Petrol Fiyatlarında Yaşanan Belirsizlik ve Ortadoğuda Sürüdürülebilir Büyüme: Ortadoğu Ekonomilerinin Çeşitlendirilmesi

Abstract

2014 yılının sonundan itibaren petrol fiyatlarında yaşanan keskin düşüş, ekonomileri büyük ölçüde petrole bağımlı olan Ortadoğu ülkelerinde dikkatleri üzerinde toplamış ve petrol fiyatlarının düşüşü neticesinde yaşanan olumsuz etkilerin nasıl giderileceğine yönelik alternatif politika arayışları başlamıştır. Petrole bağımlı Ortadoğu ülkeleri ve özellikle Bahreyn, Suudi Arabistan ve Katar’ın petrole bağımlılıktan kurtulmak için yaptıkları ekonomik çeşitlilik son zamanlarda ilgili çevrelerin dikkatini çekmektedir. Yapılan araştırmalar petrol fiyatlarında yaşanan keskin düşüşün 2 yıl içinde Ortadoğu ekonomilerine yaklaşık olarak 340 milyar Amerikan dolarına mal olacağını göstermektedir. Petrol fiyatlarında meydana gelen bu değişim ve petrol fiyatlarındaki geleceğe yönelik belirsizlik Ortadoğu ülkelerini alternatif ekonomik alanlara yönlendirmiştir. Ortadoğu ülkeleri petrole bağımlılıktan kurtulma adına ekonomilerini çeşitlendirmeye giderken başta diğer alternatif enerji kaynakları olmak üzere, turizmden finansa ve diğer sanayi kollarına yatırımlar yaparak petrol bağımlılığını en aza indirebilme yolunda değişik girişimlerde bulunmaktadırlar. Bunlardan birisi de fosil yakıtlara dair projeleredir.

Bu makalede İngilizce, Türkçe ve Arapça literatür taranmış, başta Uluslararası Para Fonu, Dünya Bankası ve Ortadoğu ülkelerinin yerel istatistik kurumlarından elde edilen bilgilere dayalı olarak fosil yakıtlara dair bazı veriler elde edilmiş, grafikler yardımıyla analiz edilmiş ve söz konusu ekonomilere bu yatırımların katkısı vurgulanmıştır.