Özçelik, FikretÖzçelik, Fikret2025-02-152025-02-1520202667-5544https://doi.org/10.47091/TurkishStudies.43801https://search.trdizin.gov.tr/en/yayin/detay/447634/hakim-en-nisaburi-tarafindan-hadis-uydurmakla-itham-edilen-kadilarhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/6344Hadis rivayetinde yer alan meşhur hadisçilerin yanında, farklı kimliklerle bilinen râvilerin varlığı da birhakikattir. Bunlardan bazıları da bir şekilde hadis rivayetiyle ilişkilendirilen kadılardır. Ancak hadisrivayetinde bütün kadıları aynı seviyede kabul etmek mümkün görünmemektedir. Bu bağlamda istisnalarlaberaber fetva ve fıkıhta meşhur olanların hadis rivayetinde de ön plana çıktığı söylenemez. Bunun yanı sırahadis münekkitlerinin kadılık mesleğine olumlu bakmadıkları telakki edilmektedir. Bunun temel nedeni,kadılık gibi meşguliyetlerin zaman içerisinde râvinin zabtına zarar verme ihtimalidir. Bu bağlamda kadılıkgörevini üstlenen birçok ravinin rivayetlerinin terk edildiği ve tenkit edildikleri nakledilmektedir. Râviler genelolarak adalet ve zabt açısından değerlendirilmektedir. Dolayısıyla râvilere yapılan cerhlerin aynı seviyedeolmadığı bilinmektedir. Bu bağlamda râvilere yöneltilebilecek en ağır tenkit, yalancılık ve hadis uydurmakgibi adalet vasıflarına dair olanlardır. Bu çalışmada Hâkim en-Nîsâbûrî tarafından hadis uydurmakla ithamedilen kadılar ele alınmıştır. Bu kadılar İbn ‘Ulâse, Nûh b. Derrâc, Mansûr b. Abdülhamid ve Ebû’l-Bahterî’dir.Hâkim en-Nîsâbûrî’nin değerlendirmesinden yola çıkılarak ismi geçen kadıların tercemeleri cerh-ta‘dîlliteratürü çerçevesinde ele alınmış ve hadis münekkitlerinin söz konusu kadılar hakkındaki kanaatleri izahedilmiştir. Böylelikle kadılara nispet edilen hadis uydurma iddiasının hakikatine ve sebeplerine değinilmiştir.Öte yandan temel hadis kaynaklarında söz konusu kadıların rivayetlerinin olup olmadığı tespit edilmeyeçalışılmıştır. Bununla beraber bu dört kadı bağlamında kadıların hadis rivayeti ile ilişkileri ve hadisrivayetindeki katkıları tespit edilmeye çalışılmış ve söz konusu kadıların hadis rivayetinde çok aktif olmadığıgörülmüştür.tr10.47091/TurkishStudies.43801info:eu-repo/semantics/openAccessDin BilimiHukukArticle153393410N/AN/A4476341