DEYÎRBAZÊ DÊRSIMÎ SILO QIZ

Abstract

Bu projede, Kürt edebiyatının hafızası olarak kabul edebileceğimiz sözlü edebiyat alanına yönelik bir çalışma yürütülmüştür. Sözlü edebiyat alanı geniş bir saha olduğu için ve tek bir proje olarak akatarımı mümkün olmadığından, sözlü edebiyatın yapı taşlarından olan dengbejlik üzerine yapılmış bir çalışmadır. Dengbejliği mıntıka olarak daraltarak Dersim yöresine yoğunlaşılmışdır. Dersim yöresinde yoğun olarak konuşulan zazaki dilinde dengbejlik alanında iyi ürünler verilmesine rağmen, araştırmalar konusunda yetersiz kalmıştır. Bundan kaynaklı böyle bir proje yürütülmüştür. Dersimde dengbejlik nezninde bir ekol olan Silo Qiz; bu çalışmanın ana temasıdır. Silo Qiz gerek yaşı itibariyle gerekse en tanınmış dengbej olmasından dolayı Dersim yöresinin hafızası niteliğindedir. Ağırlık olarak kaynak taraması, yörenin kültürüne hâkim sanatçıların görüşleri, Silo Qiz’ın röportaj ve belgeselleri araştırma yöntemi olarak kullanılmıştır.

Na proje, xebate vîra edebîyata kurdî ya ke ma fekî hesibnenê ayê sero ame viraştiş. Edebîyatê bî şekle fekî zaf cayekê hîra ceno, na semedra na xebate de deyîrbazîye teyna deyîrbazê û deyîrbazîya Dêrsîm sero amo viraştane. Her çigas ke ziwane zazakî/kirmanciki de deyîrbazîyanî sero xebat û cigerayîşî estê, kêm mendo. Na semed ra zî mewzuyê na xebate de şaîr/deyîrbazê Dêrsîm Silo Qiz bî emro xo yo derg bi şaxsiyetê xo û bî kilamane hawayê xo Dêrsîm miyande deyîrbaze o ke tewr namder o. Giranîya na xebate cigêrayîşê warî, reportajê û qeydê ke eyî sero ame vatene û viraştane inan ra istifade kerd