II. ABDÜLHAMİT DÖNEMİ HAPİSHANELERİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ VE UYGULAMALARI

Abstract

Hapishane günümüzün en çok tartışılan ve merak edilen konularından biridir. Kimse hapishaneye girmek istemez fakat herkes içerideki hayatı merak eder. Bu yüzden hapishaneyle ilgili veya hapishanede çekilen birçok dizi ve film vardır. Yakınları bir şekilde hapishaneye düşmüş insanlar, içerideki yaşamı merak eder ve yakınlarının insanca bir yaşam sürdüğünden emin olmak isterler. Günümüzde gerek siyasi, gerek sosyal nedenlerden dolayı hapishaneler sıkça gündeme gelmeye başlamıştır ve daha uzun yıllar gündemden düşeceğe benzememektedir. Hapis, kişinin belli bir yere kapatılması esasına dayanır. Osmanlı Devleti’nde bu yerler genellikle zindanlar, mahzenler ve sürgün amacıyla kullanılan kaleler olmuştur. Tanzimat Fermanı’yla birlikte günümüzdeki anlamıyla “hapishane” denilen yerler yapılmış ve hapishaneler modernleşmeyle bağdaştırılmıştır. Bunun için özellikle II. Abdülhamit döneminde hemen hemen her kazaya hapishane yapılmış, var olanların da ıslahı için çalışılmıştır. Atölyeler ve kütüphaneler açılarak hapishaneler birer ıslah merkezi haline getirilmek istenmiştir. Buna rağmen sağlık koşullarının elverişsizliği, hapishanelerin doluluk oranının haddinden fazla olması gibi sebeplerle firarlar ve ölümler yaşanmıştır. Ayrıca dönemin koşulları ve mali yetersizliklerden dolayı istenilen ıslahatların çoğu hayata geçirilememiştir. Böylelikle Osmanlı Devleti, Türkiye Cumhuriyeti’ne koşulları yetersiz olan birçok hapishane bırakmak zorunda kalmıştır.