Kurumlar ve Ekonomik Gelişme: Panel Veri Analizi ile Bir Değerlendirme

Abstract

North’un kavramsallaştırması ile "oyunun kuralları" olarak tanımlanan kurumlar, bireylerin davranışkalıplarını belirleyen kısıtları koyan birer yapı olarak tanımlanmaktadır. Bu kısıtlar resmi veya gayriresmi nitelikte olabilmektedir. İnsan davranışları üzerindeki etkisi her geçen gün daha fazla kabul görenkurumlar, iktisadi ve siyasi olarak sistemin işleyişini,sistemin kazanan ve kaybedenlerini de belirlemgücüne sahiptir. Kurumların işleyişi birçok araştırmacı tarafından farklı yönleri ile incelenerek kavramsallaştırılmıştır. Kurumların gelişmişlik düzeyi üzerindeki etkisini ele alan birçok kuramgeliştirilmiştir. Bu kuramlar, makroekonomik politik ekonomi yaklaşımlarından mikroekonomik işlem maliyetleri yaklaşımına kadar uzanmaktadır. Literatürde kuramsal çerçevesi tartışılan kurumlarınölçülmesi de kurumların tanım ve işlevleri konusunda uzlaşma sağlanamadığından kısıtlar içeren bir diğerkonudur. Bu çalışmanın amacı panel veri analiziyle 127 ülkenin 2006-2010 yılları arasındaki verilerikullanılarak hangi kurumsal yapının gelişme düzeyi üzerinde etkili olduğunu saptamaktır. Elde edilenbulgular ülke karakteristiklerinin ve gayrı resmi kurumların etkisine işaret etmektedir.