Nusaybin, Mor Yakup Kilisesi Orta Çağ Sırlı Seramikleri

Abstract

Mor Yakup Kilise kazılarında bulunan 173 adet ağız, dip, gövde fragmanları ve bazı tüm parçalardan oluşan sırlı seramik buluntuları ele alınmıştır. Söz konusu buluntular 2000-2016 yılları arasında belli aralıklarla yapılan kazı çalışmalarından elde edilmiştir. Bu çalışma ile sırlı seramiklerin tanımlanması ve tarihlendirme önerisi yapılması amaçlanmıştır. Ele alınan eserler üretim teknikleri ve sır bezemeleri dikkate alınarak tek renk sırlılar, sır altı boyalılar, sgraffito teknikliler, sır üstü teknikli ve sırlı boyalılar olarak beş ana başlık altında incelenmiştir. Buluntular, sır ve bezeme tekniği baz alınarak bir gruplandırma yapılmıştır. Mor Yakup Kilise kazılarında ele geçen sırlı seramikler arasında tek renk sırlılardan yeşil ve sgrafitto teknikli seramikler (ince kazıma) diğer gruplara istinaden yoğunluk göstermektedir. Mor Yakup Kilise kazılarında ortaya çıkarılan sırlı seramikler bize önemli bir Orta Çağ tabakasının varlığından haberdar etmektedir. Çalışmada buluntuların, yerel üretimler olabileceğini kanıtlayan bilgilere ulaşılırken aynı zamanda Nusaybin'in konumu itibari yani ipek yolu güzergahı üzerinde bulunmasından kaynaklı ithal-ihraç ürünler de olduğu sanılmaktadır. Bu da Nusaybin Merkezli sırlı seramik çeşitliliğini ortaya koymaktadır. Nusaybin, uzun tarihi dönemde çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Birçok devlet ve hanedanların hakimiyetine girmiş, savaşlarda sınır şehri olarak yer almış ve ticaretin yoğun olduğu bir kent olmuştur. Bu durum, çeşitli dönem izleri taşıyan kazıdan çıkan buluntulardan özellikle de 9.-13. Yüzyılları arasına tarihlendirilen sırlı seramik parçalarından anlaşılmaktadır. Bu çalışma kazıdan çıkan sırlı seramikleri bilim dünyasına tanıtarak ve tarih önerisi sunarak bu alanda var olan bilgi açığına katkı sağlamaktadır. Anahtar Kelimeler: Orta Çağ, Nusaybin, Mor Yakup Kilisesi, Sırlı Seramikler

Glazed ceramic finds consisting of 173 mouth, bottom, body fragments and some whole pieces were taken from the Mor Yakup Church Excavations. The finds in question were seen in excavations carried out at regular intervals between 2000 and 2016. Withthis study, the structure and dating of glazed ceramics are carried out. Regardless of the production techniques and glaze frameworks discussed, single color glazes are signed under three main reliability categories; under-glaze technique and over-glaze technique. The glazed ceramics unearthed in the Mor Yakup Church Excavations Show us that an important medieval accumulation exists. The emergence of a variety of glazed ceramics, while accessing the knowledge proven in local production, is also unbreakable due to the location of Nusaybin, that is, on the Silk Road route. A grouping was made based on glaze and decoration techniques. Among the glazed ceramics unearthed in the Mor Yakup Church excavations, single-coloured glazed green and sgraffito ceramics (thin scraping) are distributed among other groups. It has both witnessed and experienced Nusaybin's diverse cultural history. It came under the domination of many states and dynasties, served as a border country in wars, and was also a city where trade was intense. This situation is evident from the findings from the excavation, which bear traces of various periods, especially those dating back to the 9th-13th centuries. It can be understood from the glazed ceramic pieces dating back centuries. This study contributes to the knowledge gaps in this field by introducing glazed ceramics from excavations to science and presenting them throughout history. Key Words: Medieval, Nusaybin, Mor Yakup Church, Glazed Ceramics