MEHCER EDEBİYATI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Abstract

Modern Arap edebiyatının önemli ekollerinden biri de Mehcer/Göç edebiyatı ekolüdür. Mehcer Edebiyatı, 19. yüzyılda Lübnan, Suriye, Filistin ve Ürdün’den Amerika ve diğer yabancı devletlere göç eden Arapların oluşturduğu Arap edebiyatıdır. Değişik sebeplerle ülkelerinden göç edip başta New York olmak üzere, Amerika’nın değişik bölgelerine yerleşen Arap aydınlar, buralarda er-Rabıtatu’l-Kalemiyye, el-Feyhaf, Kevkebu Emrîka, el-Asr, el-Eyyam… gibi edebi mahfiller oluşturmuş ve Arap Mehcer edebiyatı denilen ekolün oluşmasına zemin hazırlamışlardır. 19. yüzyılın başında Doğu’dan Batı’ya göç etmek zorunda kalan Arap entelijansiyası, çok geçmeden Batı kültürü ile intibak sağlamış ve Batılı mütefekkirlerden etkilenmiştir. Bu etkilenme daha çok güzel sanatların müzik, resim, edebiyat, mimarlık, heykeltıraşlık ve tiyatro alanlarında olmuştur. Bu kültürel etkilenme neticesinde daha sonra Mehcer edebiyatı olarak adlandırılan ekolün oluşmasına vesile olan edipler, bir çok yönü ile modern Arap edebiyatını etkilemişlerdir. Özellikle nesir ve şiirde protest bir tarz benimseyen Mehcer edebiyatçıları, daha önce söz konusu iki alanda mevcut olan kayıtlara baş kaldırmış ve kendilerince oluşturulan yeni kaide ve kurallara göre çalışmalarını meydana getirmişlerdir. Mehcer edebiyatının bir çok temsilcisi bulunmaktadır. Bu temsilcilerden her biri kendi alanında zirvedeyken, zikredilmesi gereken iki edip bulunmaktadır. Bunlardan biri, 1931 yılında Amerika’da vefat eden ünlü şair ve filozof Cubrân Halil Cubrân’dır. Diğeri ise, 1988 yılında Beyrut’ta hayata gözlerini yuman yazar Mihail Nuayme’dir. Söz konusu olan iki edebiyatçının Mehcer edebiyatı ekolünün oluşmasında katkısı büyüktür.