Van İli Ekolojik Koşullarında Farklı Ekim Sıklıkları ve Azot Dozlarının Tritikale (x Triticosecale Wittmack ex. A. Camus) Çeşitlerinde Verim ve Bazı Verim Öğelerine Etkisi

Abstract

Bu araştırma, Van ili ekolojik koşullarında, 2009-2010 ve 2010-2011 yıllarında, tesadüf bloklarında bölünen bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırma, 4 gübre dozu (2.7, 5.4, 8.1, 10.8 kg N/da) x 3 çeşit (Presto, Mikham-2002, Karma-2000) x 4 sıklık (350, 450, 550 ve 650 tohum/m²) x 3 tekerrür = 144 parsel olacak şekilde planlanmış ve yürütülmüştür. Yıl ortalamalarına göre, bitki boyu 113.3-106.8 cm; metrekarede başak sayısı 620-572 adet; başakta tane sayısı 46.0-44.2 adet/bitki; bin tane ağırlığı 40.4-38.7 g ve tane verimi 343.7-327.0 kg/da arasında değişmiştir. Artan azot dozu ve ekim sıklığına bağlı olarak denemeye alınan tüm çeşitlerde bitki boyu, metrekarede başak sayısı, başakta tane sayısı ve tane veriminin arttığı saptanmıştır. Bu araştırmada, yıllar ortalamasına göre en yüksek tane veriminin 520.3 kg/da ile Karma-2000 çeşidinin üçüncü sıklık (550 tohum/ m²) ve dördüncü azot dozundan (10.8 kg N/da) elde edilmiştir. İncelenen tarımsal karakterler açısından bitki boyu, metrekarede başak sayısı, başakta tane sayısı ve tane verimi bakımından daha yüksek değerler getirmesinden hareketle, denemeye alınan Karma-2000 çeşidinin Van ili ekolojik koşullarında ve kışlık olarak başarı ile yetiştirilebileceği sonucuna ulaşılmıştır.

This study was conducted by randomized blocks divided by split-split plots trial design with three replications in Van city ecological condition 2009-2010 and 2010-2011 years. The research was planned and carried out with 4 nitrogen doses (2.7, 5.4, 8.1, 10.8 kg N/da) x 3 cultivars (Presto, Mikham2002, Karma-2000) x 4 seed rate (350, 450, 550 ve 650 seed/m²) x 3 replication =144 parcel. According to the average of years, the plant height has been changed between (113.3-106.8) cm; the number of ears per square meter between number; the number of grains per spike between (46.0-44.2); thousand grain weight between (40.4-38.7) g and grain yield between kg ha-¹respectively. Among the studied agricultural characters, plant height, the number of spike per square, the number of grains per spike and grain yield were increased depending on increasing nitrogen dose and sowing density in all varieties. In this study, according to the average years the high grain yield (5203 kg ha-1) was obtained from Karma-2000 variety, the third frequency (550 seed rate m-²) and the fourth dose of nitrogen (108 kg N da-1) application. Accordingly, Karma-2000 demonstrated superior performance in terms of plant height, spike number per square meter, number of grains per spike and grain efficiency. It was concluded that Karma-2000 varieties can be grown in the Van city ecological condition and winter with success.