ROMA VE BİZANS KAYNAKLARINDA HARRAN VE ÇEVRESİ

Abstract

Fırat ve Dicle arasındaki toprakların en eski yerleşimlerinden biri olan Harran şehri, İslam çağında olduğu gibi Roma ve Bizans dönemlerinde de zengin kültürü temsil eden bir kent olmuştur. Mezopotamya’nın bu dönemde iki ezeli rakip (Roma ve İran) arasında bir savaş alanı olması hasebiyle bu şehir belli zamanlarda taraflar arasında el değiştirmiş, bazen de iki tarafın gerçekleştirdiği kanlı savaşların merkezi olmuştur. Ayrıca o dönemde Harran, bölgenin en kalabalık putperest kitlesini barındırması sebebiyle Roma-Bizans kaynaklarında bahsedilen bir yerleşim yeri olmuştur. Bu makalede İslam egemenliği öncesine kadar Roma ve Bizans kaynaklarında muhtelif vesilelerle bahsedilen Harran ve çevresi ile ilgili bilgiler değerlendirilecek ve bu kaynaklar üzerinden Geç Roma ve Erken Bizans çağında şehrin coğrafi, siyasi, sosyo-ekonomik ve fiziki durumuyla ilgili genel değerlendirmeler yapılmaya çalışılacaktır.