Edebiyat Fakültesi

Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/15

Browse

Now showing 1 - 6 of 6

KLASIK KÜRT EDEBİYATINDA FARSÇA ŞİİR YAZIMI VE WEDA'Î ÖRNEĞİ
(2016) Acar, Hayrullah
Fars dili bütün komşu dilleri etkilemiştir. Osmanlı devleti coğrafyasında farsça eğitimde etkin bir konumdaydı. Medrese ve mekteplerde arapçanın yanısıra farsça eğitim de verilmekte idi. Bu durum farsça yazan şairlerin sayısının fazla olmasında başlıbaşına bir sebeb idi. Kürt medreselerinde de bu durum geçerliydi. Bu bakımdan, klasik kürt edebiyatının temellerinin bu medrese ehillerince atıldığını söylemek mümkündür. Melayê Cizîrî'den başlayıp Feqiyê Teyran, Ehmedê Xanî, Melayê Bateyî ve Şêx Ehmedê Feqîr'e kadar sayabileceğimiz bütün şairler bu medreselerden yetişmiş kişilerdir. Bu şairlerin tümü fars edebiyatından haberdar olup, aynı zamanda tümü Farsça da yazmışlardır. Weda'î de Müküs Beyliği döneminde yaşayıp, Farsça yazmış güçlü şairlerden biridir. Weda'î, tahmini olarak 1790'da Müküs'te dünyaya gelmiş olup 1850'de wefat etmiştir. Divanında Kürtçe şiirlerinden fazla Farsça şiirleri yer almaktadır. Kürtçe yazmış olduğu şiirlerinde gösterdiği başarıyı Farsça şiirlerinde de sürdürmüştür. Bu makalede Farsça yazan kürt şairlere örnek teşkil etmesi bakımından, Weda'î'nin Farsça şiir yazıcılığı üzerinde ayrıntıyla durulmuştur
Kurdish Emirates in The Conflicts Between The Ottoman And Safavids In The 16th And 17th Centuries
(Nubihar Akademi, 2019) Ekinci, Mehmet Rezan
Since the beginning of the 16th century, the Kurdish Emirates had selected the Ottoman side in a strong pragmatist manner instead of lining up and establishing a unified state against the threat of the two great powers. The Kurdish Emirates, being caught in fires between the Ottoman and the Safavids, compulsorily complied with the interests of these two states in order to protect their hereditary rights and stay autonomous. Although this strategic choice and symbiotic relationship initially seemed correct, it failed due to both the Safavid threat and the Ottoman centrist policy since the end of the 16th century. The statues of the Emirates had gradually changed and they lost their independence. Aziz Efendi, one of the advisors of the Sultan Murad IV, criticized the policies implemented by the Ottoman government on the Kurdish Emirates in his report. The Kurdish intellectual Ehmedê Xanî, at the same time, criticized the same politics by the Kurdish side
KÜRT EDEBİYATINDA MANZUM BİR FIKIHNAME: MELA EBDULCELÎLÊ BOTÎ’NİN RÎSALETU SEFÎNETU’L-EKRAD İLA SEBÎLİ’R-REŞAD/SEFÎNA KURDAN Jİ BO EHLÊ BAJAR Û GUNDAN ADLI ESERİ
(2016) Acar, Hayrullah
