Li gor pîvanên edebîyata zarokan nirxandina çîrokên zarokan yên kurmancîya bakur

Abstract

Çocuk edebîyatı, çocuğun ve çocukluğun istenilen bir nitelikte geçmesi için yaşamın ilk yıllarından itibaren önemli bir yerdedir. Çocuk edebîyatının nitelikli olması için de başat norm çocuğun tanınması ve buna göre metinlerin üretilmesidir. Metin üretiminden önce yazar; çocuk ve çocukluğu tanımalı, bilmeli ve onların ihtîyaçlarını saptamalıdır. Bu saptamadan sonra çocuk kitabı ve diğer çocuk edebîyatı ürünleri, çocuk gerçekliği ve çocuğa görelik ilkeleri esas alınarak oluşturmalıdır. Olay örgüsü, karakterler, anlatıcı türü gibi metin içi unsurlar bu iki ilke çerçevesinde şekillenmelidir. Bu çalışmada, ilkin araştırma inceleme yapılmıştır. Bu yolla, çocuk edebîyatı ilkeleri ve ürün değerlendirme ölçütleri saptanmaya çalışılmıştır. İçerikte kullanılan dil, karakterlerin nasıl olması gerektiği, olay örgüsünün içeriği ve yönü, metinde oluşturulmak istenen psikolojik atmosfer ve anlatıcının nasıl olması gerektiği gibi özellikler tespit edilmek istenmiştir. Elde edilen nitel ve nicel veriler, sınıflandırılmıştır. Tezin araştırma sahasını oluşturan bu sınıflama çocuk edebîyatı ürünleri incelendiğinde birer ölçüt olarak kullanılmıştır. Kürtçe (Kurmancî Lehçesinde) çocuk kitaplarının çözümlenmesi için oluşturulan örneklemde Nejla Öztürk'ün 16, Mûrad Dildar'ın 8, Çetoyê Zêdo'nun 4 ve Berfîn Ayşe Öğüt'ün 4 öyküsü incelenerek toplam 32 öykü ele alınmıştır. Bu öykülerin evreni yansıtabilmesine dikkat edilmiştir. Seçilen öyküler, alan taramasında elde edilen nicel ve nitel ölçütlere göre çözümlenmiştir. Bu çözümlemeler, çeşitli alt başlıklar altında sınıflanmıştır. Elde edilen öneriler, sonuç kısmında maddeler halinde yazılmıştır. Anahtar Kelimeler: Çocuk edebiyatı, Çocuk gerçekliği, Çocuğa görelik, Çocuk edebiyatı ilkeleri, Kuzey Kürtçesi öyküleri.

Children's literature is a necessity for both children and childhood to at a wanted level of development. For children's literature to be qualified, the basic norm is to recognize the child and produce texts in accordance. Before producing the texts, the author needs to know the child, childhood and the needs. Hereupon, the author is to write texts in according to children's books, various children' literature pieces, children reality and relativity. Such in-text elements as plot, characters, story teller should be set in according to these two basic criteria. In this thesis, literature review is done in order to determine the basic norms of children's literature. Such properties as content language, how characters should be, content and direction of the plot, psychological atmosphere wanted to be created in the content, and how story teller should be were investigated. Qualitative and quantitative data were classified. This classification was referred as a criterion when children's literature products were investigated. In the sampling set in order to analyze Kurdish (Kurmanci Dialect) children's literature, 16 works by Nejla Öztürk, 8 works by Mûrad Dildar, 4 works by Çetoyê Zêdo, and 4 stories by Berfin Ayşe Öğüt, totally a sampling composed of 32 pieces was set. the sampling was carefully chosen in order to reflect the field. The stories were analyzed in according to qualitative and quantitative data obtained in the literature review. The analyze was detailed under subheadings. In the conclusion part, recommendations including qualitative and quantitative data were itemized. Key Word: Child, Children's Literature, Kurdish, Reality of Child, Relativism of the Child, Northern Kurdish stories