Engelli kardeşi olmak: Mardin örneği

Abstract

Bu çalışma, engelli kardeşi olan bireylerin yaşantılarına ilişkin durumların anlaşılması, yaşadıkları sosyal sorunların ve güçlüklerin belirlenerek engellilik sosyolojisi bağlamında değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada öncellikle, engellilik sosyolojisi üzerine kavramsal ve kuramsal bir çerçeve yer almaktadır. Burada verilenkuramsal bilgilerle aynı zamanda tartışma kısmı desteklenmektedir. Çalışma amacına uygun olarak nitel yöntemle gerçekleştirilmiştir. Araştırma için Mardin Artuklu Üniversitesi öğrencileri arasından engelli kardeşi olan kişiler seçilerek, bu kişilerden yarı yapılandırılmış görüşmeler ve gözlem tekniği yoluyla bulgular elde edilmiştir. Elde edilen veriler çalışmanın "bulgular" kısmında analiz edilerek değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler sonucunda engelli kardeşi olan kişilerin yaşantılarında birçok güçlük yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Bu güçlüklerin yaşanmasında, bu bireylere yüklenen sorumlulukların fazla olmasının ve çevrenin "ötekileştirici" "dışlayıcı" tavrının etkisi olduğu anlaşılmıştır. Bunun yanı sıra engelli kardeşi olan bireylerin yaşadıkları bu sorunlarla baş etmede herhangi sosyal destek almadığı ve bu durumla baş etmede yalnız kaldığı ortaya çıkmıştır. Çalışmanın sonucunda yaşanan sorunların çözümlenmesine ilişkin olarak, "sosyal model" perspektifinde değerlendirilmeler yapılmış ve bu yönde öneriler ortaya koyulmuştur.This study was carried out in order to comprehend the situations regarding the lives of individuals with disabled siblings, to determine the social problems and difficulties they experience and to evaluate them in the context of disability sociology. The study primarily includes a conceptual and theoretical framework concerning the sociology of disability. The discussion part is also supported by theoretical information given here. The study was carried out through a qualitative method in accordance with its aim. For the research, individuals with a disabled sibling among the students of Mardin Artuklu University were selected and findings were obtained from these people through semi-structured interviews and observation technique. The data obtained were analysed and evaluated in the "findings " part of the study. As a result of these evaluations, it has been revealed that people with disabled siblings experience many difficulties in their lives. It has been understood that the responsibilities imposed on these individuals are in a large number and the "marginalizing" and "exclusionary" attitudes of the environment are effective in experiencing these difficulties. Moreover, it has been revealed that individuals with disabled siblings do not receive any social support to cope with these problems and are alone in dealing with this situation. Regarding the resolution of the problems experienced by the individuals with a disables sibling, evaluations were made in the perspective of "social model" and suggestions were put forward in this direction as a result of the study.