Bilim Çocuk Dergisinde Bilim ve Teknoloji Haberlerinin Sunumu

Abstract

Bilim ve teknoloji hayatın her alanında karşımıza çıkmakta ve hızla gelişmektedir. Bilimsel ve teknolojik gelişmeler, her yaş grubunda insana hitap etmekte ve insanların hayatını derinden etkilemektedir. Bu gelişmelerin insanlara ulaşması çoğu zaman iletişim araçları ve medya aracılığıyla gerçekleşmektedir. Özellikle çocukların, günümüz koşullarında bilimsel ve teknolojik gelişmelerden haberdar olmaları büyük önem taşımaktadır. Günümüzde bilime dair yayın yapan çocuk dergileri, çocuklara bilimsel ve teknolojik gelişmeleri aktarırken bir alternatif olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada, ilkokul çağındaki çocuklara hitap eden çocuk dergilerinin çocuklara bilim ve teknoloji haberlerini sunarken dergilerdeki haber içeriklerinde hangi dilsel ve söylemsel stratejilerin kullanıldığının incelenmesinin Bilim Çocuk dergisi örneğinde yapılması amaçlanmıştır. Ayrıca, Bilim Çocuk dergisinde yer alan bilim ve teknoloji haberlerinin konu dağılımlarının belirlenmesi ve hangi konulara ağırlık verildiğinin tespit edilmesi de amaçlanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, içerik ve eleştirel söylem analizi yöntemleri ile analiz edilmiştir. 2020 ve 2021 yıllarına ait konu dağılımları tablolarla sunulmuştur. 12 bilim ve teknoloji haberi, amaçlı örneklem yöntemi türlerinden olan homojen (benzeşik) örneklem yoluyla Bilim Çocuk dergisinin bilimsel ve teknolojik haberleri konu edinen 'Ne Var Ne Yok' adlı bölümünden seçilerek çözümlenmiştir. Sonuç olarak; Bilim Çocuk dergisi haberlerinin uzay, gökbilim, teknoloji, hayvanlar, tıp ve sağlık konularını daha çok işlediği görülmüştür. Çocuklara bilim ve teknoloji haberleri sunulurken çeşitli dilsel ve söylemsel stratejiler kullanıldığı görülmüştür. Bunlar milliyetçilik söylemi, bilimsel bilginin yeniden inşası ve bilimsel pratik, kadının toplumdaki yeri ve cinsiyetçilik söylemi, yerel yönetimler ile iktidar güç ilişkisi söylemi şeklinde belirlenmiştir. Ayrıca bu tez çalışmasında incelenen haberlerde çocuklara bir yeniden üretim mekanizması örneği olarak, hayallerinin sınır tanımaması gerektiği, çok önemli ve dünya çapında çalışmalara ve başarılara imza atabilecekleri, bilimsel bilginin sorgulamaya açık olduğu gibi söylemlerin aktarıldığı görülmüştür. Retorik sorularla çocukların habere olan ilgisi artırılmaya ve tartışmalı bir ortam yaratılmaya çalışıldığı; tanımlar ve karşıtlık ifadeleri ile eğlendirirken bilgilendirme amaçlandığı tespit edilmiştir. Ve her haberde aslında çocuklara bilim ve teknolojinin önemi, geleceği, çevre bilinci gibi konularda bilgiler sunulduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Science and technology are encountered in all areas of life and are developing rapidly. Scientific and technological developments appeal to people of all age groups and deeply affect people's lives. These developments often reach people through communication tools and media. It is especially important for children to be aware of scientific and technological developments in today's conditions. Today, children's magazines that publish about science appear as an alternative while conveying scientific and technological developments to children. In this study, it is aimed to examine which linguistic and discursive strategies are used in the news content of children's magazines addressing primary school children while presenting science and technology news to children in the example of Bilim Çocuk magazine. In addition, it was also, through homogeneous sampling, one of the types of purposeful sampling method. As a result, it was observed that Bilim Çocuk magazine news mostly covered space, astronomy, technology, animals, medicine and health. It was observed that various linguistic and discursive strategies were used in presenting science and technology news to children. These were determined as the discourse of nationalism, the reconstruction of scientific knowledge and scientific practice, the place of women in society and the discourse of sexism, and the discourse of local aimed to determine the subject distribution of science and technology news in Bilim Çocuk magazine and to determine which subjects are emphasized. The data obtained in the study were analyzed by content and critical discourse analysis methods. Subject distributions for 2020 and 2021 are presented in tables. 12 science and technology news were selected and analyzed from the 'What's New' section of Bilim Çocuk magazine, which covers scientific and technological newsgovernments and power power relations. In addition, in the news articles analyzed in this thesis, as an example of a reproduction mechanism, it was observed that children were conveyed discourses such as that their dreams should know no boundaries, that they can accomplish very important and worldwide studies and achievements, and that scientific knowledge is open to questioning. Rhetorical questions were used to increase children's interest in the news and to create a controversial environment; definitions and expressions of opposition were used to inform while entertaining. And it was concluded that in every news item, children were actually provided with information on issues such as the importance of science and technology, the future and environmental awareness.