Şehristânî’nin “el-mecûs” tasnifininmecûsî kutsal metinlerinden hareketle tahkiki

Abstract

Bu makalede Şehristânî’nin el-Milel ve’n-nihal isimli eserinde “el-Mecûs” başlığı altında yer alan bölümün Sâsânî dönemi Mecûsî yorum geleneği olarak bilinen Pehlevî metinleriyle (Zendler) bir karşılaştırılması yapılacaktır. Bu noktada Şehristânî’nin Mecûsîlik kapsamında tasnif ettiği grupların temel iddialarına yönelik olarak naklettiği bilgilerin Sâsânî dinî edebiyatında yer alan bilgilerle ne ölçüde örtüştüğü sorusuna cevap aranmaktadır. Bu şekilde Şehristânî özelinde XII. yüzyılda Mecûsîlik hakkında Müslüman yazarların İslâm öncesi İran dinî geleneği hakkında sahip olduğu tasavvura ulaşmak hedeflenmektedir.

This article aims to compare Shahristānī’s account of “al-Majūs” in his al-Milal wa al-nihal with the Pahlavi texts (Zend) from the Sasanian period, which correspond with the commentary tradition of Zoroastrianism. In this way, Shahristānī’s classification of the Zoroastrian groups and the information he provides on their beliefs is verified in the light of the Pahlavi texts. At the same time, working from the example of Shahristānī, the 12th century Muslim concept of the Iranian religious tradition from the pre-Islamic period is examined.