Arap ulus kimliğinin inşasında tarihyazımı ve mimarlık: Mısır örneği

Abstract

Bu çalışmada, Arap uluslaşma hareketlerinin içerisinde önemli bir yer kaplayan Mısır'ın, on dokuz ve yirminci yüzyıla tekabül eden yerelleşme serüveninde, tarihyazımı ve mimarlığın rolleri tartışılmaktadır. Mısır'ın uluslaşma sürecini inşa eden ve sonrasında kaleme alınan tarihyazımlarının kahir ekseriyeti, milliyetçiliğinin tarihsel kökenlerine ve aktörlerine Avrupa merkezli ve oryantalist bir perspektiften yaklaşmakta ve bu, bir takım tarihyazımsal sorunsallar ortaya çıkarmaktadır. Söz konusu sorunsallar zaman, mekan, aktörler ve hadiseler gibi bir takım tartışma alanları tariflemektedir. Bu sorunsallar etrafında yapılacak tartışmalar, hakim tarihyazımı yaklaşımlarının inşa ettiği Mısır uluslaşmasını yeniden ele almaya imkan vermektedir. Metin bu imkanı, on dokuz ve yirminci yüzyıl içerisinde kaleme alınmış tarihyazımları ya da neredeyse bir tarihyazımı gibi işleyen mimarlık/mekan söylem ve pratikleri üzerinden kurgulamaktadır. Bu bağlamda Mısır'ın uluslaşma serüveni, on sekiz ve on dokuzuncu yüzyıllarda inşa edilen tarihyazımı ve mimarlık/mekan meseleleri dikkate alınarak, "Avrupalıların Mısır'ı", "Mısırlıların Mısır'ı" ve "Nasır'ın Mısır'ı" olmak üzere üç farklı zamansal aralığa ayrılmış ve tartışma bu dönemlere göre yapılmıştır.

In this study, the roles of historiography and architecture in the localization adventure of Egypt, which occupies an important place in the Arab nationalization movements, corresponding to the nineteenth and twentieth centuries, are discussed. The overwhelming majority of the historiographies that contributed to the nation-building process of Egypt and were written afterwards approach the historical origins and actors of its nationalism from a Eurocentric and orientalist perspective, and this raises a number of historiographic problematics.These problematics describe some areas of discussion such as time, space, actors and events. Discussions around these problematics will enable us to reconsider the Egyptian nationalization built by dominant historiographic approaches. The text constructs this possibility through historiography written in the nineteenth and twentieth centuries or architecture/space discourses and practices that operate almost like a historiography. In this context, Egypt's nationhood adventure was divided into three temporal intervals: Egypt of the Europeans, Egypt of the Egyptians, Nasser's Egypt. Taking into account the historiography and architecture/space issues built in the eighteenth and nineteenth centuries, the discussion was approached according to these time periods.