KÜRESELLEŞME VE YENİ TÜKETİM MEKÂNLARI OLARAK KAHVE DÜKKÂNLARI: DİYARBAKIR ÖRNEĞİ

Abstract

Küreselleşme, teknoloji ve sermaye hayatımızın her alanında karşımıza çıkan kavramlar olup ve aslında bakıldığında hayatımızın bunların etrafında şekillendiği görülmektedir. Küreselleşmenin hızı, çoğu zaman teknolojik gelişmelere bağlı olarak değerlendirilebilmektedir. Küreselleşmeyle beraber sürekli devinim içinde olan sermaye de piyasa güçleri tarafından her defasında yeniden yapılandırılır. Bu yüzden küreselleşmenin ülkeler tarafından değil, büyük şirketler tarafından yürütüldüğünü söylemek çok ta yanlış olmasa gerek. Bunun sonucu olarak, küresel şirketlerin pazara sundukları tüketim mallarının ulusal, yerel kültürler üzerindeki etkisi artmaktadır. Küreselleşmede hedef kitlelerin "farklı" toplumlar olması ve bu toplumlardaki "kültürlerin" birbirine geçişini sağlamanın stratejilerinden biri de mekânları "aynılaştırmadır". Tüketici topluma, farklı yerlerde aynı içeceklerin, yiyeceklerin sunumu bu amaca hizmet etmektedir. Küreselleşmenin "yeni dünyadaki" "aynılaşma" politikasında uygun metalardan biri de kahvedir demek mümkündür. Bu bağlamda çalışma kapsamına dünyanın birçok yerinde şubeleri olan mekânlardan olan kahve dükkânlarının (Starbucks, Roberts Coffee vb.) Diyarbakır’daki temsilleri ile yerel kahve dükkânları ele alınmıştır. Bu bağlamda çalışmada, kahve ile ilgili genel bilgiler de (kökeni, kahvehaneler vb.) verilmiş olup "Metropol" kent olarak değerlendirilen Diyarbakır'da gün geçtikçe sayıları artmakta olan küresel, ulusal ve yerel kahve dükkânlarında “aynılaşma” politikası üzerinde bir inceleme ve değerlendirme yapılmıştır. Bu değerlendirmenin sonucu olarak, Diyarbakır’da küresel ve yerel kahve dükkânları ile ilgili yapılan araştırmada; küresel ve yerel olan kahve dükkânlarının birbirinden ne kadar farklı olsalar da birbirlerinden etkilendikleri görülmüştür. Ayrıca küresel olanların bulundukları yerdeki topluma göre kendilerini şekillendirebildikleri de izlenilmiştir.