GENEL SEYRİYLE SARIBEYOĞLU MUSTAFA İSYANI VE BUNA KARŞI ALINAN TEDBİRLERİN AMİD MAHKEMESİ'NE YANSIMALARI

Abstract

It is understood from some different copies sent to Amid court that the brigand named Sarıbeyoğlu Mustafa who became an important problem for the state between 1732 and 1739 escaped around Bolvadin. Although the riot was quashed after, its reflections were noticed to authorities of Amid which was a remote area and help was requested from them. In a firman dated 22 Zilhicce 1151/2 April 1739 sent from center to Amid court, padishah commanded to cadi, tax collector, voivode, janissary officer and other authorities that the robber named Sarıbeyoğlu and his accompanies should be arrested immediately. As understood, rioters in Honaz Castle were able to run away when surrounded by the army. In the firman which commanded that rioters should be followed, it was indicated that those who killed the said brigand would be awarded with the riches of him and more. It is seen in the correspondences that harsh precautions were taken specifically for this riot and generally for all brigands. In the study firmans which were recorded in the cadi’s notebook in that years were written up as basic source.

1732-1739 yılları arasında devlet için önemli bir sorun haline gelen Sarıbeyoğlu Mustafa adlı "eşkıya"nın Bolvadin taraflarına firar ettiği Amid Mahkemesi'ne gönderilen birkaç farklı emirnameden anlaşılmaktadır. İsyan her ne kadar sonradan kontrol altına alınmışsa da isyanın yansımaları Amid gibi oldukça uzak bir idari birimin yöneticilerine bildirilmiş ve bunlardan yardım talep edilmiştir. Merkezden Amid Mahkemesi'ne gönderilen 22 Zilhicce 1151/2 Nisan 1739 tarihli bir fermanda padişah; kadı, mütesellim, voyvoda, yeniçeri zabiti ve diğer idarecilere hitaben Sarıbeyoğlu denen şakinin ve yanındakilerin bir an evvel yakalanmasını emretmiştir. Anlaşıldığı kadarıyla Honaz Kalesi'ndeki asiler, ordu tarafından kuşatıldıklarında firar etmeyi başarmışlardır. Bolvadin taraflarına giden asilerin takibinin emredildiği fermanda, anılan eşkıyayı katledenlere ona ait malların verileceği ve bunun yanında büyük ihsanlarla ödüllendirilecekleri belirtilmektedir. Özelde bu isyana, genelde ise tüm eşkıyalara karşı sert tedbirler alındığı yazışmalardan anlaşılmaktadır. Çalışma, 1739 tarihinde kadı defterine kaydedilmiş fermanları ana kaynak tutmak üzere kaleme alınmıştır.