Ta'lîkâtu Ahmet Hilmi el-Koğî 'alâ Elfiyeti İbn Mâlik adlı eserin tahkîk ve tahlîli

Abstract

Şüphesiz tarih boyunca birçok alim İslami ilimler alanında çalışmalar yapmıştır. Bu alanla ilgili yapılan çalışmaların bir sonucu olarak ortaya çok geniş bir külliyat ve literatür çıkmıştır. Yapılan bu çalışmaların hemen hemen tümünün Arapça olması bu dile ayrı bir önem verilmesini gerektirmiştir. Bu gelişmelerin neticesinde dil alanında da birçok çalışma yapılmış ve ortaya birçok eser çıkmıştır. Onlar yaptıkları çalışmalar ve ortaya koydukları eserlerle bu ilimde aşırı gidenlerin dini tahrifini, batıl ehlinin fitnelerini ve cahillerin yanlış yorumlarını engellemişlerdir. Dil alanında çalışmalar yapıp eser veren alimlerden biri de Molla Ahmet Hilmî Koği'dîr. O, İbn Mâlik'in Elfiyye adlı eserine bir ta'lîk yazmış, bu ta'lîkte açıklanması gerektiğini düşündüğü yerleri açıklamış ve bu açıklamalarına Kur'an ayetlerini ve dil bilimcilerin sözlerini delil olarak getirmiştir. Biz de bu çalışmamızda Molla Ahmet Hilmi Koğî'ye ait olan bu değerli el yazması eseri ele aldık. Bu eser sarf ve nahiv alanında yazılmış ancak basımı yapılmamıştır. Koği'nin bu çalışması İbn Mâlik'in Elfiyye adlı eseri için yapılmış en önemli çalışmalardan biri olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmada giriş bölümünde İbn-i Mâlik ve eserleri ele alınmıştır. Daha sonra Ahmet Hilmi el-Koği'nin hayatı yazılmıştır. Son olarak ise bu ta'lîkte geçen bütün ayet, hadis, şiir ve meselelerin kaynaklarını belirttikten sonra tahkik ve tahlil yapılmıştır. Yine şerhte ismi geçen veya sözlerinden delil getirdiği kişilerin hayatları kısaca verilmiş ve ilgili kaynakları belirtilmiştir. Bununla birlikte bazı yerlerde Elfiyye üzerine yazılmış diğer şerhlerden de alıntılar yapılmıştır.

Undoubtedly, many scholars have done researches in the field of Islamic sciences throughout history. As a result of the researches in thu field, a wide range of corpus and literature has emerged. The fact that almost all of these studres ara in Arabic reguired aspecial attention to this language. As a result of these developments many studies have been conducted in the field of language and many works have emerged. With their studies and works, they prevented the religious falsification of those who went too far in this science, the mischief of the superstitious and the wiong interpretation of the ignorant people. One of the scholars who studied and produced works in the tield of language is calligrapher Molla Ahmed Hilmi el-Koği. He wrote a commentary, on İbni Malik's Elfiye, explained the places that he thought should be explained in this commentary, and brought the Quranic verses and linguist's words as evidence to these explanations.In this study, we have discussed this valuable manuscript work of Molla Ahmed Hilmi el-Koği. This work was written in the field of sarf and Nahiv but not published and it has been regarded as one of the most important commentaries written forIbn Malik's work Elfiye. This work is also aValvable work and hasbeen accepted by thev scientific community. I discussed İbn Malik and his works in the İntroduction part of this work, Then I wrote the life of Ahmed Hilmi el-Koği.Finally, after pointing out the sources of all the verses, hadiths, poems and issues mentioned in this commentary I made examinations and analysis when necessary. I also briefly included the lives of the people whom he mentioned in the commentary and brought evidence from their words and Iexplained the relevant sources. However, in some places I also guoted other commentaries an Elfiye.