Bazı yazlık arpa genotiplerinin verim ve kalite yönünden değerlendirilmesi

Abstract

Çalışma, Güneydoğu Anadolu Bölgesinin arpa yetiştiriciliği açısından önem arz eden Diyarbakır ve Adıyaman illerinde, 2008-09 ve 2009-10 yıllarında, tesadüf blokları deneme deseninde dört tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Şahin 91 ve Vamıkhoca çeşitleri ile birlikte CIMMYT (Uluslararası Mısır ve Buğday Geliştirme Merkezi) ve ETAE (Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü) melez programlarından temin edilen 10 adet yazlık arpa hattı kullanılmıştır. Çalışmada; tane verimi ve verimi etkileyen bazı kalite kriterleri (hektolitre ağırlığı, bin tane ağırlığı, nişasta ve protein oranları) incelenmiştir. Yapılan birleşik analizlerde, incelenen özellikler bakımından yıl, yer, çeşit ve yıl x yer, yıl x yer x interaksiyonlarında % 1 ve % 5 düzeyinde önemli farklılıklar belirlenmiştir. Araştırmada kullanılan genotipler değerlendirildiğinde verim bakımından 2 nolu genotip teknolojik kalite kriteri bakımından 8 nolu genoitp kimyasal kalite kriterleri bakımından ise 4 nolu genotip öne çıkmıştır. Bu çalışma sonucunda verim ve kalite özellikleri bakımından öne çıkan genotiplerin tescil ettirilmesi veya melez programlarında kullanılmak üzere stokta muhafaza edilmesi Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ nin arpa yetiştiriciliği açısından faydalı olacaktır.

The study was conducted in Diyarbakir and Adiyaman provinces which have significance for barley cultivation in the Southeastern Anatolia Region, in the years 2008–09 and 2009–10, as a randomized block design with four replications. Şahin 91 and Vamıkhoca varieties and 10 spring barley lines Which obtained from CIMMYT (International Maize and Wheat Improvement Center) and ETAE (Aegean Agricultural Research Institute), were used. In this study, were investigated in grain yield and some quality criteria (hectolitre weight, thousand grain weight, protein content, rate of starch,). The combined analysis were determined significant differences at the level of 1% and 5% in terms of year location variety and interaction of year x location year x location x variety in terms of examined features. When genotypes used in this study evaluated, genotype number 2 in terms of efficiency, genotype number 8 in terms of technological quality criteria, genotype number 4 in terms of chemical quality criteria, came the fore. The result of this study, genotypes determined to be a good in terms of yield and quality characteristics, to be registered or to kept in stock for barley breeding programs, will be useful for barley breeding in Southeastern Anatolia Region