Aile hekimlerinin spora yönelik tutumları ve egzersiz sağlık inançlarının değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırma, Aile Sağlığı Merkezlerinde görev yapan aile hekimlerinin, spora yönelik tutum düzeyleri ile egzersiz sağlık inanç düzeylerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Mardin il merkezi ve ilçelerinde bulunan ortalama 80 Aile Sağlığı Merkezinde görev yapan 250 Aile Hekimi ile gerçekleştirilmiştir. Gönüllülük esaslı olarak gerçekleştirilen bu araştırmada, veri toplama aracı olarak katılımcıların demografik özelliklerini belirlemek amacıyla oluşturulmuş "Kişisel Bilgi Formu" ile "Spora Yönelik Tutum Ölçeği" ve "Egzersiz Sağlık İnanç Modeli" olmak üzere iki farklı ölçek kullanılmıştır. Araştırmanın yürütülebilmesi için 16/05/2021 tarihli ve 12977 sayılı (MAÜ EK) ile Etik Kurul Onayı alınmıştır. Egzersiz Sağlık İnanç Modeli ile Spora Yönelik Tutumlarının bağımsız değişkenleri açısından anlamlı farklılık gösterip göstermediğini anlamak için ikili bağımsız gruplar için t-testi; en az üçlü kategorik değişkenlerde ise Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) testi kullanılmıştır. ANOVA testinden elde edilen anlamlı farklılıkların hangi gruplar arasında olduğunu anlamak için Post-Hoc testlerine başvurulmuştur. Ölçekler arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını anlamak için ise Pearson Korelasyon Analiz testi yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre; Spora Yönelik Tutumları ölçeğinin yaş, görev yeri, günlük ortalama bakılan hasta sayısı ve düzenli egzersiz yapma değişkenlerinde istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir (p<.05; p<.001). Araştırmada Egzersiz Sağlık İnanç Modeli ölçeği alt faktörler düzeyinde analiz edilmiş ve katılımcıların bu faktörlerin bazılarından elde ettikleri puanlarda gelir durumu, görev yeri, hasta sayısı, günlük bakılan ortalama hasta sayısı, düzenli egzersiz yapma, egzersiz sıklığı ve algılanan sağlık durumu değişkenlerinde istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir (p<.05; p<.001). Sonuç olarak, iş ortamındaki mevcut yoğunluğun azaltılması, maddi olanakların iyileştirilmesi ve sosyal imkânların genişletilmesi sayesinde aile hekimlerinin spora yönelik olumlu tutumlarının daha da artacağı ve bu düzenlemelerin egzersiz sağlık inançları üzerinde de olumlu yönde katkı sağlayacağı söylenebilir.

This study was conducted to review the attitude levels of family doctors who work in Family Health Centers toward sports and their level of beliefs on exercise health. The study was performed with 250 Family Doctors working in an average of 80 Family Health Centers in Mardin City center and its districts. "Personal Information Form" and two different scales "Attitude Scale Towards Sports" and "Exercise Health Belief Model" consisting of 25 items that were established as data collection tools to determine the demographic characteristics of the participants were utilized in this research with a voluntary basis. 16/05/2021 dated and 12977 numbered (MAÜ EK) Ethics Committee Approval was obtained. A t-test was used for pairwise independent groups while One-Way Analysis of Variance (ANOVA) was utilized for at least three categorical variables to understand whether there is a significant difference in the independent variables of Exercise Health Belief Model and Attitudes Toward Sports. Post-Hoc tests were used to understand between which groups the significant differences obtained from the ANOVA test were. Pearson Correlation Analysis test was applied to see whether there is a significant relationship between scales. According to findings, there are statistically significant differences in the variables of age, place of duty, the daily average number of patients, and regular exercise of the Attitude Scale Towards Sports (p<.05; p<.001). The Exercise Health Belief Model scale was analyzed at the level of sub-factors in this paper, and, for findings, there are statistically significant differences in the participants' scores regarding variables of income status, place of duty, number of patients, the average number of patients cared for daily, regular exercise, exercise frequency and perceived health status (p<.05; p<.001). In conclusion, we can say that family doctors' positive attitudes toward sports will improve and these regulations will have a positive effect on their exercise health beliefs thanks to the reduction of the intensity in the business environment, the improvement of financial opportunities, and the expansion of social opportunities.