Abdülcelil b. Muhammed el-Kayrevâni'nin İ'ânetü'l-Müciddin fi Tashihi'd-Din Şerhu Ümmi'l-Berâhîn adlı eserinin tahkik ve değerlendirilmesi

Abstract

Abdülcelîl İbn 'Azzûm el-Kayrevânî'ye ait İ'ânetü'l-müciddîn fi tashihi'd-dîn şerhu Ümmi'l-Berâhîn, Muhammed b. Yusuf es-Senûsî'nin el-'Akîdetü's-Süğrâ olarak şöhret bulan Ümmi'l-Berâhîn'in önemli şerhlerindendir. İbn 'Azzûm eserde akıcı bir üslupla İslam inancına ilişkin kısa bir değerlendirme yapmıştır. Kelam, mantık ve felsefe ilimlerinde otorite olan müellifin, akıcı bir üslup kullanmış olması ve eserde islâmî fırkalar arasında ihtilafa neden olan başta kelam ve dil olmak üzere İslâmî ilimlerden birçok meseleyi eleştirel bir tarzla işlemiş olması önem arz etmektedir. Çalışmada müellifin yaşadığı dönemin siyasi, iktisadi ve ictimaî yapısı ele alınıp bunun müellifin ilmi şahsiyetine etkisi incelenmiştir. Bununla birlikte çalışmada hem İbn 'Azzûm'un hem de Senûsî'nin hayatı hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca İbn 'Azzûm'un şerhte izlediği metodunu da temas edilmiştir. Kitabın tahkikinde, tasnifinde, yorumlamasında ve indekslenmesinde hiçbir cabadan kaçınılmamıştır.The book Ianat Al-Mujedden Fi Tashih Eddeen Bisharh Umm Al-Barahin- Supporting the Diligent in Correcting the Religion through Explaining the Source of Proofs- by Abd Al-Jalil Ibn Adhoum Al-Qayrawani is one of the great explanations of the book Umm Al-Barahin- Source of Proofs- known as "The Small Creed", written by Sheikh Muhammad Bin Yusuf Al-Senussi who presented the Islamic faith in a clear style .The importance of the book appears in the accuracy of the author's statement and his long experıence in theology, logic and philosophy, in addition to its inclusion on a number of problematic scientific and linguistic issues which are a cause of disagreement between Islamic sects, as Ibn Adhoum commented on them and explained them, including the issue of the attributes of God Almighty. The research studied the political, economic and social era of the author, and its impact on the formation of his scientific personality translating the author's ideas in addition to the Senussi text. It also revealed the methodology of Ibn Adhoum in his explanation sparing no effort in verifying, controlling, commenting and indexing the book.