Arapça terkipte uyum: Teorik uygulamalı bir çalışma

Abstract

Bu çalışma, Arapça dil kelime grupları arasındaki uyumluluk olgusunu inceliyor ki bu olgu olmadan bileşimin anlamı amacından sapar ve anlamsızlaşır. Kompozisyon ve kelimelerin bütünlüğü arasındaki uyum dilimizi, Arapçayı diğer dillerden farklı kılarken, kelimelerin kuralsız bir şekilde toplanması ve sıralanması bu muazzam dile yakışmamaktadır. Bu çalışma biri teorik diğeri pratik olmak üzere iki kısma ayrılmaktadır. Konuyu teorik bölümde, uygunluk düzeyi ve terk düzeyi olmak üzere iki seviyede incelemeye çalıştık. Söz konusu bu iki seviyede dilbilgisi, dilbilim ve belagat düzleminde çalışıldı, sonra kendi bakış açımızla bir sonuç ile tamamladık. Uygulamalı bölümde ise Yusuf süresinin incelenmesini ele alıp bu konu çerçevesinde ulaşılan teori belirtilmiştir. Bu çalışma nahiv âlimlerinin, dilbilimcilerin ve edebiyatçıların mutabakat ile ilgili söylediklerini toplamaya çalışmaktadır. Öyle ki âlimlerin geçmişten günümüze kadar ortaya koydukları fikir ve görüşlerin metnin bütünlüğünü ve tutarlılığını gerçekleştirip dilde uyumluluğun önemini açıklayarak sunmaktadır. Bu çalışma mutabakat kavramının bileşenlerini, çeşitlerini ve metnin tutarlılığında oynadığı rolü ve bu terkibin olmaması durumunda kompozisyonda oluşacak dağınıklık durumunun düzeltmesi çerçevesinde şekillenirken aynı zamanda bu çalışma hata ve yanılsaması olmayan mutabakattan sapma konusunu da inceler. Şayet tersi olsaydı Kur'an bu durumu ayetlerinden uzak tutardı. Bu çalışma, terkiplerdeki 'mutabakat' olgusunun farklı düzeyleri üzerinde bir okumayı içermektedir. Dolayısıyla mutabakatın terkip içindeki yönlerini, aşamalarını ve düzeyini derinlemesine işleyip teorik bölümde sunulanların uygulamalı analizini içermektedir.

The study highlights the phenomenon of identicality -identical patterns- in Arabic and its significance. Without this system, structure becomes meaningless. Since coherence and consistency are unique properties to the Arabic language, it is improper and unacceptable to use it disruptly. This research is divided into two parts: one is theoretical and the other is practical / applied. In the first section, we tried to treat tow levels: the "application" of identicality and "suspending" or disabling its effectiveness. We have analyzed the two aspects by looking at syntax, linguistics and rhetoric. Then we concluded by mentioning our own viewpoint. In the applied section, we have looked deeply into Chapter of "Yusuf" in Quran on the light of our theory upon this topic. This study aims to collect scattered information nuggets of what previous philologists and grammar ians had presented in this field, where we have exposed the various ideas and concepts of those scholars from the oldest to the newest. In this research, we have tried to track the concept of identicality, its elements, its types, the role it takes in text cohesion and the unfavorable consequences that arise when it is disabled. We have also explored the desistance (suspension) of identicality when it is considered completely approved and reasonable; Otherwise it should have been avoided in Quran. Our paper includes a new understanding in terms of "identicality of structure" level ;that means we tried our best to explain in detail the aspects of identicality, its degrees and levels inside constructions and context. It also develops an analytic practical method of above mentioned theoretical ideas.