespit edilmiştir. Çalışmada sentetik buğday genotipleri bin tane ağırlığı bakımından daha üstün özelliğe sahipken, tane verimi bakımından daha yüksek bir ortalamaya sahip olmalarına rağmen bariz bir üstünlük tespit edilememiştir. ANOVA ve GGE biplot analizleri sonucuna göre sentetik buğday genotipi S-4'ün bin tane, yaş gluten ve protein özellikleri bakımından, modern ekmeklik buğday genotipi M-3'ün ise zeleny sedimantasyon ve hektolitre özellikleri için en ideal değerlere sahip olduğu tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda sentetik buğday genotiplerinin tane verimi ve kalite özellikleri bakımından iyi bir potansiyele sahip olmakla beraber, dikkatli ve etkili bir seleksiyon ile modern ekmeklik buğday genotiplerinden daha üstün özelliklere sahip sentetik buğday genotiplerin belirlenebileceği ve bu konuda daha kapsamlı çalışmaların yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sentetik ve Modern Ekmeklik Buğday Genotiplerinin (Triticum aestivum L.) Verim ve Kalite Özelliklerinin Karşılaştırılması
(Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 2017) Kendal, Enver; Oral, Erol; Aktaş, Hüsnü; Kendal, Enver; Tekdal, Sertaç; Kılıç, Hasan; Oral, Erol; Department of Seed Production / Tohumculuk Teknolojisi Bölümü
Bu çalışma, kışlık gelişme tabiatına sahip 14 modern ekmeklik ve 11 sentetik buğday genotipinin tane verimi ve bazı kalite özellikleri bakımından karşılaştırılması amacıyla 2014- 15 ve 2015-16 yetiştirme sezonlarında Elazığ ili sulu şartlarında yürütülmüştür. Denemeler tesadüf blokları deneme deseninde 3 tekerrürlü olarak kurulmuş, birleştirilmiş varyans analiz sonuçlarına göre incelenen tüm özellikler bakımından genotipler arasındaki fark 0.01 düzeyinde istatistiki olarak önemli bulunmuştur. İki yıllık ortalama sonuçlara göre, sentetik ve modern ekmeklik buğday genotiplerinin tane verimi ortalaması sırasıyla 720 ve 707 kg da-1; bin tane ağırlığı için 41.42 ve 37.35 g; protein oranı için %10.71 ve %10.79; yaş gluten değeri %31.7 ve %30.7 olarak tespit edilmiştir. Çalışmada sentetik buğday genotipleri bin tane ağırlığı bakımından daha üstün özelliğe sahipken, tane verimi bakımından daha yüksek bir ortalamaya sahip olmalarına rağmen bariz bir üstünlük tespit edilememiştir. ANOVA ve GGE biplot analizleri sonucuna göre sentetik buğday genotipi S-4’ün bin tane, yaş gluten ve protein özellikleri bakımından, modern ekmeklik buğday genotipi M-3’ün ise zeleny sedimantasyon ve hektolitre özellikleri için en ideal değerlere sahip olduğu tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda sentetik buğday genotiplerinin tane verimi ve kalite özellikleri bakımından iyi bir potansiyele sahip olmakla beraber, dikkatli ve etkili bir seleksiyon ile modern ekmeklik buğday genotiplerinden daha üstün özelliklere sahip sentetik buğday genotiplerin belirlenebileceği ve bu konuda daha kapsamlı çalışmaların yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Tritikale (X Triticosecale Wittmack) Çeşitlerinde Özellikler Arası İlişkiler ve Path Analizi
(2016) Oral, Erol
Bu araştırma bazı tritikale çeşitlerinin tane verimi ile bazı verim özellikleri arasındaki ilişkileri, korelasyon ve path analizi ile tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma 2009-10 ve 2010-2011 yıllarında Van ekolojik koşullarında tesadüf bloklarında bölünen bölünmüş denmeme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Materyal olarak 3 çeşit (Karma-2000, Mikham-2002 ve Presto) kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; tane verimi ile biyolojik verim (0.919**), metrekaredeki başak sayısı (0.429**), 1000 tane ağırlığı (0.129**), başak uzunluğu (0.401**) ve bitki boyu (0.614**) arasında olumlu ve önemli, başaklanma gün sayısı (-0.356**) arasında ise olumsuz ve önemli ilişkiler saptanmıştır. Yapılan path analizinde; biyolojik verim (p=0.7493, % 77.46), metrekaredeki başak sayısı (p=0.1901, % 35.79) ve 1000 tane ağırlığının (p=0.0718, % 26.23) tane verimine en yüksek doğrudan ve olumlu etki yaptığı belirlenmiştir
Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Buğday Genetik KaynaklarıBakımından Potansiyeli ve Sürdürülebilir Olarak Korunması
(Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 2018) Aktaş, Hüsnü; Oral, Erol; Doğan, Serap; Baloch, Faheem Shehzad; Doğan, Serap; Karaman, Mehmet; Çiğ, Fatih; Department of Seed Production / Tohumculuk Teknolojisi Bölümü; Department of Irrigation / Sulama Bölümü
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde verimli hilal olarak bilinen yer buğdayın ilk kültüre alındığı merkez konumundadır. Diyarbakır, Şanlıurfa ve Mardin illerinin üçgeninde yer alan Karacadağ, buğdayın A ve B genom vericileri olan diploid yabani buğday türleri Triticum boeoticum (2n=14, AA) ve Aegilops speltoides (2n=14, BB), aynı zamanda durum buğdayının yakın akrabası, tetraploid buğday türü Triticum dicoccoides (2n=28, AABB) bakımından dünyanın en zengin bölgesi olarak kabul edilmektedir. D genom vericisi olan Aegilops tauschii türü ise Erzurum, Kars, Şanlıurfa, Şırnak, Hakkâri, Van illerinde doğal olarak yetişmektedir. Nevala Çori, Çayönü ve Göbekli Tepe gibi alanlardaki arkeolojik kazılarda da diploid ve tetraploid buğday örneklerinin yanı sıra tarım aletlerine de rastlanılmıştır. Bölgede tarımın çok eski dönemlerde yapıldığı anlaşılmaktadır. Yabani buğday türleri bakımından doğal bir laboratuvar olan Türkiye’nin güneydoğusu aynı zamanda, yerel buğday çeşitleri bakımından da zengin bir biyo çeşitliliğe sahip olup, Sorgül, Havrani, Karakılçık, Aşure, Menceki, Beyazi ve daha birçok yerel çeşit günümüzde bu bölgedeki marjinal alanlarda yetiştirilmektedir. Fakat, dünya gıda güvenliği için hayati öneme sahip buğday genetik kaynaklarındaki çeşitlilik, modern tarım teknikleri, şehirleşme, aşırı otlatma ve doğadan aşırı toplama gibi faktörler nedeniyle olumsuz olarak etkilemektedir. Verimli modern ıslah çeşitlerinin yaygınlaşması daha çok yerel buğdayların yetiştiriciliği için, Karacadağ’da yabani buğdaylara doğal bir koruma sağlayan bazalt taşların toplanıp tarım alanı açmak, inşaat ve yol yapımında kullanılmaya başlaması, bu yöredeki yabani buğdaylardaki genetik çeşitlilik için büyük tehdit olarak görülmelidir. Genetik kaynakların in-situ (doğal habitat içinde koruma) koruma altına alınması için birtakım uygulamalar gerektirirken, aynı zamanda ex-situ (doğal habitat dışında) koruma ile tohum gen bankalarında muhafazası ve bu genetik kaynaklardaki gen allellerinin tespiti ve karakterizasyon işlemleri hayati bir öneme sahiptir. Bu çalışmada, FAO tarafından desteklenen proje kapsamında 2009-2014 yıllarında yerel buğdayların toplanması sırasında yapılan gözlemlerden elde edilen veriler ışığında, Güneydoğu Anadolu bölgesinin buğday genetik kaynakları bakımından potansiyeli, ülkemiz ve dünya gıda güvenliği açısından önemi ve bu kaynakların sürdürülebilir bir koruma altına alınması için yapılması gerekenler konu alınmıştır.
Van İli Ekolojik Koşullarında Farklı Ekim Sıklıkları ve Azot Dozlarının Tritikale (x Triticosecale Wittmack ex. A. Camus) Çeşitlerinde Verim ve Bazı Verim Öğelerine Etkisi
(2016) Oral, Erol; Ülker, Mehmet
Bu araştırma, Van ili ekolojik koşullarında, 2009-2010 ve 2010-2011 yıllarında, tesadüf bloklarında bölünen bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırma, 4 gübre dozu (2.7, 5.4, 8.1, 10.8 kg N/da) x 3 çeşit (Presto, Mikham-2002, Karma-2000) x 4 sıklık (350, 450, 550 ve 650 tohum/m²) x 3 tekerrür = 144 parsel olacak şekilde planlanmış ve yürütülmüştür. Yıl ortalamalarına göre, bitki boyu 113.3-106.8 cm; metrekarede başak sayısı 620-572 adet; başakta tane sayısı 46.0-44.2 adet/bitki; bin tane ağırlığı 40.4-38.7 g ve tane verimi 343.7-327.0 kg/da arasında değişmiştir. Artan azot dozu ve ekim sıklığına bağlı olarak denemeye alınan tüm çeşitlerde bitki boyu, metrekarede başak sayısı, başakta tane sayısı ve tane veriminin arttığı saptanmıştır. Bu araştırmada, yıllar ortalamasına göre en yüksek tane veriminin 520.3 kg/da ile Karma-2000 çeşidinin üçüncü sıklık (550 tohum/ m²) ve dördüncü azot dozundan (10.8 kg N/da) elde edilmiştir. İncelenen tarımsal karakterler açısından bitki boyu, metrekarede başak sayısı, başakta tane sayısı ve tane verimi bakımından daha yüksek değerler getirmesinden hareketle, denemeye alınan Karma-2000 çeşidinin Van ili ekolojik koşullarında ve kışlık olarak başarı ile yetiştirilebileceği sonucuna ulaşılmıştır.