BİZANS İMPARATORLUĞU’NUN ALTERNATİF İSTİHKÂM ŞEHRİ: DARA (ANASTASIOPOLIS) KURULUŞU VE GÜNÜMÜZE KADARKİ DURUMU

Abstract

Bugün Güneydoğu Anadolu bölgemizde Nusaybin’e yakın noktada Oğuz köyü olarak bilinen Dara şehri, tarihi çok eskilere dayanan bir yerleşim yeridir. Klasik ortaçağ kaynaklarında Part imparatoru Darius’un Büyük İskender ile yaptığı savaşta yenilerek öldürüldüğü yer olarak Darius’un ismine izafeten Dara adıyla kurulduğu belirtilen bu şehir MS. 363 yılında Bizans imparatoru Jovian’ın imparatorluğun Mezopotamya’daki güçlü şehri Nusaybin’i Perslilere terk etmesi sonrasında sınırda yaşanan bocalama süreci imparatorluk için alternatif bir istihkâm şehri fikrini gündeme getirdi. Dara, VI. Asır başlarından İslam fetihlerine kadar bu önemli görevi yerine getirebilecek bir şehir olarak tanzim edildi. Dara’nın bir istihkâm şehri olarak tanziminden sonra Bizans imparatorluğu Mezopotamya sınırında muvaffakiyetler elde etti. İslam fetihlerinden sonra kent Nusaybin ile aynı kaderi paylaştı ve bir sınır şehri olarak önemini yitirdi. XIII. Asırdan XIX. Asra kadar bölgeye gelen Arap ve batılı seyyahlar kentin bir harabe halinde olduğunu ve Roma-Bizans yapılarını içerisinde barındırdığından söz ederler