FUTBOL KULÜPLERİNİN FİNANSAL PERFORMANSINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Abstract

Spor denilince dünyanın pek çok yerinde akla ilk gelen branş kuşkusuz futboldur. Futbol, geçmişte olduğu gibi günümüzde de popülerliğini korumasının yanı sıra geniş kitlelere hitap etmesi yönüyle de her kesimden insanın dikkatini çekmiş bir spor dalıdır. Sahada rekabet için bir araya gelmiş 22 futbolcunun dostane mücadelesini hedefleyen bir spor dalı olmanın çok daha ötesinde anlamlar içeren futbol; futbol kulüplerin astronomik bütçeleri, yayın, reklam ve sponsorluk gelirlerinin haricinde sadece transfer sezonunda 200 milyar doların üzerinde bir pazarın oluştuğu, reklamcılıktan yayıncılığa, giyim sektöründen turizme çok farklı sektör ve yüzlerce iş kolunun paydaşı olduğu yaklaşık 1 milyar insanın istihdamına kaynaklık eden devasa bir ekonomik alanı kapsamaktadır (Kuper, 2003). Birçok alanda karşımıza çıkan bir olgu haline dönüşen futbol, sadece eğlence amacıyla yapılan bir spor olarak değil özellikle sosyal ve ekonomik hayatı etkileyen bir aktivite haline gelmiştir. Dünya’da yaklaşık 3,5 milyar ilgili kitlesine sahip olan futbol diğer spor branşları arasında en çok tercih edilen bir spor olarak karşımıza çıkmaktadır (Aslan, 2018). Futbol kulüplerinin sponsorluk ve reklam gelirleri, transfer harcamaları, tesis yatırımları, lisanlı ürün satışları gibi ticari faaliyetlerde bulunması spor endüstrisi diye ifade edebileceğimiz bir kavramı ortaya çıkarmıştır. Spor endüstrisinin gelişen yapısıyla beraber profesyonel yöneticiler tarafından yönetilen futbol kulüpleri birer ticari işletmeye dönüşmüş durumdadır. Dolayısıyla işletmelerin önde gelen amaçlarından varlıklarını sürdürme ilkesinden hareketle futbol kulüplerinin mevcudiyetlerini sağlayabilmeleri sportif başarılarına bağlıdır. Öncelikle bir futbol kulübünden beklenen sportif başarılar elde etmesidir. Futbol kulüpleri için tek başına sportif başarı bazen yeterli olmayabilir. Sportif başarının yanında başarılı bir finansal yönetimin olması gerekmektedir. Futbolda finansal başarı ile sportif başarıyı birbirinden bağımsız değerlendirmek ve ayrı düşünmek doğru değildir. Her iki başarı da birbirinin destekleyicisidir. Sportif başarı finansal getiri sağlarken, iyi bir finans yapısına sahip olmak da sportif başarıya zemin hazırlamaktadır. Sadece sportif başarıyı baz alarak futbol kulübünün finansal performansını değerlendirmek tabi ki eksik kalır. Finansal anlamda kulübü devamlı kârlı tutabilmek ve gelir getirici faaliyetler icra etmek birçok faktöre bağlıdır. Bu çerçevede çalışmada futbol kulüplerinin finansal performanslarını etkileyen faktörlerin neler olduğu ifade edilecek. Futbol kulüplerinin finansal yapılarına etki eden düzenlemeler ele alınacak. Futbol oyununun ticarileşmesiyle beraber kulüplerin gelir ve gider kalemlerinin nelerden oluştuğu açıklanacaktır