Rousseau ve Wollstonecraft Düşüncesinde Kadın: Karşılaştırmalı Sosyolojik Bir Analiz

Abstract

Bu tez, Jean Jacques Rousseau ve Mary Wollstonecraft'ın kadına ilişkin görüşlerini karşılaştırarak sosyolojik bir analizini ortaya koymaktadır. Her iki düşünürün bu husustaki görüşleri genel olarak insan ve toplumsal roller çerçevesinde bütüncül bir anlamda ele alınmaktadır. Birinci Dalga (Liberal) Feminizmin kurucu teorisyenlerinden biri kabul edilen Wollstonecraft, iyi bir toplum inşa etmek için kadınların da erkekler kadar bireysel ve toplumsal sorumlulukları olduğunu belirtir. Rousseau'nun aksine kadınların bunları yapabilecek güç ve iradede olduklarını da vurgulayan Wollstonecraft hem gerçek hayatında hem de yazdığı birçok eserinde bu konuyu işlemiştir. Kendisi de bir Aydınlanmacı olan Wollstonecraft'ın, Aydınlanma karşıtlığıyla ünlü olan Rousseau'yu temel alarak yaptığı eleştiriler aslında Aydınlanmacıların kadınlara yönelik ihmalkâr tavırlarını da hedef almaktadır. Bununla birlikte tezde karşılaştırma için Rousseau tercih edilmiştir. Bunun temel sebebi, Wollstonecraft'ın kadının yeri, rolü ve doğasına yönelik söylemlerini akılsallık çerçevesinde ortaya koyarken Rousseau'nun kadını doğal olarak erkekten daha aşağı gördüğünü bilinçli bir şekilde belirtmesi ve bunu savunmasıdır. Bu temelde tez, Wollstonecraft'ın görüşlerini Rousseau'nun insan doğası, akıl, duygu, din, özgürlük ve toplumsal roller açısından kadına bakışı bağlamlarında ele alıp karşılaştırmaktadır. Bu bağlamda çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış, birincil kaynaklar olarak her iki düşünürün temel eserleri analiz edilerek teorik bir değerlendirme yapılmıştır. Böylece, Wollstonecraft'ın Rousseau'yu eleştrisi çerçevesinde kadın hakları ve toplumsal cinsiyet eşitliği konusundaki görüşleri sistemeatik bir biçimde incelenmiştir.

This thesis presents a sociological analysis of Jean Jacques Rousseau and Mary Wollstonecraft by comparing their views on women. The views of both thinkers on this issue are generally considered in a holistic sense within the framework of human and social roles. Wollstonecraft, who is considered one of the founding theorists of First Wave (Liberal) Feminism, states that women have as much individual and social responsibilities as men in building a good society. Unlike Rousseau, Wollstonecraft emphasized that women have the power and will to do these things, both in her real life and in many of her works. The criticisms made by Wollstonecraft, herself an Enlightenmentist, based on Rousseau, who is famous for being anti-Enlightenment, actually target the Enlightenmentists' negligent attitudes towards women. However, Rousseau was preferred for comparison in the thesis. The main reason for this is that, while Wollstonecraft presents her discourses on the place, role and nature of women within the framework of rationality, Rousseau consciously states and defends that she sees women as naturally inferior to men. On this basis, the thesis discusses and compares Wollstonecraft's views in the context of Rousseau's view of women in terms of human nature, reason, emotion, religion, freedom and social roles.