Ege Gübre Neolitik Yerleşimi Ok Uçları Tekno-Tipolojisi

Abstract

Bu çalışma, Batı Anadolu Geç Neolitik yerleşim yerlerinden biri olan Ege Gübre Yerleşimi arkeolojik kazısından ele geçen ok uçlarının tekno-tipolojik analizlerini kapsamaktadır. Ege Gübre Yerleşimi adını sınırları içerisinde bulunan fabrikadan almıştır. Yerleşimde kazı çalışmaları 2004-2008 yılları arasında, Ege Üniversitesi’nden Haluk Sağlamtimur’un bilimsel başkanlığında, İzmir Arkeoloji Müzesi ile birlikte gerçekleştirilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda yerleşimde dört ana tabaka tespit edilmiştir. I. tabaka Hellenistik Dönem ile temsil edilirken, II. tabaka Kalkolitik Çağ ile temsil edilir. I. ve II. tabaka büyük oranda tahrip olmuştur. Buluntuların büyük bölümü Geç Neolitik Dönem ile temsil edilen III. tabakadan ele geçmiştir. Geç Neolitik Dönem ile temsil edilen bir diğer tabaka ise IV. tabakadır. IV. tabaka çok sınırlı bir alanda tespit edilmiş olup büyük oranda III. tabaka tarafından tahrip edilmiştir. Yapılan C14 yaşlandırma sonuçlarına göre, yerleşimin en erken tabakası olan IV. tabaka MÖ 6200- 6000, III. tabaka ise MÖ 6000-5700 yılları arasındaki tarihlere denk gelmektedir. Ege Gübre Yerleşimi III. ve IV. tabakalarından ele geçen yontmataş malzeme üzerinde yapmış olduğumuz tekno-tipolojik çalışmalar sonucunda, yerleşimde toplamda 32 adet ok ucu tespit edilmiştir. Bunların 8’i kırık, 24 tanesi ise tamdır. 14’ünün hammaddesi kalsedon iken 18’inin hammaddesi çakmaktaşıdır. Tipolojik olarak ‘Geniş Yaprak Biçimli’ ve ‘Dar Yaprak Biçimli’ olmak üzere iki alt tipe ayrılan bu uçların dip kısmında, içbükey girinti gösteren herhangi bir sap teknolojisinden söz etmek mümkün değildir. Sadece ucun ahşap sapa yerleştirilmesi için proksimal bölgede ve yanal kenarlarda düzeltiler oluşturulmuştur. Yapılan bu düzeltiler, bir sap oluşturmaktan öte fonksiyonel açıdan ucun morfolojik olarak hazırlanması işlemidir.