Yoksulluk, Kırsal Kalkınma Ve Tarım İlişkisi: Güneydoğu Anadolu Üzerine Bir Değerlendirme

Abstract

Gelişmekte olan ülkelerde yoksulluk, ülkelerin formel ve enformel kurumsal yapılarının etkisiyle nesilden nesile aktarılan, çok boyutlu bir sosyoekonomik sorundur. Yoksulluk üzerine yapılan araştırmalar incelendiğinde en yoksul kesimlerin kırsalda yaşayanlar olduğu görülmektedir. Kırsalda yaşanan yoksulluk sorunun çözümlenebilmesi için birçok politika hayata geçirilmektedir. Kırsal yoksullukla tarım arasındaki ilişki, kalkınma iktisadı alanında da irdelenen dinamik bir araştırma konusudur. Nitekim 1950‟li yıllardan 2000‟li yıllara gelindiğinde kırsal kalkınma ve tarım ilişkisi paradigma değişimi geçirdiği görülmektedir. İlk dönem kırsal kalkınma çalışmaları, tarımı yoksulluğun azaltılmasını sağlayacak temel sektör olarak görmektedir. Günümüz kırsal kalkınma anlayışı ise tarımın yeri ve önemini yadsımamakla birlikte çok sektörlü, yerel dinamiklerin potansiyeli ve ihtiyaçlarının dikkate alan sürdürülebilir geçim yaklaşımının etkisi altındadır. Türkiye‟de uygulamaya konan kırsal kalkınma politikaları da bu değişimden büyük oranda etkilenmişir. Kırsal kalkınma politikaları ve bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılabilmesi amacıyla kapsamı genişletilen Güneydoğu Anadolu Projesi başta olmak üzere, entegre, çok sektörlü ve sürdürülebilir kalkınma anlayışına dayalı olarak birçok projenin hayata geçirildiği görülmektedir. Bu çalışmanın amacı tarımın kırsal kalkınma ve yoksulluk üzerindeki etkisini Güneydoğu Anadolu Bölgesi özelinde ampirik olarak değerlendirmektedir. Bu amaçla yapılan regresyon analizinde yoksulluk ve sektörler arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır