Öğretmen Algılarına Göre Okul Müdürlerinin Nöroliderlik Düzeyleriyle Öğretmenlerin İş Doyumu Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırma öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin nöroliderlik düzeyleri ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. 2024-2025 eğitim-öğretim yılı itibariyle Şanlıurfa ilinin Viranşehir ilçesinde yer alan okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise kademelerinde görev yapan 2910 öğretmen, araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. Örneklem ise evreni temsil ettiği düşünülen 342 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklem yöntemi basit tesadüfi örnekleme olarak belirlenmiştir. Araştırmanın veri toplama sürecinde üç araçtan yararlanılmıştır: Kişisel Bilgi Formu, araştırmacı tarafından geliştirilen Nöroliderlik Ölçeği ile Ho ve Au (2006) tarafından geliştirilen ve Demirtaş (2010) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılan İş Doyumu Ölçeği. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin analizinde, SPSS programından yararlanılmıştır. Veri analiz sürecinde, öğretmenlerin okul yöneticilerinin nöroliderlik yeterliliklerine ve kendi iş doyum düzeylerine ilişkin algılarını belirlemek amacıyla aritmetik ortalama ve standart sapma değerlerinden yararlanılmıştır. Öğretmen algılarının kişisel değişkenler doğrultusunda incelenmesinde, verilerin normal dağılım göstermemesi nedeniyle parametrik olmayan istatistiksel yöntemlerden Mann-Whitney U testi ve Kruskal-Wallis testi tercih edilmiştir. Nöroliderlik ile iş doyumu arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla ise Spearman Rho sıralama korelasyon katsayısından yararlanılmıştır. Araştırma bulgularına göre öğretmenlerin, yöneticilerinin nöroliderlik yeterliliklerine ilişkin tüm alt boyutlarda 'katılıyorum' düzeyinde, iş doyumuna ilişkin ise ölçek toplamında 'katılıyorum' düzeyinde algıya sahip oldukları tespit edilmiştir. Buna ek olarak, yapılan korelasyon analizi sonucunda, öğretmenlerin nöroliderlik yeterlilik algıları ile iş doyumu algıları arasında orta düzeyde ve pozitif yönlü bir ilişki olduğu görülmüştür. Nöroliderliğin alt boyutları ile iş doyumu arasında en güçlü ilişkinin nöroliderliğin özerklik alt boyutunda, en zayıf ilişkinin ise netlik alt boyutunda olduğu görülmüştür. Ayrıca okul müdürlerinin nöroliderlik yeterliliğinin öğretmen iş doyumunun anlamlı bir yordayıcısı olduğu ve iş doyumunda yaşanan değişimin %14'ünü açıkladığı tespit edilmiştir. Bu verilerden hareketle, öğretmenlerin iş doyumunu artırmak için okul müdürlerinin liderlik becerilerini güçlendirmeye yönelik nöroliderliğin tüm boyutlarını kapsayacak hizmet içi eğitimlerin düzenlenmesi önerilebilir.

This research aims to examine the relationship between school principals' level of neuroleadership and teachers' job satisfaction according to the teachers' perceptions. The relational screening model, one of the quantitive research designs, was used in this research. As of the 2024-2025 academic year, the universe of the study consists of 2910 teachers working at preschools, primary schools, secondary schools and high schools in Viranşehir district of Şanlıurfa province. The sample consists of 342 teachers who are considered to represent the universe. The sampling method of the study was determined as simple random sampling. During the data collection process, three tools were utulized: the Personal Information Form, the Neuroleadership Scale developed by the researcher and the Job Satisfaction Scale developed by Ho and Au (2006) and adapted into Turkish by Demirtaş (2010). The data obtained within the scope of the research were analyzed using the SPSS software. In order to determine teachers' perceptions regarding school principals' neuroleadership competencies and their own levels of job satisfactions, arithmetic mean and standard deviation values were calculated. Since the data were not normally distributed in the examination of teachers' perceptions according to personal variables, Mann- Whitney U test and Kruskal-Wallis test, non-parametric statistical methos, were employed. In order to determine the relationship between neuroleadership and job satisfaction, the Spearman's Rho Rank Correlation Coefficient was used. According to the research findings, it was determined that teachers perceived their administrators' neuroleadership competencies at the 'agree' level in all sub-dimensions, and their job satisfaction at the 'agree' level in the overall scale. Additionally, as a result of the correlation analysis, it was seen that there was a moderate-level and positive relationship between teachers' perceptions of neuroleadership competence and their perceptions of job satisfaction. Among the sub-dimensions of neuroleadership, the strongest correlation with job satisfaction was found in the autonomy sub-dimension, while the weakest was observed in the certainty sub-dimension. Furthermore, it was determined that school principals' neuroleadership competencies significantly predict teachers' job satisfaction and explain 14% of the variance in job satisfaction. Based on these findings, it can be recommended that in-service training programs be organized to enhance school principals' leadership skills by incorporating all dimensions of neuroleadership, with the aim of increasing teachers' job satisfaction.