Abdullah Bosnevî’nin Kitâbu diyâi’l-lem‘ ve’l-bark min hadrati’l-cem‘ ve’r-ratk Adlı Risalesi

Abstract

Bu çalışmada 17. yüzyıl Osmanlı düşünürlerinden ve Fusûsu’l-Hikem şârihlerinden Abdullah Bosnevî’nin Kitâbu diyâi’l-lem‘ ve’l-bark min hadrati’l-cem‘ ve’r-ratk adlı risalesini inceledik. İki varak ya da dört sayfadan oluşan ve Arapça olan bu risale Bosnevî’nin tefsirle ilgili risalelerinden biridir ve tasavvufî bir içeriğe sahiptir. Bosnevî bu risalede Enfal Sûresi’nin 24. ayetinin yorumu-nu yapmış ve genel olarak Muhyiddin İbn Arabî’nin varlık ve bilgi konusundaki görüşlerinin et-kisinde kalmıştır. Biz çalışmamızda öncelikle Bosnevî’nin bu risalesini şekil, içerik ve kaynakları açısından değerlendirdik. Daha sonra Bosnevî’nin ayette geçen konulara dair yaptığı açıklamaları İbn Arabî’nin görüşlerinden, Bosnevî’nin diğer bazı eserlerinden ve bu konularla ilgili yapılmış diğer çalışmalardan da yararlanarak açıklamaya çalıştık.

In this study, we have analyzed one of the 17th century Ottoman thinkers and the commentators of Fusûs al-Hikam, Abdullah Bosnawî’s tractate titled Kitâb diyâ al-lam‘ wa al-bark min hadrati al-cam‘ wa al-ratk.This tractate is one of Bosnawî’s commentary-related tractates with mystical content and consists of two sheets or four pages in Arabic.Bosnawî focused on the interpretation of the 24th verse of Surat al-Anfal in this tractate and was to a larger extent influ-enced by Muhyiddin Ibn Arabî’s views on existence and knowledge.In this study, firstly we eval-uated this Bosnawî’s tractate in terms of form, content and its resources.After, we tried to explain Bosnawî’s elucidations on the issues mentioned in the verse by taking into account Ibn Arabî’s views, some other works of Bosnawî and other studies related to these subjects.