Turist Rehberlerinin ve Rehber Adaylarının Yabancı Dil Sınavı Başarıları Üzerine Bir Değerlendirme

Abstract

Turist rehberliği, ülkeye ve destinasyona gelen yerli ve yabancı turistlere turun başından sonuna kadar eşlik edip her konuda onlara yardımcı olan özel bir meslek dalıdır. Bu açıdan bakıldığında turist rehberliği mesleğinde yabancı dil bilmek, mesleğin en önemli yapıtaşıdır. 6326 sayılı Turist Rehberliği Mesleği Kanunu’na göre mesleğe kabul için 7 koşul aranmaktadır ve bunlardan biri de geçerliği kabul edilen yabancı dil sınavlarının birinden başarılı olmaktır. Ülkemizde ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde verilen turist rehberliği eğitimine dair günümüze kadar çeşitli araştırmalar yapılmış olsa da mesleğe kabul için veya dil ekletmek için yabancı dil sınavlarına tabi olanların sınav başarıları üzerine kapsamlı bir çalışma yapılmamıştır. Literatürdeki bu boşluğa istinaden çalışmanın amacı, turist rehberler inin ve rehber adaylarının girdikleri yabancı dil sınavlarındaki başarı oranlarını incelemektir. Bu amaç doğrultusunda çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışmanın verileri, Turist Rehberleri Birliği (TUREB) tarafından 2014-2022 yılları arasında gerçekleştirilen Yabancı Dil Seviye Tespit Sınavı ile Yabancı Dil Ekletme Sınavına ilişkin istatistiklerden oluşmaktadır. Ancak 2019 yılı Ocak ayında yapılan dil sınavına ilişkin verilere, TUREB’in karşılaştığı teknik sorunlardan dolayı ulaşılamamıştır. Veriler, Turist Rehberleri Birliği’nin faaliyet raporları arşivinden e-posta yoluyla elde edilmiştir. Verilere göre 2014-2022 yılları arasında TUREB tarafından Almanca, Arapça, Arnavutça, Boşnakça, Bulgarca, Çekçe, Çince, Endonezce, Ermenice, Farsça, Fince, Fransızca, Gürcüce, Hırvatça, Hollandaca, İbranice, İngilizce, İspanyolca, İsveççe, İtalyanca, Japonca, Korece, Litvanca, Lehçe, Makedonca, Macarca, Norveççe, Portekizce, Romence, Rusça, Sırpça, Tayca ve Yunanca olmak üzere 33 farklı yabancı dilden sınav yapılmıştır. 2014-2022 yılları arasında her yıl 1 ila 3 sınav düzenlenmiş, toplamda 14 sınav gerçekleştirilmiştir. Bu sınavlara toplam katılım sayısı 10.311 olarak ortaya çıkmıştır. Başarılı olanların oranı %29 (n=2992), başarısız olanların oranı ise %71 (n=7319) olarak kayda geçmiştir. 33 dil arasında en fazla İngilizce dilinden sınava giren olmuştur. 2014-2022 yılları arasında toplam katılım sayısı 6470 olan İngilizce sınavından başarılı olanların oranı %22,7 (n=1467), başarısız olanların oranı ise %77,3 (n=5003) olarak ortaya çıkmıştır. Bulgular neticesinde, sınavlara giren turist rehber lerinin ve rehber adaylarının genel başarı oranlarının % 50’nin altında ve oldukça düşük olduğu görülmüştür. Bu sonuç doğrultusunda, turist rehberi adaylarının yabancı dil becerilerini arttırmak için öncelikle üniversite müfredatlarındaki yabancı dil dersi yoğunluğunun arttırılması önerilmektedir. İlaveten, halihazırda eğitim veren Turizm Rehberliği lisans bölümlerinin müfredatlarında yabancı dil ders saatlerine ilişkin bir standart bulunmamakta, bazı bölümlerde yabancı dil derslerine daha az yer verilmektedir. Bu nedenle lisans bölümlerinin müfredatlarında dört yıl boyunca yer alacak şekilde yabancı dil dersleri eklenmelidir. Ayrıca bu lisans bölümlerinde İngilizce hazırlık sınıflarına da yer verilerek öğrencilerin yabancı dil temelinin güçlendirilmesi sağlanabilir.