Belli başlı Sünnî ve Şiî müfessirlere göre Cum'a sûresinin tefsiri

Abstract

Cum'a Sûresi, Sünnî ve Şiî müfessirlerin ittifakıyla Medine'de nâzil olmuş olup, on bir âyetten meydana gelmektedir. Cum'a sûresinde, yerde ve göklerde bulunanların Allah'ı tesbîh ettiğini dolayısıyla her şeyin belli bir nizam ve düzende yaratıldığı ifade edilmektedir. Buna bağlı olarak Allah'ın mükemmelliğini ifade eden dört sıfat zikredilmektedir. Hz. Peygamber'in vazifesi üç maddede özetlenerek onun risâletinin evrenselliği beyan edilir. Yahudiler, kitap yüklü eşeklere benzetilerek Tevrat'tan yüz çevirdikleri ve onun sorumluluğunu yerine getirmedikleri belirtilir. Allah'ın sevgili kulları olduklarını iddia etmeleri üzerine ölümü temenni etmeleri istenir. Ancak onlar yaptıkları kötülüklerden dolayı ve hesaptan korktukları için buna asla yanaşmayacakları da bildirilmektedir. Ashâb-ı kirâm, Şam'dan gelen ticaret kervanına yönelerek Hz. Peygamber'i Cuma günü hutbe esnasında ayakta bırakırlar. Bunun üzerine sûre, Cuma ibadetinin önemine değinmektedir. Yahudiler kitap yüklü eşeklere benzetilerek aslında Kur'ân'ın hükümleriyle amel etme ve Hz. Peygamber'e ittiba konusunda Müslümanlara önemli bir mesaj vermektedir. Dolayısıyla verilmek istenilen mesajın doğru bir şekilde anlaşılması için Sünnî ve Şiî müfessirlerin sûreye yaklaşımlarını karşılaştırmalı olarak ele aldık.

Surah Al-Jumu'ah consists of eleven verses which was sent down in Medina with the alliance of Sunnah and Shi'i explicators. It is expressed in Surah Al-Jumu'ah that everything on Earth or in the sky commemorate Allah and therefore, it is stated that everything was created according to an apparent order and law. Accordingly, four adjectives are mentioned to express excellence of Allah. The Universality of Prophet Muhammad's prophecy is proclaimed by summing up his duty in three articles. It is stated that Jews, being resembled to the donkeys loaded with books, turned away from the Torah and they didn't carry out the responsibilities of it. As they claim that they are beloved by Allah, they are wanted to desire death. However, it is also stated that they would never go along with it on account of their evils and the fear of doomsday. The companions of Prophet Muhammad made him stand during the khutba (sermon) on Friday by turning towards the trade caravan who had come from Damascus. Thereupon, the surah refers to the importance of Friday worshipping. In fact, an important message is given to the Muslims about worshipping with the provisions of Quran and subjecting to Prophet Muhammad with Jews' being resembled to the donkeys loaded with books. Consequently, we handled the approaches of Sunnah and Shi'i explicators relatively so as to understand the message correctly, which was meant to be given.