Klasik Kürt Edebiyatı klasik doğu edebiyatları gibi referansını İslam dininden alan bir edebiyattir. Bu edebiyatta şiir sadece sanat için yazılmaz. Bir çok eser dinî konuların öğretilmesi maksadıyla manzum olarak kaleme alınmıştır. Fıkıh konusunda yazılmış ve her müslümanın bilmesi gereken bilgileri içren eserler ilmihal olarak adlandırılırlar. Klasik doğu edebiyatlarında bu tür eserler kolayca ezberlenmeleri amacıyla manzum bir şekilde yazılmışlardır. Klasik Kürt edebiyatında bu amaçla yazılmış eserler şimdiye kadar akademik bir bakışaçısıyla değerlendirilmemiştir. Bu eserlerin edebi bir açıdan değerlendirilmemiş olması bir eksikliktir. Risaletu Sefînetu'l-Ekrad Îla Sebîlu'r-Reşad/ Sefîna Kurdan Ji Bo Ehlê Bajar û Gundan bu alanda yazılmış orijinal bir Kürtçe eserdir. Bu makalede genel olarak bu konuda yazılmış eserler ve özellikle Mele Ebdulcelîlê Botî tarafından yazılan Rîsaletu Sefînetu'l-Ekrad inceleme konusu yapılmıştır. Bu bağlamda eserin metni metin kritiği tekniği ile ve iki nusha arasındaki farklar gösterilerek hazırlanmış olup, metinden önce konuyla ilgili metnin şekil ve içerik bakımından değerlendirmesini içeren bilgiler de verilerek, analitik bir değerlendirme yapılmıştır
ZAZAKÎ DE BABETÊ HECEYAN
(e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 2021) Kırkan, Ahmet
ece bi venganê vokalan reyde yeno sazkerdene û hûmarê heceyanê çekuyan goreyê hûmaranê vokalan yeno tesbîtkerdene. Heceyêke de tena yew heb vengo vokal zî eşkeno hece bibo. Na xebate de babetê heceyanê zazakî ameyê analîzkerdene. Heceyê zazakî goreyê taybetmendîyanê vokalan û konsonantan cîya şekilan a yenê tesnîfkerdene. Amancê na xebate goreyê vilabîyayîşê venganê vokal û konsonantan heceyanê zazakî dabeşkerdiş, analîzkerdiş; vengê ke çekuyanê zazakî de coda û onset de ca gênê tesbîtkerdiş, taybetmendîyanê nê heceyan tehlîlkerdiş o. Tayê heceyî goreyê krîteranê ziwannasîye sey heceya îdeale yenê namekerdene. Mîyanê xebate de babetê heceyan, goreyê na heceya îdeale ameyê îfadekerdene. Coda de û onset de bi kewtişê vokalan reyde gemînate konsonantî yênê meydan. Nê vengî zazakî de reya verêne na xebate de ameyê tesbîtkerdene. Heman şekil de tayê fekanê zazakî de xêncê di-konsonantan, dîftongî zî yenê meydan. Labelê nê her di tewirî zî sey heceyê musteqîlî nêhesibîyênê û hînterlandê nê heceyan goreyê heceyanê bînan zaf teng o. Xebate de gama ke babetê heceyan îzah bibê, nê faktoran kes eşkeno bi rehetî fehm bikero.
Zazakî de Ergatîvîte
(Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2021) Kırkan, Ahmet
Ergativite ve bunun cümleler üzerindeki etkisi, diller arasındaki büyük farklardan biridir. Ergativite, Farsça gibi dillerde herhangi bir tesiri kalmamıştır ama Zazacada halen etkisini sürdürmektedir. Lakin Zazaca da tam ergatif bir dil değildir. Zazacada ergativite sadece geçmiş zamanda kalmış olup, bu anlamda Zazaca yarım-ergatif bir dildir. Bu çalışmanın amacı Zazacada ergativiteyi açıklamaktır. Çalışmada bazen Zazaca ve Kurmancca karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Zazacada eski dillerde olan arkaik özellikler kalmış ve korunmuştur. Çalışmada ergativite geçişli ve geçişsiz fiil çekimlerine bağlı olarak açıklanacaktır. Bu çalışmada standart Zazaca kullanılmıştır. Çünkü bazı ağızlarda ergativite ortadan kalkmaktadır.
جستاری در «مولود » و بررسی جایگاه آن در ادبیات در آسیای صغیر
(هطالعات آسیای صغیر (فرهنگستان), 2020) Çekici, Mitat
Bu makalede mevlit ve mevlidin önemine değinilmiştir.

Browse

Browsing Edebiyat Fakültesi by Language "other"