Di kilamên Elî Sîzer de şopên baweriya Elewîtiyê

Abstract

Kürt toplumu içerisinde birçok farklı inanç grubu mevcut olup bu inançlardan bir tanesi de Aleviliktir. Alevi Kürtler; inanç, kültür ve gelenekleri bakımından Kürt toplumu içersinde ayrı bir yere sahiptir fakat bu topluluk her ne kadar kendine has bir konuma sahip olsa da günümüzde bu topluluğun inancı yavaş yavaş büyük bir değişime uğramakta, Alevilik inancı adım adım kendi doğasından uzaklaşmakta ve bu topluluğa dair doğrulara birçok çalışmada değinilmemektedir. Bu çalışmadaki amacımız Ali Sizer'in deyişleri örneğiyle Alevi Kürtlerin deyişlerinde, Alevi Kürtlerin inançlarının izlerini tespit etmektir. Aleviler, inançlarını daha çok deyişleri yoluyla ifade ettiklerinden, onların deyişlerinde inançlarının birçok izi görülebilir ve böylelikle bu inancın doğası daha çok anlaşılabilir. Elbette bu çalışmayı yaparken sadece Alevilerin deyişlerine yer vermedik; farklı kaynaklara göre Alevilik inancı, Alevilerin tarihi, Alevi-Kızılbaş isimlerinin anlamı, halife Ali ve Alevilik ilişkisi, Osmanlı, Safevi ve Türkiye devletleri zamanında Alevi-Kızılbaşların durumu konularına değindik ve aynı zamanda saha çalışmalarından derlediğimiz bilgilere de yer verdik. Alevilik inancı hakkında bilgiler verildikten ve Ali Sizer'in deyişleri bu inanca göre yorumlandıktan sonra Sizer'in, deyişlerinde bu inancın birçok unsurundan söz ettiği ve deyişlerinde bu inanca ait birçok unsuru koruduğu açıkça ortaya çıkmıştır.

There are many different beliefs in Kurdish society. One of these beliefs is Alevism. Kurdish Alevis have a different place in the Kurdish society with their faith, culture and traditions. However, although this community has a different position, the belief of this community is gradually changing, the Alevi faith is gradually moving away from its nature and the truths about this community are not mentioned in many studies. Our aim in this study is to determine the traces of the beliefs of the Alevi Kurds in the kilams of the Alevi Kurds with the example of the kilams of Ali Sizer. Since Alevis express their beliefs more through their kilams, many traces of their beliefs can be seen in their kilams so that the nature of this belief can be more understood. Of course, we did not only mention the kilams of the Alevis in this study; we explained the Alevi faith, the history of the Alevis, the meaning of the Alevi-Kizilbash names, relationship between caliph Ali and Alevism, at the time of Ottoman, Safavid and Turkey states status of Alevi-Kizilbash, according to different sources and we also included the information we gathered from field studies. After giving information about Alevi faith and Ali Sizer's songs were evaluated according to this faith it became clear that he mentioned many elements of this faith in his kilams and he preserved many important elements of Alevi faith in these kilams.