Kuyumculuk ve Takı Tasarımı Bölümü Koleksiyonu
Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/197
Browse
Recent Submissions
Article TELKÂRİ VE KİLİM DOKUMA SANATININ BİRLİKTELİĞİNDEN OLUŞAN TELKÂRİ-KİLİM TAKI KOLEKSİYONU(Folklor akademi dergisi (Online), 2022) Kavşut Kaplanoğlu, Vildan; Gündüz, Ercan; Başaran, AysunAnadolu, birçok medeniyeti üzerinde misafir etmiş, vatan olmuş, bereketli ve kutsal toprakların adıdır. Köklü bir tarihe ve güçlü bir kültürel mirasa sahip Türkler, göçebe olarak yaşamlarını sürdürürken çadırdaki nemden, böceklerden, soğuktan korunabilmek için düz dokuma olarak da bilinen kilim dokuma yaygılarını örtü olarak kullanmışlardır. Anadolu’yu yurt edindikten ve yerleşik hayata geçtikten sonra da hayatlarının her aşamasında kilim dokuma yaygıları varlığını sürdürmüştür. Koyun veya keçi yününden elde ettikleri ve kök boya tekniğiyle renklendirdikleri yün iplikler ile “ıstar” denilen ağaç dokuma tezgâhlarında binbir emekle her bir motife anlam yükleyerek, duygularını katarak; acılarını, hayallerini, özlemlerini, aşklarını, korkularını rengârenk işleyerek kilim dokumalarını oluşturmuşlardır. Halen günümüzde kullanmakta olduğumuz kilim dokumaları ecdadımızın bize miras olarak bıraktığı, nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar ulaşan ve geçmişimize de ışık tutan, uygulama aşamasındaki teknikleri ve güzellikleriyle hayranlık ve hatta şaşkınlık uyandıran kilim motiflerinden oluşmaktadır. Öyle ki 2003 yılında UNESCO tarafından, 2006 yılında da TBMM tarafından kabul edilen “Somut Olmayan Kültürel Miras” kavramı kapsamında sözleşmenin en önemli maddelerinden biri olan el sanatlarına dokumacılık ve telkâri de dahil edilmiştir. Anadolu’da 2500 yıllık kadim bir geçmişe sahip olan telkâri, ülkemizde özellikle Mardin ilinin Midyat ilçesinde Süryani ve Müslüman ustalar tarafından tamamen el işçiliği ile üretilmektedir. Telkâri; gümüş veya altından yapılmış farklı mikronlardaki teller ile istenilen modele uygun oluşturulan çatının şekline göre telkâri iç dolgu teknikleri kullanılarak tamamlanması, toz kaynak işlemi ile birbirine kaynaklanması ve sağlamlaştırılması sonucu ortaya çıkan sanat eseridir. Geleneksel Türk el sanatları olarak tarihimizde özel bir yere sahip 21. yüzyıla sağlam adımlar ile kendi öz kimliğini kaybetmeden ulaşan iki güçlü, kadim dost sanatımız olan kilim dokuma ve telkâri gümüş işlemeciliğinin kaybolmasını engellemek ve bizden sonraki nesillere mutlaka özüne bağlı kalarak, bozmadan aktarmak, sürdürülebilirliğini sağlamak amacıyla kilim dokuma ve telkâri gümüş işleme sanatını bir arada kullanarak daha önce yapılmamış farklı görsellikteki telkâri-kilim tasarımları uygulanmıştır. Telkâri ve kilim dokuma sanatı, uygulama aşamasında üretim teknikleri ve kullanılan malzemeler bakımından birbirinden farklı özelliklere sahiptir. Renkli yün, kilim iplikleriyle bir alt, bir üst dokuma tekniği uygulanarak üretilen kilim dokuma ve gümüş telin işlenmesiyle oluşan telkârinin bir arada kullanılmasıyla ortaya çıkan tasarımlarda bu birlikteliğin oluşturduğu uyum, teknik ve malzeme açısından özgün ve özgür eserlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır.Book Part Cozguden Dugume, Dugumden Motife Bergama Halilariy(MILLI FOLKLOR, 2022) Ekinci, EsraCozguden Dugume, Dugumden Motife Bergama Halilariy
